Τη συνέντευξη πήρε η Ιωάννα Δρόσου
Κατέθεσες την περασμένη βδομάδα στη δίκη της Χρυσής Αυγής. Ποια η αίσθησή σου για την πορεία της δίκης;
Κοιτάξτε, η δίκη αυτή άργησε, μα βρήκε το δρόμο της. Πλέον, στο ουσιαστικό πεδίο νομίζω πως δεν υπάρχει εχέφρων άνθρωπος που να αμφισβητεί το βάσιμο της κατηγορίας της εγκληματικής οργάνωσης υπό το καθεστώς της γνωστής ηγεσίας. Μέσα από την ακροαματική διαδικασία καθημερινά ξετυλίγεται η οργάνωση και η δράση της εγκληματικής οργάνωσης «Χρυσή Αυγή», με συγκεκριμένες λεπτομέρειες. Σας το λέω αυτό διότι μόλις δύο χρόνια πίσω, στην αρχή, πολύς κόσμος – εννοώ και στα καθ’ ημάς σύντροφοι και φίλοι – δεν ήταν διόλου πεισμένοι. Άκουγα πως “οι κατηγορίες δεν είναι δεμένες” και άλλα τέτοια. Πλέον, είμαι πεπεισμένος ότι η μείζονα μάχη κερδήθηκε από την πολιτική αγωγή. Η ηγεσία της Χρυσής Αυγής βιώνει την εξής δυσκολία: από τη μία, να δείξει στον κόσμο της ότι υπάρχει και δεν φυγομαχεί και, από την άλλη, να μην εκτίθεται ώστε να μην καταδικαστεί κιόλας. Αυτή είναι πολύ δύσκολη ισορροπία, σχεδόν αδύνατη θα έλεγα. Να σας δώσω ένα παράδειγμα: όταν ο Μιχαλολιάκος λέει πως “αναλαμβάνω την πολιτική ευθύνη” θέλει να κάνει μια επίδειξη της αρχηγικής του ιδιότητας στο εσωτερικό. Ωστόσο, πώς να γλιτώσει από τις ποινικές επιπτώσεις που μπορεί να επιφέρει μια τέτοια δήλωση; Τέλος, ας μην ξεχνάμε ότι το μάκρος της δίκης είναι πρόβλημα για εμάς όλους που θέλουμε την περάτωση της δίκης με την καταδίκη της οργάνωσης, αλλά πρωτίστως είναι πρόβλημα και για τη Χρυσή Αυγή δεν είναι εύκολο να είσαι χρόνια υπόδικος με το κράτος απέναντί σου. Είχαν καλομάθει κιόλας, να μην το ξεχνάμε…
Οι φασιστικές/ρατσιστικές επιθέσεις έχουν και πάλι ενταθεί, ενώ η Χρυσή Αυγή φαίνεται να άλλαξε τη «γραμμή» της και επιδίδεται και πάλι σε επιθέσεις. Γιατί αυτή η στροφή;
Με τίποτε η κατάσταση σήμερα δεν μπορεί να συγκριθεί με την κατάσταση ως το φθινόπωρο του 2013. Ας θυμηθούμε μόνο το ζοφερό κλίμα με τις καθημερινές σχεδόν επιθέσεις σε μετανάστες, την εισβολή των Ταγμάτων Εφόδου στον Μελιγαλά, τις δολοφονίες του Σ. Λουκμάν και του Παύλου Φύσσα, τα ποσοστά της ΧΑ να ανεβαίνουν στις δημοσκοπήσεις, δημοσιογράφους σε μεγάλες εφημερίδες να είναι ευνοϊκοί απέναντί της. Σήμερα, ευτυχώς, τα πράγματα είναι πολύ διαφορετικά. Και σε αυτή την εξέλιξη καθοριστικό ρόλο έπαιξε η ποινική δίωξη και η δίκη. Αυτό πρέπει να βάλουμε ως τίτλο. Από κει κι ύστερα, φυσικά η Χρυσή Αυγή θα πρέπει να δείχνει στον σκληρό της πυρήνα ότι συνεχίζει να υπάρχει. Και αυτός είναι ο μόνος πρόσφορος τρόπος. Πρόκειται για τη δύσκολη ισορροπία για την οποία έκανα λόγο προηγουμένως. Επομένως, δεν βλέπω “στροφή”, αλλά καταφυγή στην αναγκαία ποσότητα βίας που επιτρέπει στην εγκληματική οργάνωση να συνεχίσει να αναπνέει στο κώμα που βρίσκεται, αναμένοντας την απόφαση.
