Macro

Ελευθερία Αγγελή: Η επιστροφή της Αριστεράς στη Γερμανία

Στο Chemnitz, την πόλη που κάποτε έφερε το όνομα Καρλ Μαρξ και υπήρξε σύμβολο της σοσιαλιστικής Γερμανίας, η ιστορία φαίνεται να αναζητά ξανά τη φωνή της. Εκεί, ανάμεσα σε εργοστάσια-μνημεία της βιομηχανικής εποχής και τις σκιές της πρώην Ανατολικής Γερμανίας, το Die Linke επέλεξε να παρουσιάσει τη νέα της ταυτότητα και στρατηγική, με το βλέμμα στραμμένο στο μέλλον της Αριστεράς. Στο Chemnitz λοιπόν, στις 9 και 10 Μαΐου, το Die Linke πραγματοποίησε το 9ο Ομοσπονδιακό Συνέδριο, σηματοδοτώντας μια νέα εποχή για την αριστερή πολιτική στη Γερμανία. Μετά από μια περίοδο εσωτερικών κρίσεων και εκλογικών αποτυχιών, το κόμμα εμφανίστηκε ανανεωμένο, με αυξημένη αυτοπεποίθηση και επιχείρησε να θέσει τις βάσεις για μια σαφή στρατηγική για το μέλλον.
 
Το συνέδριο διεξήχθη σε κλίμα ενθουσιασμού, με την ηγεσία να εισέρχεται στην αίθουσα υπό τους ήχους του Eminem και το σύνθημα «Guess who’s back», υποδηλώνοντας την επανεμφάνιση του κόμματος στο πολιτικό προσκήνιο. Η Χάιντι Ράικινεκ, επικεφαλής υποψήφια στις πρόσφατες ομοσπονδιακές εκλογές, τόνισε: «Είναι τόσο καλό συναίσθημα να έχουμε ξανά νίκες!»
 
Πράγματι, το κόμμα κατέγραψε αξιοσημείωτη άνοδο, φτάνοντας το 8,8% στις εκλογές του Φεβρουαρίου 2025, από μόλις 3% λίγους μήνες πριν στις ευρωεκλογές του Ιουνίου του 2024. Η αποχώρηση της Σάρα Βάγκενκνεχτ και η ανάδειξη νέας ηγεσίας με τους Ινές Σβέρντνερ και Γιαν Βαν Άκεν συνέβαλαν καθοριστικά στην ανασυγκρότηση του κόμματος.
 
Το κεντρικό σύνθημα του συνεδρίου ήταν «Wir sind die Hoffnung» («Είμαστε η ελπίδα»), υπογραμμίζοντας τη φιλοδοξία του κόμματος να αποτελέσει μια αποτελεσματική κοινωνική αντιπολίτευση. Το Die Linke επιδιώκει να εξελιχθεί σε μια «οργανωτική κομματική τάξη», εστιάζοντας στην εργατική τάξη και προωθώντας τον δημοκρατικό σοσιαλισμό. Ο Γιαν Βαν Άκεν τόνισε την ανάγκη περιορισμού της εξουσίας των δισεκατομμυριούχων, υποστηρίζοντας ότι ο υπερβολικός πλούτος δεν είναι αποτέλεσμα ατομικής προσπάθειας, αλλά της εργασίας των πολλών. Οι κεντρικοί πυλώνες του συνεδρίου αφορούσαν θέματα όπως η στέγαση, η μείωση του ΦΠΑ στα τρόφιμα και η φορολόγηση των πλουσίων. Όπως χαρακτηριστικά δήλωσε η Ινές Σβέρντνερ: «Δεν θα πουλήσουμε τις πεποιθήσεις μας για μια θέση στην κυβέρνηση. Θέλουμε να αλλάξουμε την κοινωνία από τα κάτω». Στους επόμενους μήνες λοιπόν, θα αναμένουμε να δούμε πως το Die Linke θα αντιλαμβάνεται τον εαυτό του και θα τοποθετηθεί αναφορικά με τη νέα κυβέρνηση.
 
