Δεν φτάνει να ξέρεις μόνο τι θέλεις να κάνεις.
Αυτό που κάνει ο ΣΥΡΙΖΑ είναι να μαθαίνει και από αυτά που έχει κάνει σωστά και από αυτά που έχει κάνει λάθος.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, θέλω να μιλήσω σήμερα για αφηγήματα. Και θέλω να πω το δικό μας αφήγημα για το από πού ερχόμαστε, πού είμαστε και πού θέλουμε να πάμε και να το συγκρίνω με άλλα αφηγήματα.
Αρχίζω με κάτι που είπε ο Νίκος Καραθανασόπουλος στην εισήγησή του. Είπε ότι είναι ένα από τα παράλογα του καπιταλισμού ότι παρά τις τεχνολογικές εξελίξεις και τη φοβερή αύξηση του πλούτου, ο καπιταλισμός δεν μπορεί να δώσει στα δικά μας παιδιά καλύτερους μισθούς, καλύτερες συντάξεις, καλύτερα δικαιώματα από ό,τι είχαν οι πατεράδες και οι μαμάδες μας (…) Κατά την άποψή μου, δεν είναι απλώς ένα σημαντικό ζήτημα, αλλά είναι αυτό που έχουμε να αντιμετωπίσουμε. Αυτό είναι το μεγάλο ζήτημα.
Είναι η παγκοσμιοποίηση
Θέλετε να καταλάβετε γιατί το Ολλανδικό Εργατικό Κόμμα είχε τη χειρότερη επίδοση από το ’45; Θέλετε να καταλάβετε γιατί το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα της Σουηδίας είχε τη χειρότερη επίδοση από το 1908; Θέλετε να καταλάβετε γιατί το CDU μαζί με το CSU στη Γερμανία είχαν το χειρότερο αποτέλεσμα από το ’49; Θέλετε να καταλάβετε γιατί το SPD στις πρόσφατες εκλογές είχε το χειρότερο αποτέλεσμα από το ’33; Θέλετε να καταλάβετε γιατί το Γαλλικό Ρεπουμπλικανικό Κόμμα είχε τη χειρότερη απόδοση από τότε που γεννήθηκε; Θέλετε να καταλάβετε γιατί το Γαλλικό Σοσιαλιστικό Κόμμα έπεσε στο 6,3%; Διότι δεν υπάρχουν απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα. Πρέπει εμείς να επινοήσουμε πώς μπορούμε να υποσχεθούμε, όσο άσχημα κι αν είναι τα πράγματα, ότι θα είναι καλύτερα [σσ ενν. τα πράγματα] για τα παιδιά μας, σε σχέση με τις συντάξεις, τα δικαιώματα και τους μισθούς.
Στην Επιτροπή αρχίσαμε μια συζήτηση με τον κ. Σκανδαλίδη για το πώς και γιατί υπήρχε αυτή η μεγάλη ανισότητα, όχι επί των ημερών σας με τα μνημόνια και στα δικά μας τα χρόνια, αλλά το 2008. Θέλω να δώσω μια πρώτη προσέγγιση, γιατί προφανώς, είναι πολύ μεγάλη συζήτηση.
Η υπόσχεση της παγκοσμιοποίησης τι ήτανε, που την πιστέψανε και κεντροαριστεροί και κεντροδεξιοί; «Να μην φοβάστε οι πολλοί. Μπορεί να φοβάστε αν δουλεύετε σε χαλυβουργία στη Βρετανία ή στην κλωστοϋφαντουργία στην Ελλάδα, αλλά οι μεσαίες τάξεις έχουν τίποτα να φοβηθούν». Κι αυτό ήταν που δεν αποδείχθηκε. Από την παγκοσμιοποίηση χάσανε, όχι μόνο η εργατική τάξη, όχι μόνο αυτοί που ήταν στο περιθώριο πάντα και είναι, αλλά και οι μεσαίες τάξεις. Οι μεσαίες τάξεις χτυπιούνται παντού και σε όλες τις χώρες, είτε είναι στην Αμερική είτε είναι στην Ευρώπη (…)
Δεν φτάνει μόνο η σωστή γραμμή
Επαναφέρω τη συζήτηση σε αυτά που είπε ο κ. Καραθανασόπουλος. Μας είπε ότι χρειαζόμαστε κοινωνικοποίηση των μέσων παραγωγής και λαϊκή εξουσία. Προφανώς απλοποιώ. Και είπε ότι αυτό δεν είναι δύσκολο πράγμα, είναι ρεαλιστικό γιατί είναι υπέρ των συμφερόντων των λαϊκών τάξεων και ότι το μόνο που χρειάζεται, αν δεν παραποιώ, είναι η λαϊκή απόφαση να βάλει την αστική τάξη στο χρονοντούλαπο της ιστορίας.
