Συνέντευξη στον Κώστα Παπαγιάννη
* Πώς είδατε τις πρώτες κινήσεις της κυβέρνησης για τα ζητήματα ισότητας, τόσο σε συμβολικό όσο και σε πρακτικό επίπεδο;
Οι κινήσεις της κυβέρνησης του πρώτου διαστήματος χαρακτηρίζονται από δύο πράγματα: από αυταρχικότητα και συντηρητισμό. Σε αυτό το πλαίσιο, προφανώς, η ισότητα δεν έχει χώρο. Με Προεδρικό Διάταγμα, την επομένη των εκλογών, άλλαξε όχι μόνο η δομή των υπουργείων, αλλά και η φιλοσοφία διοίκησης του κράτους. Έτσι, η Γενική Γραμματεία Ισότητας των Φύλων και το Κέντρο Ερευνών για Θέματα Ισότητας μεταφέρθηκαν από το υπουργείο Εσωτερικών στο υπουργείο Εργασίας.
Πολύ ανησυχητική εξέλιξη, διότι η ισότητα των φύλων δεν είναι αντικείμενο που αφορά μόνο την εργασία. Σαφώς οι ανισότητες στην εργασία είναι μεγάλες: μισθολογικό χάσμα, «γυάλινη οροφή», διακρίσεις κατά την πρόσληψη. Αλλά δεν είναι μόνο αυτά.
Πώς θα γίνει η αντιμετώπιση της έμφυλης και ενδοοικογενειακής βίας, του σεξισμού, η κατάρριψη στερεοτύπων για τους έμφυλους ρόλους και άλλα πολλά μέσω του υπουργείου Εργασίας; Αυτό το ερώτημα δεν έχει απαντηθεί. Επιπλέον, η εξέλιξη αυτή είναι αντίθετη προς τις δεσμεύσεις της χώρας μας απέναντι σε διεθνείς οργανισμούς, όπως είναι ο ΟΗΕ και η Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης.
* Πώς σχολιάζετε τις εξαγγελίες της Δόμνας Μιχαηλίδου για την αντιμετώπιση του δημογραφικού και την ενίσχυση του θεσμού της οικογένειας; Ποια αντίληψη φανερώνουν, κατά τη γνώμη σας;
Οι εξαγγελίες της κ. Μιχαηλίδου δεν προκαλούν έκπληξη. Εξάλλου η αντίληψη της Ν.Δ. και της κυβέρνησης για τις γυναίκες έχει υπονοηθεί πολλάκις από τον ίδιο τον κ. Μητσοτάκη: Οι γυναίκες είναι για τις δουλειές του σπιτιού και για να γεννούν παιδιά και δεν επιθυμούν να ασχολούνται με τα κοινά, γι’ αυτό άλλωστε είναι οικτρή μειοψηφία στο κυβερνητικό σχήμα.
Πέραν αυτού όμως, η κυβέρνηση της Ν.Δ. αποφάσισε να κάνει και κάτι επιπλέον, να αντιγράψει το γερμανικό μοντέλο. Ούτε αυτό όμως το κάνει αποφασιστικά και ολοκληρωμένα. Στη Γερμανία υπάρχει αυτόνομο υπουργείο με την ονομασία «υπουργείο οικογενειακής πολιτικής, ηλικιωμένων, γυναικών και νεολαίας», όπου τα θέματα έμφυλης ισότητας διαπνέουν όλες τις πολιτικές του υπουργείου. Επιπλέον, στα υπόλοιπα υπουργεία υπάρχει ξεχωριστό τμήμα για την ισότητα των φύλων, ώστε να εφαρμόζεται η ενσωμάτωση της διάστασης του φύλου, οριζόντια, σε όλες τις πολιτικές (gender mainstreaming).
Όλα τα παραπάνω δεν γίνονται αλλάζοντας απλώς τον τίτλο της Γενικής Γραμματείας Ισότητας των Φύλων σε Γενική Γραμματεία Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων. Όσον αφορά τη βελτίωση του δημογραφικού, απαιτεί ίσα δικαιώματα στην αγορά εργασίας και μέτρα συμφιλίωσης οικογενειακής και επαγγελματικής ζωής. Απαιτεί επίσης γενναίες πολιτικές, μακριά από έμφυλα στερεότυπα και ηλικιακές διακρίσεις όπως αυτές που ανακοίνωσε η υφυπουργός στις προγραμματικές δηλώσεις και δικαίως προκάλεσαν την αντίδραση των νέων γυναικών, που αισθάνονται ένοχες γιατί δεν «πρόλαβαν» να τεκνοποιήσουν πριν τα 30.
