Στην ετήσια σύνοδο του Οργανισμού Συνεργασίας της Σαγκάης (ΟΣΣ), που ιδρύθηκε το 2001, έγιναν μέλη τόσο η Ινδία όσο και το Πακιστάν, για να συναντήσουν τα ήδη μέλη, τη Ρωσία, την Κίνα και τέσσερα –σταν της Κεντρικής Ασίας (Καζακστάν, Ουζμπεκιστάν, Κιργιστάν και Τατζικιστάν).
Τώρα λοιπόν, ο ΟΣΣ δεν είναι μόνο ο μεγαλύτερος πολιτικός οργανισμός –σε γεωγραφική έκταση και πληθυσμό- στον κόσμο, αλλά ενώνει και τέσσερις πυρηνικές δυνάμεις. Το G-7 έχει χάσει τη σχετική του σημασία, όπως κατέδειξε η τελευταία σύνοδος στην Ταορμίνα. Οι εξελίξεις τώρα πια συμβαίνουν στο G-20, αλλά και στο εναλλακτικό G-8.
Μονίμως υποτιμημένος από τη Δύση για μιάμιση δεκαετία σαν λέσχη διαλόγου, ο ΟΣΣ αργά αλλά σταθερά, προωθεί ένα πρότυπο που ο Κινέζος Πρόεδρος Σι Τζινπίν αξιολογεί ως «ένα νέο τύπο διεθνών σχέσεων που προάγει τη συνεργασία χωρίς να δημιουργεί ηττημένους».
Αυτό είναι το λιγότερο που μπορεί να πει κανείς όταν έχεις Κίνα, Ινδία και Πακιστάν στην ίδια ομάδα.
Το σήμα κατατεθέν του ΟΣΣ, οι κινήσεις δηλαδή κάτω από το ραντάρ, είναι πολύ διακριτικό. Η αρχική έμφαση, καθώς μπαίναμε στην εποχή μετά τη 9/11, ήταν να χτυπηθούν αυτά που οι Κινέζοι χαρακτηρίζουν ως «τα τρία κακά»: την τρομοκρατία, τα αποσχιστικά κινήματα και τον εξτρεμισμό. Το Πεκίνο –και η Μόσχα- από την αρχή σκέφτονταν τους Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν, και τους συνδέσμους τους στην Κεντρική Ασία, ειδικά το Ισλαμικό Κίνημα του Ουζμπεκιστάν (ΙΚΟ).
Τώρα ο ΟΣΣ προειδοποιεί για την επιδείνωση της ασφάλειας στο Αφγανιστάν και καλεί όλα τα μέλη να στηρίξουν τη διαδικασία «ειρήνευσης και συμφιλίωσης». Αυτό είναι κώδικας για τον ΟΣΣ, που από δω και πέρα θα προσπαθήσει να βρει μια Ασιατική λύση για το πρόβλημα –που θα περιλαμβάνει Ινδία και Πακιστάν- που θα υπερβαίνει την αποτυχημένη λύση του Πενταγώνου: περισσότερο στρατό.
Το ΝΑΤΟ, παρεμπιπτόντως, έχασε κατά κράτος τον πόλεμο στο Αφγανιστάν. Οι Ταλιμπάν ελέγχουν τουλάχιστον το 60% της χώρας –και συνεχίζουν. Σαν να μην έφτανε αυτό, το Ισλαμικό Κράτος του Χορασάν (ΙΚΧ) –το παρακλάδι του ISIS στο Αφγανιστάν- κατέλαβε την Τόρα Μπόρα, την οποία βομβάρδιζαν τα αμερικανικά Β-52 ήδη από τα τέλη του 2001 κι από όπου δραπέτευσαν ο Οσάμα μπιν Λάντεν και ο Αϊμάν αλ-Ζαουαχίρι.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο ΟΣΣ θα επέμβει στο Αφγανιστάν, κι αυτό περιλαμβάνει το να φέρει τους Ταλιμπάν στο τραπέζι των συνομιλιών. Η Κίνα έχει αναλάβει την εκ περιτροπής προεδρία του ΟΣΣ και θα προσπαθήσει να επιδείξει απτά αποτελέσματα στην επόμενη σύνοδο τον Ιούνη του 2018.
Πατάμε γκάζι, πληρώνουμε σε γιουάν
Ο ΟΣΣ έχει εξελιχθεί και από την άποψη της οικονομικής συνεργασίας. Πέρυσι, ο Κου Σουεμίν, επικεφαλής της Κινεζικής Ακαδημίας Διεθνούς Εμπορίου και Οικονομικής Συνεργασίας στο υπουργείο Εμπορίου, πρότεινε μια συμμαχία δεξαμενών σκέψης του ΟΣΣ, που θα αναλάβουν να στήσουν ζώνες ελεύθερου εμπορίου στο πλαίσιο του ΟΣΣ.
