Ευτυχώς το ΝΑΤΟ είναι αυστηρά αμυντική στρατιωτική συμμαχία, με σκοπό «την ανάπτυξη της συνεργασίας μεταξύ των χωρών-μελών στον πολιτικό, στρατιωτικό, οικονομικό, κοινωνικό και μορφωτικό τομέα και την αποτροπή της ένοπλης επίθεσης εναντίον χώρας-μέλους από άλλες». Στόχος του, βέβαια, για να συνεχίσω την εγκυκλοπαιδική αντιγραφή, είναι και «η προώθηση των γεωπολιτικών συμφερόντων των χωρών-μελών». Και προώθηση με αποκλειστικά αμυντικό προσανατολισμό δεν νοείται. Θέλει και κάποια «επιθετική άμυνα» μπασκετικού τύπου.
Το ΝΑΤΟ, όμως, χάρη στην ηγεμονία δύο δυνάμεων ανέκαθεν αντιιμπεριαλιστικών, των ΗΠΑ και της Βρετανίας, έχει μάθει να αυτοτιθασεύεται, να καταστέλλει την ενστικτώδη επιθετικότητά του. Μια στο τόσο ξεφεύγει κάποια Σερβία ή καλούνται οι «μικροί» να στείλουν στρατιώτες για να φυλάξουν Θερμοπύλες όπου στον πλανήτη δρουν εκδημοκρατιστικά οι «μεγάλοι», υποκαθιστώντας τον ΟΗΕ. Αλλά τα χρειάζεται κι αυτά η Ιστορία. Για να μη γίνεται βαρετή.
Κάθε συμμαχία που αυτοπροσδιορίζεται σαν αμυντική έχει εχθρό – ή θέλει να έχει. Το 1949, έτος ιδρύσεως του ΝΑΤΟ, ο «κομμουνιστικός κίνδυνος» εξηγούσε τα πάντα. Το 1989, ο κίνδυνος αυτός κατέρρευσε μαζί με το Τείχος του Βερολίνου. Επρεπε, αργά ή γρήγορα, να βρεθεί ή να φτιαχτεί εχθρός, για το καλό της ειρήνης και της πολεμικής βιομηχανίας. Εδώ αντιγράφω από το προχθεσινό άρθρο στην «Κ» του Τζέφρι Σακς, καθηγητή στη Σχολή Διεθνών και Δημοσίων Υποθέσεων του Πανεπιστημίου Κολούμπια: «Η Ουκρανία είναι η πιο πρόσφατη νεοσυντηρητική καταστροφή», γράφει, και εξηγεί ότι «η κυβέρνηση Μπάιντεν έχει στις τάξεις της τους ίδιους νεοσυντηρητικούς που είχαν υπεραμυνθεί των πολέμων των ΗΠΑ στη Σερβία (1999), στο Αφγανιστάν (2001), στο Ιράκ (2003), στη Συρία (2011), στη Λιβύη (2011) και έκαναν τόσα για να προκαλέσουν την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία».
Μία ημέρα πριν από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, ο Σακς απαντούσε ως εξής σε ερώτηση του Παύλου Παπαδόπουλου («Κ», 1/3/2022): «Το ερώτημα είναι αν το ΝΑΤΟ πρέπει να έχει το ελεύθερο να επεκτείνεται οπουδήποτε επιθυμεί και ουσιαστικά αυτό σημαίνει, αν πρέπει οι ΗΠΑ να έχουν το ελεύθερο να επεκτείνονται στρατιωτικά οπουδήποτε στην Ευρώπη. Δεν συμφωνώ. Πρόκειται για πρόκληση. Επιπλέον, το ΝΑΤΟ υποσχέθηκε στη Σοβιετική Ενωση το 1990 ότι δεν θα επεκταθεί ανατολικά, αλλά η υπόσχεση δεν τηρήθηκε». Πώς να χλευάσεις τώρα σαν «πουτινάκι» έναν καθηγητή του Κολούμπια;
Παντελής Μπουκάλας
