Το φαινόμενο των γυναικοκτονιών κάνει ορατό ο εισαγγελέας του Αρείου Πάγου Βασίλειος Πλιωτάς, ο οποίος με εγκύκλιό του προς τους εισαγγελείς Πρωτοδικών της χώρας δίνει σαφείς κατευθυντήριες γραμμές για τον τρόπο που πρέπει να αντιμετωπίζεται από τα δικαστήρια. Ο ανώτατος εισαγγελικός λειτουργός, εισάγει για πρώτη φορά σε νομικό κείμενο τον όρο «γυναικοκτονία», ενώ διαπιστώνει «έξαρση των εγκλημάτων ενδοοικογενειακής βίας, με ποικίλες, καινοφανείς και ποιοτικά μεταλλαγμένες μορφές εμφάνισής τους, κυρίως σε βάρος των γυναικών». Προσδιορίζει ακόμα και τα κίνητρα για την αφαίρεση ζωής μιας γυναίκας «σεξιστικά κίνητρα, «λόγους τιμής», σκοπούς εμπορίας ανθρώπων και οικονομική εκμετάλλευση» και κάνει λόγο για «ανάγκη διακριτής τυποποιημένης ποινικής πρόβλεψης ή και για αναγωγή αυτής ως διακεκριμένης παραλλαγής της ανθρωποκτονίας του άρθρου 299 ΠΚ.» Όπως καταλήγει, «διεθνώς σε αρκετές χώρες, καθώς το φαινόμενο δεν είναι μόνο ελληνικό, αλλά έχει προσλάβει παγκόσμιες διαστάσεις, υιοθετήθηκε και νομοθετικά η θεώρηση αυτή». Για αυτούς τους λόγους ζητά από τους εισαγγελείς να επιδεικνύουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον και αυξημένη προσοχή στις αιτιάσεις και «παράπονα» γυναικών όταν εμφανίζονται ως θύματα ενδοοικογενειακής βίας. Να τις προσεγγίζουν με διακριτικότητα και σεβασμό της αξιοπρέπειάς τους, να υποστηρίζονται και να ενθαρρύνονται στην καταγγελία βίαιης σε βάρος τους συμπεριφοράς. Να ακολουθείται ως κανόνας η διαδικασία σύλληψης του δράστη, σε περιπτώσεις τέλεσης στα όρια του αυτοφώρου πλημμελημάτων ενδοοικογενειακής βίας, και η άσκηση εναντίον του ποινικής δίωξης. Επιπλέον, ο κ. Πλιωτάς ζητά οι υποθέσεις αυτές να προτεραιοποιηθούν και να αποφεύγεται η αναβολή εκδίκασής τους, εξαιτίας της «παρέλευσης του ωραρίου». Όπως υπογραμμίζει «ενεργώντας οινοεί προληπτικά και συνεπώς αποτρεπιτικά πρέπει να εξαντλείτε κάθε νομική σας δυνατότητα με επιδίωξη να αντιμετωπίζονται οι εκδηλώσεις ενδοοικογενειακής βίας, ήδη από το πρώιμο στάδιο εμφάνισής τους».