Τραύμα στο κράτος δικαίου
Η επιχειρηματολογία του Δημοσίου στο Διοικητικό Εφετείο Αθηνών κατά την εξέταση της αίτησης ακύρωσης ασύλου που χορηγήθηκε σε έναν από τους οκτώ Τούρκους αξιωματικούς ήταν πως «κινδυνεύουν να διαταραχθούν οι σχέσεις με την Τουρκία». Οργανώσεις υπεράσπισης δικαιωμάτων του ανθρώπου τονίζουν πως το επιχείρημα δημοσίου συμφέροντος μπορεί να θίξει το δικαίωμα στο άσυλο. Ποια η γνώμη σου;
Νομικά η σύλληψη του τούρκου αξιωματικού, για να ξεκινήσω από το τελευταίο επεισόδιο, αποτελεί τραύμα στο κράτος δικαίου. Η αίτηση ακύρωσης ασκήθηκε μεν σύννομα, αλλά πολιτικά και ηθικά απαξιώνει την κυβέρνηση. Τέλος, από πουθενά στον νόμο δεν προκύπτει η δυνατότητα στέρησης της ελευθερίας κάποιου του οποίου τέθηκε σε αναστολή η απόφαση παροχής ασύλου. Αμφιβάλλω κιόλας αν μπορεί να τεθεί σε αναστολή η απόφαση καθεαυτή, αλλά υπάρχουν εγκυρότεροι εμού να μιλήσουν. Γενικότερα, θα πω ότι φυσικά με την Τουρκία χρειάζεται πολύ μεγάλη προσοχή. Όμως, είναι αφέλεια να νομίζει κανείς ότι έτσι η Τουρκία ηρεμεί – εκτός αν η πρόθεση κατά βάθος είναι όντως να στείλουν τους ανθρώπους πίσω, οπότε έτσι αλλάζει το πράγμα. Με τέτοιες κινήσεις, η Τουρκία δεν καλοπιάνεται, ούτε καταπραϋνεται. Αντιθέτως, η όρεξή της ανοίγει περισσότερο.
Προσφυγικό και Ευρώπη
Οι συνθήκες διαβίωσης των προσφύγων στα νησιά έχουν πολλάκις καταγγελθεί. Από την άλλη, ο υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής κάνει λόγο για «αποτρεπτική πολιτική στο μεταναστευτικό». Πώς κρίνεις τη πολιτική αντιμετώπισης της προσφυγικής κρίσης;
Δεν βλέπω να έχει αλλάξει κάτι δραστικά. Οι συνθήκες στα νησιά συνάδουν με τον αποτρεπτικό χαρακτήρα της πολιτικής της ΕΕ στο μεταναστευτικό. Στην Ελλάδα – λόγω θέσης– της έκατσε να κάνει τη βρώμικη δουλειά. Ξέρω ότι δεν είναι εύκολη η διαπραγμάτευση στην ΕΕ, αλλά από την άλλη, αν δεν μιλήσει η χώρα μας, ποιος θα μιλήσει; Η απλή ερώτηση είναι η εξής: μπορεί άλλη ελληνική πολιτική να υπηρετήσει την ευρωπαϊκή πολιτική της ανάσχεσης; Και η απάντηση, εδώ είναι πως όχι. Η ευρωπαϊκή πολιτική ανάσχεσης των ροών υπηρετείται ιδανικά από την ελληνική κακοδιοίκηση. Τα υπόλοιπα τα πληρώνουν οι έρμοι οι πρόσφυγες και κάποιοι νησιώτες του Ανατολικού Αιγαίου.