Μακάρι να ήταν τόσο εύκολα τα πράγματα, γιατί δυστυχώς αυτό που μάθαμε εμείς είναι ότι δεν φτάνει μόνο η σωστή γραμμή. Δεν φτάνει να ξέρεις μόνο τι θέλεις να κάνεις. Πρέπει να ξέρεις πώς να κάνεις το Δημόσιο πιο δημοκρατικό και να λογοδοτεί. Πρέπει να ξέρεις και να μάθεις πώς να αναδιαρθρώσεις τις δημόσιες επιχειρήσεις, για να είναι και αποτελεσματικές, αλλά και κοινωνικές. Πρέπει να μάθεις πώς να έχεις τη χρηματοδότηση και τη στήριξη του κόσμου για τον δημόσιο τομέα. Αυτό δεν γίνεται μόνο με την βούληση.
Και σας λέω, να έχετε διαφορετικό αφήγημα από μας, αλλά αυτά τα προβλήματα και άλλα πολλά που θα μπορούσα να ονομάσω, θα τα βρείτε μπροστά σας με οποιαδήποτε στρατηγική. Αυτό που κάνει ο ΣΥΡΙΖΑ είναι να μαθαίνει και από αυτά που έχει κάνει σωστά και από αυτά που έχει κάνει λάθος.
Ποιος κατέστρεψε τη μεσαία τάξη;
Ποιο είναι το αφήγημα της Νέας Δημοκρατίας; Ότι καταστρέψαμε τις μεσαίες τάξεις, ότι φτωχοποιήσαμε την κοινωνία και όλα αυτά, ενώ ήταν στρωμένος ο δρόμος το 2014.
Αρχίζω με στοιχεία για τα μεσαία στρώματα. Παίρνω για παράδειγμα μια οικογένεια με δύο παιδιά που βρίσκεται στη μέση, έχει 50% πιο πλούσιες οικογένειες από αυτή και 50% λιγότερο πλούσιες. Τι εισόδημα είχαν το 2009; Είχαν 23.926 ευρώ. Τι είχαν το 2014; Είχαν 15.040 ευρώ. Είχαμε μείωση 37% και μείωση κατά 8.886 ευρώ. Αν αυτή δεν είναι αρκετά μεσαία τάξη, παίρνω μια ίδια οικογένεια με δύο παιδιά που έχει 25% πιο πλούσιες οικογένειες και 75% φτωχότερες οικογένειες. Τι εισόδημα είχε το 2009; Είχε εισόδημα 34.000. Τι είχε το 2014; Είχε 21.720 ευρώ. Είχαμε μείωση 36% και 12.280 ευρώ. Τι κάναμε εμείς από 2014 μέχρι 2016; Στην πρώτη περίπτωση αυξήθηκε 160 ευρώ και στην άλλη 146 ευρώ. Είναι πολύ μικρή αύξηση, αλλά αυτοί είχαν μείωση 37% και 36% αντίστοιχα.
Μπορείτε να μου πείτε ποιος κατέστρεψε τη μεσαία τάξη; (…) Όταν εμείς τη σταθεροποιήσαμε και την αυξήσαμε πολύ λίγο;
Πάμε τώρα στη φτωχοποίηση της ελληνικής κοινωνίας. Το 21% από τα νοικοκυριά με τρία ή περισσότερα παιδιά το 2011 είχαν κίνδυνο φτώχειας. Το 2014 το είχατε πάει στο 30%. Εμείς το φτάσαμε στο 24%. Η παιδική φτώχεια τα δύο αυτά χρόνια μειώθηκε κατά 2,1%. Η υλική αποστέρηση το 2010 βρισκόταν στο 28,4%, το 2014 έφτασε στο 39,9% και εμείς το έχουμε μειώσει 3,5% και έχουμε μειώσει και τον δείκτη Gini, που είναι για τις ανισότητες.