So far so good, θα έλεγε κανείς. Παραδοσιακά, όμως, τα συνέδρια των πολιτικών κομμάτων της Αριστεράς χαρακτηρίζονται από σημεία αιχμής, τα οποία τις περισσότερες φορές υποδεικνύουν και τις διαιρετικές τομές στο εσωτερικό αυτών. Παρά το θετικό κλίμα και τη διάχυτη αίσθηση συλλογικότητας και συντροφικότητας, η αντιπαράθεση πάνω σε συγκεκριμένα ψηφίσματα ήταν χαρακτηριστικό του συνεδρίου.
 
Αξίζει να αναφερθεί ότι η ηγεσία του κόμματος έχει τονίσει πως το Die Linke μπορεί να επιβιώσει μόνο ως κόμμα ειρήνης, προκρίνοντας τη διπλωματία έναντι της στρατιωτικοποίησης της εξωτερικής πολιτικής. Στο εσωτερικό, όμως, του κόμματος αυτό δεν είναι απόλυτα συνεπές. Αρχικά, η στάση του Die Linke απέναντι στον πόλεμο στην Ουκρανία και τα εξοπλιστικά ζητήματα παραμένει συνεπής με τις παραδοσιακές του αρχές περί ειρήνης και αφοπλισμού. Από την έναρξη της ρωσικής εισβολής, το κόμμα καταδίκασε απερίφραστα την επίθεση, υπογραμμίζοντας την ανάγκη για άμεση παύση των εχθροπραξιών και επιστροφή στη διπλωματική οδό, αντιτιθέμενο στις αποστολές όπλων στην Ουκρανία, θεωρώντας ότι τέτοιες ενέργειες ενισχύουν την κλιμάκωση του πολέμου. Παρόλ’ αυτά, δεν ήταν λίγες οι φωνές που εξέφρασαν κατανόηση για την ανάγκη της χώρας να διαθέτει μέσα αυτοάμυνας, υποστηρίζοντας ότι, αν και η μακροπρόθεσμη επιδίωξη είναι ο αφοπλισμός, σε μεταβατικό στάδιο μπορεί να είναι απαραίτητες κάποιες μορφές στρατιωτικής υποστήριξης.
 
Πιο απογοητευτική, όμως, υπήρξε η συζήτηση στο ζήτημα της Παλαιστίνης. Σε μια πολιτική συγκυρία όπου το κορυφαίο μήνυμα ειρήνης ζητά να σταματήσει ο πόλεμος στη Γάζα και η γενοκτονία που αυτή τη στιγμή συντελείται, η στάση του κόμματος απέναντι στο Ισραήλ συνεχίζει να ακροβατεί. Με μια απογοητευτική θα έλεγε κανείς πλειοψηφία, ωστόσο, εγκρίθηκε το ψήφισμα για στενότερο ορισμό του αντισημιτισμού, επιτρέποντας περισσότερη κριτική προς το Ισραήλ, αν και οι πιο ριζοσπαστικές φωνές δεν επικράτησαν.
 
Με την αύξηση των μελών της σε 112.000, κυρίως νέους κάτω των 30 ετών, η Die Linke αντιμετωπίζει την πρόκληση της ενσωμάτωσης και ενεργοποίησης αυτών των μελών. Το συνέδριο αποτέλεσε ένα σημαντικό βήμα προς αυτή την κατεύθυνση, με στόχο την ενίσχυση της παρουσίας του κόμματος στην κοινωνία και την προώθηση ενός νέου μοντέλου αριστερής πολιτικής στη Γερμανία. Ωστόσο, σε μια περίοδο εσωτερικών ανακατατάξεων, το Die Linke είναι απαραίτητο να αποκτήσει και μια συνεκτική και ξεκάθαρη στάση απέναντι στο παλαιστινιακό ζήτημα. Μια στάση που δεν θα καθορίζεται από μια συλλογική ενοχή, αλλά θα τάσσεται με τη σωστή πλευρά της ιστορίας.