Η σημαντική αυτή εγκύκλιος συνέπεσε χρονικά με δημοσίευση δέσμης προτάσεων της Ελληνικής Ένωσης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου για την αντιμετώπιση των γυναικοκτονιών, οι οποίες για το 2021 έχουν φτάσει τις 13. Ένα από τα σημεία που προτάσσει είναι η καταγραφή του φαινομένου με την άμεση σύσταση Εθνικού Μηχανισμού Καταγραφής, ο οποίος θα επιφορτιστεί με την καταγραφή πειρστατικών έμφυλης βίας και γυναικοκτονιών που φτάνουν στις Αρχές. Όπως δε αποκαλύπτεται στην πρώτη Ετήσια Έκθεση Απολογισμού Έργου 2020 του τμήματος Αντιμετώπισης Ενδοοικογενειακής Βίας της ΕΛΑΣ καταγράφονται για το έτος 2020, 5.413 περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας (450 περιστατικά ανά μήνα και 15 τη μέρα, κατά μέσο όρο). Το 73% των περιστατικών αφορούν 4.243 γυναίκες, με την πλειονότητα των ανδρών (83%) να είναι άντρες. Με το δεδομένο ότι «η εξάλειψη των γυναικοκτονιών διαπερνάται και μπορεί να επιτευχθεί μόνο μέσω της αντιμετώπισης της έμφυλης βίας, αφού οι πρώτες αποτελούν την πιο ακραία έκφανση της δεύτερης» η ΕλΕΔΑ προτείνει ακόμα διαρκείς καμπάνιες ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης του κοινού, ένταξη ειδικού μαθήματος στα σχολεία, συστηματική εκπαίδευση σε ζητήματα έμφυλης βίας όλων των εμπλεκόμενων φορέων στη διαχείριση περιστατικών βίας, εκπόνηση και εφαρμογή ενός πρωτοκόλλου ενεργειών της ΕΛΑΣ και σύσταση ειδικού επιχειρησιακού οργάνου άμεσης ανταπόκρισης. Ακόμα προτείνει κατάρτιση οδηγού δεοντολογίας σχετικά με την κάλυψη έμφυλων εγκλημάτων για δημοσιογράφους και ΜΜΕ. Επιπλέον, προτείνει τη βελτιστοποίηση και την ενίσχυση των υφιστάμενων υποστηρικτικών υπηρεσιών, την αύξηση συμβουλευτικών κέντρων στην περιφέρεια και την ενίσχυσή τους, την αύξηση των ξενώνων ανά την επικράτεια και την ενίσχυσή τους, την ενίσχυση της Γραμμής SOS 15900, την παροχή δωρεάν νομικής βοήθειας και δικαστικής εκπροσώπησης στις επιζώσες έμφυλης βίας. Τέλος, η ΕλΕΔΑ κρίνει ότι θα πρέπει να ενδυναμωθεί ο ρόλος του δικηγορικού και δικαστικού σώματος και των εισαγγελικών αρχών. «Σε διαφορετική περίπτωση, κρίνεται σκόπιμη η επαναξιολόγηση του υπάρχοντος νομοθετικού πλαισίου», καταλήγει.
Η εγκύκλιος του κ. Πλιωτά συνέπεσε όμως και με το κήρυγμα του Μητροπολίτη Σερβίων και Κοζάνης, Παύλου, ο οποίος θεώρησε σκόπιμο να «ενημερώσει» το ποίμνιό του πως ο όρος γυναικοκτονία φτιάχτηκε για τις γυναίκες «για να τις εμπαίζουν και αυτές το πιστεύουν». Πρόσθεσε δε «Μου λένε γυναίκες πως, σεβασμιότατε, οι άντρες μας πολλές φορές μας ταπεινώνουν. Στο χέρι σας είναι να μεταδώσετε, να μεταγγίσετε αυτό που είστε. Έλεγαν οι μανάδες μας, ακούστε παιδιά μου, εμείς οι γυναίκες ό,τι θέλουμε κάνουμε, αρκεί σε κάποια στιγμή να έχουμε το στόμα μας κλειστό και μετά θα γίνει αυτό που εμείς θέλουμε. Έχει δύναμη η γυναίκα, γιατί έχει αισθήματα που δεν έχει ο άνδρας», σημείωσε. Στον αντίποδα, ευτυχώς, της Εκκλησίας το Πανεπιστήμιο, με το τμήμα Φαρμακευτικής του ΕΚΠΑ να διοργανώνει διαδικτυακή εκδήλωση στη μνήμη της δολοφονημένης φοιτήτριάς του Γαρυφαλλιάς Ψαρράκου, την Δευτέρα 15 Νοεμβρίου, με τις καθηγήτριές της να μιλούν ανοιχτά για τις γυναικοκτονίες. Στο τέλος της εκδήλωσης θα επιδοθεί δίπλωμα μεταπτυχιακών σπουδών στην Γαρυφαλλιά Ψαρράκου, που όμως δεν θα παραστεί να το παραλάβει, αφού οι δολοφονημένες πάντα λείπουν.
Ιωάννα Διαλεισμά
Πηγή: Η Εποχή