Πάμε τώρα στο μέλλον (όχι τι κάναμε στο παρελθόν), και στον Προϋπολογισμό. Έχω τα στοιχεία, χωρίς να παίρνουμε υπόψη ότι θα έχουμε ανάπτυξη το 2019 και το 2020, ποιό είναι το αποτέλεσμα της μη μείωσης των συντάξεων και το πρόγραμμα των 910 εκατομμυρίων που συζητάμε στον Προϋπολογισμό. Για το πιο φτωχό 10% του πληθυσμού, η αύξηση θα είναι 7,6% στο διαθέσιμο εισόδημα, δηλαδή εισόδημα μετά από φόρους. Για το επόμενο 10%, θα έχουμε αύξηση 3,3%. Για επόμενο 10%, θα έχουμε αύξηση 2,2% και πάει λέγοντας (…)
Τι είναι ανάπτυξη
Θέλω να επιστρέψω στην ομιλία του κ. Σκανδαλίδη που μας είπε ότι είναι αντιαναπτυξιακός ο προϋπολογισμός, ότι δεν έχει καμία αναπτυξιακή πνοή και το είπανε και άλλοι και από τη Νέα Δημοκρατία (…)
Το πρώτο πράγμα που πρέπει να πούμε, που μας λέτε για το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, είναι ότι έχουμε πολλά εργαλεία. Βεβαίως, είναι βασικό εργαλείο το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων. Όμως, όπως ανέπτυξε χθες στην ομιλία του ο Χριστόφορος Παπαδόπουλος, έχουμε και πολλά άλλα εργαλεία, όπως την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, τα ΕΣΠΑ κ.λπ.. (…) Όμως, ανάπτυξη είναι και το κτηματολόγιο και οι δασικοί χάρτες και ο αιγιαλός και το πλαίσιο επενδυτικών εργαλείων που έχει αλλάξει τελείως τα τελευταία δύο χρόνια. Γιατί δεν τα κάνατε αυτά τα τελευταία σαράντα-πενήντα, να μην πω ογδόντα χρόνια, για να μπορεί κάποιος ξένος επενδυτής να ξέρει που είναι ο αιγιαλός, να ξέρει που είναι το δάσος, να ξέρει που δεν μπορεί να βάλει μια χημική επιχείρηση; (…)
Σας τα είπε πάρα πολύ καλά ο Θοδωρής Δρίτσας χθες. Για εμάς ανάπτυξη χωρίς σχολικά γεύματα, χωρίς πρωτοβάθμια περίθαλψη, χωρίς εργασιακά δικαιώματα, χωρίς επιδόματα στέγασης, χωρίς την κοινωνία μαζί δεν υπάρχει. (…)
Τι μπορείς να διατηρήσεις
Πάω τώρα σ’ ένα ερώτημα που έθεσε ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ (…) Είπε ότι το θέμα είναι όχι τι έχεις κερδίσει, αλλά τι μπορείς να διατηρήσεις. (…)
Εμείς βγήκαμε από το πρόγραμμα. Εσείς δεν βγήκατε από το πρόγραμμα. Μας είπε ο Αρχηγός σας, ο κ. Μητσοτάκης για το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Εδώ έχω για τα Πρακτικά τι λέει το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο: «Μετά από τον Ιούνιο του 2014, το ελληνικό πρόγραμμα βγήκε εντελώς εκτός πορείας». Ο Ντάισελμπλουμ σε μια συνέντευξη στον Παύλο Τσίμα λέει: «Καμία μεταρρύθμιση δεν έκανε η κυβέρνηση στο δεύτερο μισό του 2014. Αν το είχε κάνει, θα είχε βγει».
Κι εμείς ήρθαμε στην εξουσία χωρίς κάλυψη, μ’ ένα μήνα για να φτιάξουμε τα πράγματα. Κι εμείς σας αφήνουμε, αν έρθετε εσείς -που δεν πρόκειται να γίνει, δεν έχουμε τέτοιο σκοπό- και με μαξιλάρι και με ρύθμιση του χρέους (…)
Καθαρός διάδρομος
Θέλω να πω κάτι διαφορετικό (σ.σ.: για το χρέος) που δεν το έχετε πάρει χαμπάρι. Τον τελευταίο έναν χρόνο έχει γίνει κάτι πολύ σημαντικό. Ένα μεγάλο κομμάτι του χρέους μας έχει πάει από κυμαινόμενα επιτόκια σε σταθερά επιτόκια. Είναι πολύ μεγάλο αυτό το κομμάτι. Αυτό σημαίνει, αφού όλοι οι οικονομολόγοι προβλέπουν αύξηση των επιτοκίων, ότι για κάθε 1% αύξηση του επιτοκίου κερδίζει η χώρα μας για κοινωνικές δαπάνες, για ό,τι θέλουμε, 500 εκατομμύρια. Δηλαδή, με 2% θα είναι 1 δισεκατομμύριο.
Θυμάστε πέρυσι ότι είχα ευχαριστήσει τον Στέλιο Παπαδόπουλο ως επικεφαλής του ΟΔΔΗΧ για τη δουλειά που είχε κάνει. Θέλω να ευχαριστήσω τον Δημήτρη Τσάκωνα, που είναι δημόσιος υπάλληλος και φέτος πήρε από το «Risk.net» το βραβείο του καλύτερου διαχειριστή δημόσιου χρέους. Αυτός ο άνθρωπος μας έχει δώσει 500 εκατομμύρια για κάθε 1%.