Αυτό σημαίνει περαιτέρω οικονομική ενοποίηση –που ήδη συμβαίνει για αμέτρητες μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις. Η τάση είναι αναπόφευκτη και συμβαίνει παράλληλα προς τις διεισδύσεις των Νέων Δρόμων του Μεταξιού ή αλλιώς της Πρωτοβουλίας Ζωνών και Δρόμων (ΠΖΔ) και της Ρωσικής καθοδήγησης Ευρασιατικής Οικονομικής Ένωσης (ΕΟΕ).
Δεν είναι να απορεί κανείς λοιπόν, που στη διμερή τους συνάντηση στην Αστάνα, ο Σι και ο Πούτιν προέκριναν τη συγχώνευση ΠΖΔ και ΕΟΕ. Και δε μιλάμε μόνο για το τρίο ΠΖΔ, ΕΟΕ, ΟΣΣ, αυτό αφορά και την Ασιατική Τράπεζα Επενδύσεων Υποδομών (ΑΤΕΥ), τη Νέα Αναπτυξιακή Τράπεζα των BRICS (ΝΑΤ), το Ταμείο του Κινεζικού Δρόμου του Μεταξιού –μια ολόκληρη συστοιχία πολιτικο-οικονομικών μηχανισμών.
Τα πράγματα κινούνται πάρα πολύ γρήγορα –σε όλα τα μέτωπα. Σε ένα πρόσφατο συνέδριο στο Τόκιο με τίτλο «Το Μέλλον της Ασίας», ο υποτιθέμενα λυσσωδώς αντι-κινέζος Πρωθυπουργός της Ιαπωνίας Σίνζο Άμπε ανακοίνωσε, αν και υπό πολλές προϋποθέσεις, ότι η Ιαπωνία είναι έτοιμη να συνεργαστεί με το ΠΖΔ, λόγω της «δυνατότητας να συνδέσει Ανατολή με Δύση όπως και όλες τις διαφορετικές περιοχές που βρίσκονται ανάμεσα». Μια πιθανή επανεκκίνηση των σχέσεων Κίνας-Ιαπωνίας θα προσέθετε την οριστική δυναμική στη διείσδυση ΠΖΔ, ΕΟΕ, και ΟΣΣ.
Μεγάλης σημασίας είναι και το γεγονός ότι τόσο η Κίνα όσο και η Ρωσία συμφωνούν στο να γίνει το Ιράν πλήρες μέρος στον ΟΣΣ.
Συγκρίνετέ το τώρα με την έκκληση του υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ «Τ-Ρεξ» Τίλερσον για αλλαγή καθεστώτος στο Ιράν.
Καθώς η ενοποίηση της Ευρασίας προχωρά ασταμάτητη αλματωδώς, η αντίθεση με τη βαλτωμένη Ατλαντική αλαζονεία δε θα μπορούσε να είναι πιο θεαματική.
Όταν η Μόσχα προχώρησε στην αποφασιστικής σημασίας επέμβαση στην τραγωδία της Συρίας, κανένας αναλυτής στη Δύση, εκτός από τον Άλαστερ Κουκ, δεν κατάλαβε πώς αυτή ήταν μια διαδικασία διαμόρφωσης συνεργασίας στο πρότυπο του ΟΣΣ -είναι αλήθεια ότι Ιράν, Ιράκ, Συρία και Χεζμπολά δεν είναι μέλη του ΟΣΣ, ο τρόπος όμως με τον οποίο συνεργάστηκαν με τη Ρωσία, αποτέλεσε μια δυνατή εναλλακτική προς το μονομερή ανθρωπιστικό ιμπεριαλισμό του ΝΑΤΟ και τις περιπέτειες με τις αλλαγές καθεστώτων.
Ο μηχανισμός «4+1» –Ρωσία, Ιράν, Συρία και Χεζμπολά- που υποστήριζε σιωπηλά η Κίνα, στήθηκε για να χτυπήσει όλες τις εκφάνσεις της Σαλαφιστικής-τζιχαντιστικής τρομοκρατίας, και την ίδια στιγμή να αποτρέψει την αλλαγή καθεστώτος στη Δαμασκό, μια ονείρωξη για το ΝΑΤΟ και το Συμβούλιο Συνεργασίας του Κόλπου (ΣΣΚ).
Τώρα που η χαοτική εξωτερική πολιτική του Τραμπ δεν συντονίζει τίποτα, εκτός από το να παρενοχλεί το Ιράν, τόσο η Ρωσία όσο και η Κίνα αντιλαμβάνονται πόσο σημαντική θα ήταν η εισδοχή του Ιράν στον ΟΣΣ.