Πέρα, όμως, από το προσφυγικό υπάρχει και η μεταναστευτική πολιτική, που φαίνεται να έχει αφεθεί στη μοίρα της. Είναι έτσι;
Έχουμε δείγματα ότι κάποια πράγματα αλλάζουν: πρώτον, έχουμε πλέον αρμοδίους γενικούς γραμματείς και, δεύτερον, πρέπει να χαιρετίσουμε την δημιουργία της Ειδικής Γραμματείας Ιθαγένειας και ιδιαιτέρως, την τοποθέτηση του Λάμπρου Μπαλτσιώτη, ενός κατεξοχήν ειδήμονος σχετικά, στη θέση του Ειδικού Γραμματέα. Κατά τα λοιπά, φυσικά υπάρχει πολλή δουλειά να γίνει και ευελπιστώ ότι, με το χρόνο, θα έχουμε θετικές εξελίξεις. Η αλήθεια είναι όμως ότι αργήσαμε πολύ στον τομέα αυτό. Σας θυμίζω πως η σύσταση του χαρτοφυλακίου μεταναστευτικής πολιτικής δεν έγινε για να εξυπηρετηθεί η ανάγκη αντιμετώπισης των προσφυγικών ροών, αλλά αυτή της ενσωμάτωσης των εγκατεστημένων μεταναστών. Φυσικά, το 2015 ήταν μια χρονιά αποκάλυψης γύρω από το προσφυγικό, αλλά, από την άλλη, μεσοπρόθεσμα η κατάσταση πρέπει να κανονικοποιηθεί ώστε το χαρτοφυλάκιο να ασχοληθεί κατά κύριο λόγο για εκείνο για το οποίο συνεστήθη.
Μακεδονικό: Ευελπιστώ βάσιμα, νομίζω
Ενδέχεται να δοθεί σύντομα λύση στο ζήτημα της ονομασίας της πΓΔΜ. Όχι, όμως, χωρίς αντιδράσεις. Πέρα από κόμματα της αντιπολίτευσης που αποφεύγουν να τοποθετηθούν ή επιχειρηματολογούν εθνικιστικά, έχει ανακοινωθεί συλλαλητήριο για την ονομασία στις 21 Ιανουαρίου. Αντίστοιχες πορείες ζήσαμε και τη δεκαετία του ’90. Υπάρχει κίνδυνος αναζωπύρωσης του εθνικισμού και επομένως να μην υπάρξει λύση;
Εδώ ταιριάζει η παροιμία «ή στραβός είν’ ο γιαλός ή στραβά αρμενίζουμε». Τα κόμματα που κυβερνούσαν όλα τα προηγούμενα χρόνια στην Ελλάδα είναι υπεύθυνα διότι τα τελευταία 25 χρόνια καλλιέργησαν αλόγιστα τον εθνικισμό γύρω από το μακεδονικό. Τώρα, ό,τι σπείραμε, θερίζουμε… Φυσικά λοιπόν και υπάρχει κίνδυνος μη λύσης. Και αυτό είναι το χειρότερο ενδεχόμενο. Ωστόσο ευελπιστώ, βάσιμα νομίζω. Αν η κυβέρνηση λύσει το θέμα του ονόματος, η Ελλάδα θα βρεθεί (σε ό,τι αφορά τα Βαλκάνια και όχι μόνο) σε άλλη θέση διαπραγμάτευσης συνολικά. Και αυτό θα το χρεωθεί στα ιστορικά θετικά της. Ίσως αυτό κάπου να το “ζηλεύει” η αντιπολίτευση… αλλά ας πρόσεχε να μη φτάναμε ως εδώ. Η επιδίωξη επίλυσης του μακεδονικού δεν ταιριάζει με το αφήγημα του “εθνολαϊκιστικού” ΣΥΡΙΖΑ. Φυσικά, ο ΣΥΡΙΖΑ διόλου δεν έχει λυμένα τα προβλήματα του εθνικισμού του… Από την άλλη όμως, οι κάθε λογής “εκσυγχρονιστές” που κυβέρνησαν τη χώρα τα τελευταία χρόνια, το μακεδονικό δεν το άγγιξαν και το αγγίζει ο “εθνολαϊκιστικός ΣΥΡΙΖΑ” που του κληρονόμησαν… Η κυβέρνηση πρέπει να φέρει τη λύση στο κοινοβούλιο και τότε θα φανούν οι “υπεύθυνοι” και μη, κυρίως εντός ΝΔ.