Και ξέρετε κάτι άλλο; Ο κ. Παπαδόπουλος ήταν επιλογή του κυρίου Σαμαρά. Ο κ. Τσάκωνας είναι δημόσιος υπάλληλος. Εμείς δεν επιλέγουμε κομματικά, δημόσιο υπάλληλο επιλέξαμε (…)
Στο τέλος, όλο αυτό για το χρέος είναι το εξής: Εμείς δώσαμε σε οποιαδήποτε επόμενη κυβέρνηση, που εμείς πιστεύουμε ότι θα είμαστε εμείς, δέκα με δεκαπέντε χρόνια καθαρό διάδρομο να σοβαρευτεί η χώρα και να κάνει σοβαρά πράγματα εκτός μνημονίου. Δέκα με δεκαπέντε χρόνια. Για δύο χρόνια το χρέος είναι τελείως καλυμμένο, όλες οι χρηματοδοτήσεις. Και μας λέτε ότι σας αφήσαμε καμένη γη; (…) Αυτή είναι πραγματική αχαριστία!
Η προοπτική για το μέλλον
Συνάδελφοι και συναδέλφισσες, φτάνοντας στο τέλος θέλω να σας πω πώς τελειώνει το αφήγημα. Δεν είναι αρνητικό αφήγημα το να σταματήσουμε τους άλλους. Δεν θα ήθελα να το αφήσουμε σε φιλελεύθερους, που δεν μπορούν να ψηφίσουν ούτε για την ιθαγένεια (…) Ούτε θέλω να αφήσετε τη χώρα σε αυτούς που λένε ότι είναι με την παγκοσμιοποίηση, τις ελεύθερες αγορές, τη συναλλαγή εμπόρων και όταν φτάνει το θέμα της Μακεδονίας, γίνονται εθνικιστές και ξέρουν ότι δεν μπορούν να προχωρήσουν χωρίς τον εθνικισμό (…)
Θα μου επιτρέψετε να τελειώσω με μία προσωπική νότα. Το είπε και ο κ. Μητσοτάκης, ότι είμαστε η μακροβιότερη μνημονιακή Κυβέρνηση και, άρα, είμαι κι εγώ ο μακροβιότερος Υπουργός Οικονομικών. Δυσκολεύτηκα, τσαλακώθηκα, αλλά δεν με ενοχλεί το γεγονός ότι είμαι ο μακροβιότερος Υπουργός Οικονομικών των μνημονίων. Θα με ενοχλούσε, αν μαζί με τον Χουλιαράκη, μαζί με τον Αλεξιάδη και την Παπανάτσιου, μαζί με όλη τη διαπραγματευτική ομάδα, την Αχτσιόγλου, τον Χαρίτση, τον Λιάκο και μερικούς ανθρώπους που δεν ξέρετε σαν τον Δημήτρη Παπαγιαννάκο, που πρέπει να πούμε ότι είναι ο ήρωας αυτής της διαπραγμάτευσης, δεν είχαμε πάντα στο μπροστινό μέρος του μυαλού μας τα συμφέροντα των λαϊκών στρωμάτων. Αν δεν παλεύαμε πάντα γι’ αυτό.
Θα με ενοχλούσε αν από τους πρώτους μήνες αποφασίζαμε ότι η πολιτική δεν μπορεί να δώσει λύση και ψάχναμε έναν τεχνοκράτη για να αποδείξουμε ότι η πολιτική και οι πολιτικοί δεν μπορούν να τα καταφέρουν. Αυτό θα με ενοχλούσε πραγματικά (…)
Θα με ενοχλούσε αν δεν είχαμε βγάλει όλοι -και εμείς και οι βουλευτές των ΑΝΕΛ-, όλοι μαζί, τη χώρα από το μνημόνιο (…)
Όλα αυτά είναι δύσκολα. Όμως, ξέρετε κάτι; Ο λαός δεν θα μας παινέψει γι’ αυτό. Ο λαός ξεχνάει και κοιτάει μπροστά. Και γι’ αυτό είναι σημαντικό το αφήγημα πώς μπορούμε να πάμε από δω και πέρα. Διότι με όλα αυτά που έχει περάσει ο ελληνικός λαός έχει δίκαιο να μην τον ενδιαφέρουν οι προσπάθειες του παρελθόντος, αλλά η προοπτική για το μέλλον.
Σας εξήγησα το δικό μας αφήγημα. Τώρα είναι υποχρέωση όλων μας, που πιστεύουμε ότι μπορούμε σταδιακά, με πισωγυρίσματα, με λάθη, αλλά με στοχοπροσήλωση, να απαντήσουμε στο βασικό ερώτημα που θέτει η ιστορία. Όχι αύριο, όχι κάποτε στο μέλλον, όταν θα έχουν βελτιωθεί οι συνθήκες και οι συσχετισμοί, όχι όποτε είναι καλύτερα τα πράγματα, αλλά τώρα, πριν και μετά τις εκλογές.
Ευκλείδης Τσακαλώτος
Πηγή: Η Εποχή