Το Πεκίνο έχει ήδη αντιληφθεί τις σημαντικότατες επιπτώσεις μέσω της φιλίας του με το Κατάρ –σημαντικός προμηθευτής φυσικού αερίου που αργά ή γρήγορα θα δεχτεί να πληρώνεται σε γιουάν.
Η αργή στροφή του Κατάρ προς το Ιράν –ο βασικός λόγος που εξαγρίωσε τον στριμωγμένο Οίκο των Σαούντ- κινείται γύρω από την κοινή εκμετάλλευση του μεγαλύτερου κοιτάσματος φυσικού αερίου στον κόσμο, στο Βόρειο Ντομ/Νότιο Παρς που μοιράζονται στον Περσικό Κόλπο.
Πήρε λίγο στη Ντόχα να συνειδητοποιήσει ότι αφού το «4+1» δημιούργησε νέα δεδομένα στο πεδίο, αγωγός φυσικού αερίου από το Κατάρ στην Τουρκία μέσω της Σαουδικής Αραβίας και της Συρίας για την Ευρωπαϊκή αγορά, δεν πρόκειται να κατασκευαστεί. Αυτό το ξέρει και η Άγκυρα. Μπορεί όμως να δημιουργηθεί αγωγός που θα περνάει από Ιράν, Ιράκ και Συρία –ακόμα και με επέκταση προς Τουρκία- με φυσικό αέριο που θα προέρχεται από την περιοχή Βόρειο Ντομ/Νότιο Παρς.
Αυτό θα άλλαζε άρδην όλη την ενεργειακή εξίσωση στη Νοτιοανατολική Ασία, και βασικό θύμα μπορεί να είναι η ηγεμονία του πετροδολαρίου, την οποία αποδέχονται τόσο η Σαουδική Αραβία όσο και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.
Φανταστείτε Κατάρ και Ιράν να πουλούν φυσικό αέριο στην Ευρώπη σε ευρώ, όχι σε αμερικανικά δολάρια, όπως οι κινέζοι αναμφίβολα θα φροντίσουν να πληρώνουν Κατάρ –και Σαουδική Αραβία- σε γιουάν για τις ενεργειακές τους ανάγκες.
Αναμφισβήτητα στο αναπόδραστο μέλλον οι συναλλαγές στην ενέργεια θα γίνονται όχι σε πετροδολάρια αλλά σε γιουάν.
Πολλά τα έτη του νέου Χαλιφάτου
Θα πρέπει να τονίζεται σε κάθε ευκαιρία η σημασία της Ρωσο-Κινεζικής στρατηγικής συνεργασίας που συντονίζει όλες τις πολιτικές που αφορούν την Ευρασιατική ενοποίηση, περιλαμβανομένων των προσπαθειών να αναχαιτιστεί, από τους συνήθεις υπόπτους.
Στις αρχές του 2017, η υπόθεση εργασίας της Μόσχας και του Πεκίνου ήταν ότι η κυβέρνηση Τραμπ ήταν πρόθυμη να συνεργαστεί με τη Ρωσία σε νέα σχέδια που θα αφορούσαν εξόρυξη πετρελαίου και φυσικού αερίου στην Ευρασία. Ακολουθώντας την τακτική του Κίσιντζερ, όπως προτάθηκε στον Τραμπ, η συνεργασία Ρωσίας-Κίνας θα αποδυναμωνόταν ενώ η Ουάσινγκτον θα αύξανε την πίεση στο Πεκίνο σε πολλά μέτωπα.
Αυτό δε θα συμβεί σύντομα –με δεδομένη την εξαπλωμένη λυσσώδη αντι-ρωσική υστερία που κατατρώγει την αμερικανική πρωτεύουσα.
Αυτό που μένει στη θέση του είναι ο παγκόσμιος πόλεμος στην τρομοκρατία, που συνδέεται με την πολιτική του Τραμπ, και προσπαθεί να αναχαιτίσει –με κάθε τρόπο- την αυξανόμενη επιρροή του Ιράν στη Νοτιοδυτική Ασία. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να αυξηθεί η γεωπολιτική ισχύς του ΣΣΚ, του οποίου ηγείται ο σκληρός Οίκος των Σαούντ.
Αυτό μπορεί να εξηγήσει την ενθουσιώδη επιδοκιμασία μέσω τουίτερ του Τραμπ για την αιφνιδιαστική επίθεση του Οίκου των Σαούντ εναντίον του Κατάρ –που είναι ταυτόχρονα κίνηση εναντίον του Ιράν. Το Πεκίνο από τη μεριά του παρακολουθεί από κοντά και έχει αντιληφθεί ότι πρόκειται για μια προσπάθεια να διαταραχθεί η πρόοδος των Νέων Δρόμων του Μεταξιού.