* Ποια είναι η άποψή σας για τις εξαγγελίες της κυβέρνησης σχετικά με το κοινωνικό κράτος; Φοβάστε αποδόμηση των προσπαθειών της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ;
Η ανησυχία μας για τη συρρίκνωση του κοινωνικού κράτους ως αποτέλεσμα της πολιτικής της παρούσας κυβέρνησης είναι, πιστεύω, απόλυτα δικαιολογημένη. Αποτελεί κυρίως ζήτημα πολιτικής αντίληψης. Οι εξαγγελίες της για την ιδιωτικοποίηση της επικουρικής ή και της κύριας ασφάλισης, οι ιδεοληψίες για ανάπτυξη βασισμένη στη χαμηλόμισθη και ελαστικοποιημένη εργασία, η κατάργηση της αυτοτέλειας του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας, ο «εξορθολογισμός» των επιδομάτων, που μεταφράζεται σε περικοπές, μόνο εφησυχασμό δεν δημιουργούν.
Στα 4,5 χρόνια της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ δόθηκε ιδιαίτερη έμφαση στην αντιμετώπιση των επιπτώσεων της οικονομικής κρίσης και στη διεύρυνση κοινωνικών και ατομικών δικαιωμάτων των πολιτών. Επιτεύχθηκε η ανάκτηση δικαιωμάτων των εργαζομένων, η μείωση της ανεργίας, η στήριξη των ασθενέστερων μέσα από προγράμματα αντιμετώπισης της ακραίας φτώχειας, η ενίσχυση ευάλωτων κοινωνικών ομάδων.
Για πρώτη φορά επιτεύχθηκε η ισότιμη πρόσβαση όλων των ανθρώπων που κατοικούν στη χώρα στο σύστημα υγείας χωρίς όρια και περιορισμούς. Αυτές οι πολιτικές αφορούν μεγάλο μέρος της κοινωνίας, που κατά τη διάρκεια της κρίσης φτωχοποιήθηκε, και αποτελούν τη βάση για στέρεες αναπτυξιακές πολιτικές. Από τη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης, που βρισκόμαστε σήμερα, οφείλουμε να υπερασπιστούμε ως κόρην οφθαλμού όλα τα παραπάνω.
* Πώς αντιμετωπίζετε τις εξαγγελίες και τις πρώτες κινήσεις της κυβέρνησης στον χώρο της Υγείας; Ποιο εκτιμάτε ότι είναι το σχέδιό της για τον κρίσιμο αυτό τομέα;
Ακούσαμε γενικόλογες εξαγγελίες κατά τη διάρκεια των προγραμματικών δηλώσεων, που κυρίως αφορούν στον εκσυγχρονισμό του συστήματος, στην έμφαση στη δημόσια υγεία και την πρόληψη. Κανείς δεν έχει αντίρρηση προφανώς σε αυτές τις προτεραιότητες, ωστόσο τίθενται σοβαρά ερωτήματα, που μένει να συγκεκριμενοποιηθούν και να απαντηθούν το επόμενο διάστημα. Για παράδειγμα, ποιες είναι οι προθέσεις της νέας κυβέρνησης σχετικά με τις νεοσύστατες δομές πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας, τις Τοπικές Ομάδες Υγείας; Άποψή μας είναι πως δεν μπορεί μια χώρα να κάνει αποτελεσματική πολιτική υγείας με έμφαση στην πρόληψη χωρίς ένα ευρύ δίκτυο δημοσίων δομών. Είναι αυτή η άποψη και της νέας κυβέρνησης; Μένει να φανεί.
Επίσης, η έμφαση στην καταπολέμηση επιβαρυντικών παραγόντων όπως το κάπνισμα και η παχυσαρκία, από τις βασικότερες εξαγγελίες του υπουργού Υγείας, είναι ελλιπής αν περιορίζεται αποκλειστικά σε «lifestyle» συμπεριφορές, ενώ δεν αγγίζει τους κοινωνικούς παράγοντες που οδηγούν στην ασθένεια. Επιπλέον, φαίνεται να μην υπάρχει οργανωμένο σχέδιο για ευάλωτες κοινωνικές ομάδες όπως οι ψυχικά ασθενείς, οι εξαρτημένοι και οι μετανάστες. Η χαμηλή προτεραιότητα που δίνεται σε ζητήματα φροντίδας και ελάφρυνσης των ασθενέστερων, καθώς και η τάση αντιμετώπισής τους με όρους καταστολής (μεταφορά αρμοδιοτήτων μεταναστευτικής και σωφρονιστικής πολιτικής μαζί με τις θεραπευτικές δομές των καταστημάτων κράτησης στο υπουργείο Προστασίας του Πολίτη) θέτει, πέρα από ζητήματα ηθικής και κοινωνικής δικαιοσύνης, και ζητήματα υγείας και δημόσιας υγείας του πληθυσμού.
Τέλος, οι εξαγγελίες για «ψηφιακή επανάσταση» στον τομέα της υγείας και για αλλαγή του τρόπου αποζημίωσης των παρόχων υπηρεσιών είναι θέματα που απαιτούν υψηλό επίπεδο οργάνωσης, υποδομή, σημαντικά κονδύλια και ολοκληρωμένο σχέδιο μετάβασης. Όλα τα παραπάνω υπάρχουν στον σχεδιασμό της Ν.Δ.; Μένει να το δούμε.
Πηγή: Η Αυγή