Την ίδια στιγμή τόσο το Πεκίνο όσο και η Μόσχα ψυχαγωγούνται από ασυνέπειες που κραυγάζουν. Το Πεντάγωνο δε δείχνει να ενδιαφέρεται να προσαρτήσει το υπόλοιπο Κατάρ, η Βάση Αλ Ουντέιντ και το αρχηγείο της Centcom είναι αρκετά. Ο δε επικεφαλής του Πενταγώνου «Λυσσασμένος Σκύλος» Μάτις χάρηκε όλως ιδιαιτέρως που πούλησε F-15 αξίας $12 δισεκατομμυρίων στην Ντόχα που «υποστηρίζει την τρομοκρατία». Ο Τραμπ «υποστηρίζει» τον Οίκο των Σαούντ. Ο Μάτις «υποστηρίζει» την Ντόχα. Ο Τίλερσον δε διαλέγει πλευρά.
Το ΣΣΚ μπορεί να έχει πεθάνει όπως το ξέρουμε –όπως και το εμβρυακό Αραβικό ΝΑΤΟ που γιόρτασε ο Τραμπ με εκείνο τον θλιβερό χορό με τα σπαθιά στο Ριαντ. Κι όμως τόσο η Μόσχα όσο και το Πεκίνο –όπως και η Τεχεράνη- γνωρίζουν πολύ καλά ότι αυτές οι αναποδιές θα παροξύνουν το αμερικανικό βαθύ κράτος για να προσπαθήσει περισσότερο, και να συνεχίσει να προκαλεί καταστροφή.
Το Χαλιφάτο στην έρημο της Συρίας και του Ιράκ είναι τώρα νεκρό –ειδικά αν η Ρωσία επιβεβαιώσει ότι ο ίδιος ο Χαλίφης πήγε να συναντήσει το Δημιουργό του. Δυσάρεστο αυτό –αφού μια αποσταθεροποιημένη Συρία θα ήταν τέλεια για να αποσταθεροποιήσει τη Ρωσία από τον Καύκασο ως την Κεντρική Ασία. Οι Ρωσικές υπηρεσίες πληροφοριών πάντα εστίαζαν στα 900 χιλιόμετρα που χωρίζουν το Χαλέπι από το Γκρόζνι.
Σαν τον Εξολοθρευτή, το αμερικανικό βαθύ κράτος θα επιστρέψει. Είναι ονείρωξή του το να δημιουργήσει τις συνθήκες για να αποσταθεροποιηθεί η τεράστια περιοχή από τη Μέση Ανατολή ως τη Νότια Ασία –με πιθανά κύματα τρομοκρατικών επιθέσεων να φτάνουν βόρεια στη Ρωσία και ανατολικά στην Κίνα. Στόχος: η διαδικασία διείσδυσης των ΠΖΔ, ΕΟΕ, και ΟΣΣ.
Για να ενισχύσει αυτή τη διαδικασία, το Πεντάγωνο θα αρνηθεί να εγκαταλείψει το Αφγανιστάν –ένα προγεφύρωμα προκειμένου να προκαλεί καταστροφή στην Κεντρική Ασία. Τι θα μπορούσε να πάει στραβά; Έτσι κι αλλιώς το Ντάες έχει ουσιαστικά πάρει θέση στην Κεντρική Ασία, όχι μακριά από την Σιντζιάν και τον Κινεζο-Πακιστανικό Οικονομικό Διάδρομο (ΚΠΟΔ) –σημαντικό κομμάτι της ΠΖΔ.
Παρ’όλα αυτά, η αιφνιδιαστική επίθεση των Σαούντ στο Κατάρ –ενώ ήδη ξεφουσκώνει- μπορεί να προκαλέσει μια τεράστια σεισμική μετακίνηση, επιταχύνοντας την εισδοχή του Ιράν, αλλά και της Τουρκίας στον ΟΣΣ, παγιώνοντας τη στροφή της Ντόχα προς μια συνεργασία τόσο με τη Ρωσία όσο και με το Ιράν, και προκαλώντας ένα σημαντικό χτύπημα στην ηγεμονία του πετροδολαρίου. Όλα αυτά πρέπει να συζητήθηκαν εκτενώς στη σύνοδο του ΟΣΣ στην Αστάνα –ειδικά στη διμερή Πούτιν-Σι.
Καθώς το αμερικανικό βαθύ κράτος γίνεται όλο και πιο ασταθές, όλες οι βασικές στρατηγικές αποφάσεις βρίσκονται στην πλευρά Σι-Πούτιν –και το ξέρουν. Αυτό που είναι σίγουρο είναι ότι το ΟΣΣ είναι μοιραίο να αναμειχθεί όλο και πιο βαθιά στο σημαντικότερο σχέδιο του νεαρού 21ου αιώνα: την Ευρασιατική ενοποίηση.
Pepe Escobar
Μετάφραση – Επιμέλεια: Βάλια Δημοπούλου – Κώστας Ψιούρης
Πηγή: Sputnik
