Στις εκλογές του 2023, λέγαμε «αυτό συμβαίνει πρώτη φορά απ’ το 1974»: εννοούσαμε την πρωτοφανή αποχή και το πέρασμα εργατικών και λαϊκών γειτονιών-«κάστρων» της (Κεντρο)αριστεράς στη Δεξιά. Η σύγκριση με το ‘74 αφορά, τώρα, τους γεμάτους δρόμους που απαιτούν «δικαιοσύνη» (όχι «κρεμάλες»)· το Καλλιμάρμαρο και το Πάντειο, που τραγουδούν «σκοτώνει όπου βρει το κέρδος»· τα αμφιθέατρα που συζητούν για τα τρένα και την ακρίβεια. Στο κλίμα αυτό, πλην Ελληνικής Λύσης (που κρατιέται, όμως, «μονοψήφια»), η Νίκη ασχολείται με τα άσεμνα θεάματα, μήπως διασωθεί· οι Σπαρτιάτες διαλύονται και προσεταιρίζονται τη ΝΔ· η δε Φωνή Λογικής, «ασπίδα» της κυβέρνησης, κατακρημνίζεται. Τα Τέμπη δεν ευνοούν γενικώς την Ακροδεξιά: κάποιοι ακροδεξιοί ψάχνουν αντι-Τέμπη.
Ενώ ο ανασχηματισμός προσθέτει μόνο πονοκεφάλους στη ΝΔ, τα «ποιοτικά» στοιχεία των πρόσφατων μετρήσεων έχουν καλά νέα για την Αριστερά: 6 στους 10 θεωρούν πως για τα Τέμπη φταίει η ιδιωτικοποίηση (Public Issue)· οι μισοί και παραπάνω θέλουν πρόωρες εκλογές (GPO, Alco), 2 στους 3 άλλη κυβέρνηση (Alco) κι ένα 45% μια «προοδευτική εναλλακτική» (Pro Rata).
Την άλλη όψη τη φαντάζεστε: το ΚΚΕ ενισχύεται οριακά, ΣΥΡΙΖΑ και ΜΕΡΑ25 χάνουν προς την «ούτε Δεξιά ούτε Αριστερά» Πλεύση (Alco), η δε Νέα Αριστερά καταγράφεται συστηματικά κάτω απ’ το 2,5%. Δύο όψεις, ένα νόμισμα: η αναντιστοιχία μεταξύ κοινωνικής και πολιτικής Αριστεράς. Αυτήν επιδιώκουν να αντιμετωπίσουν οι προτάσεις για κυβέρνηση «ειδικού σκοπού», ενιαία Κεντροαριστερά ή συνεργασίες κομμάτων.
Η αναντιστοιχία δουλεύει υπέρ της κυβέρνησης. Δεν προέκυψε, όμως, τους τελευταίους μήνες. Στις μετρήσεις, όπως στις Ευρωεκλογές, οι δυνάμεις που καθηλώνονται είναι αυτές που ταυτίστηκαν με τις κυβερνήσεις 15 χρόνων λιτότητας (μνημονιακής ή «μετα-»). Η ένταση στο δρόμο, η οργή και η ματαίωση, δεν θα έβγαζαν νόημα αν το ποτήρι ήταν άδειο τόσα χρόνια. Αλλά το ποτήρι παραγέμισε.
Τα Τέμπη δεν είναι «μεταϋλιστικά»: δεν είμαστε στις δεκαετίες του ’80 και του ‘90. Γι’ αυτό και δεν είναι σαφές ποιος «ειδικός σκοπός» ή γενικό πρόγραμμα μπορεί να ενώσει τώρα ΠΑΣΟΚ, Πλεύση, ΣΥΡΙΖΑ, Νέα Αριστερά, ΜΕΡΑ25 – δεν λέω για παραπέρα. Ποια ατζέντα; Είναι η ανάκτηση των σιδηρόδρομων υπό δημόσιο έλεγχο (ενώ κινδυνεύουμε με «Τέμπη» και στον εναέριο χώρο); Είναι ο 13ος και 14ος μισθός, που θα αντιμετώπιζε την ακρίβεια, αλλά τον «απαγορεύει» ο κ. Στουρνάρας; Είναι ένα πρόγραμμα που, αντί για εξοπλισμούς, πριμοδοτεί δημόσιες επενδύσεις στην κοινωνική κατοικία και την υγεία; Μπορεί να υπάρξει συμφωνία της αντιπολίτευσης κατά του πανάκριβου ευρωπαϊκού προγράμματος Re-arm (λεφτά υπήρχαν…); Μας προστατεύει από τον εμπόλεμο εθνικισμό του Τραμπ ο εμπόλεμος «διεθνισμός» μιας Ευρωπαϊκής Ένωσης υπό ακροδεξιές ηγεσίες;
Όταν το θέμα είναι ο πόλεμος και η ειρήνη, η ζωή και ο θάνατος, το σπίτι και η φροντίδα υγείας, η σαφήνεια αξίζει περισσότερο από το «πάμε και βλέπουμε». Η ενότητα είναι καλή: κάνει καλό κάθε ενότητα; Από το 2016 ο Μητσοτάκης κερδίζει όλες τις δημοσκοπήσεις απέναντι σε συγκεκριμένους αντιπάλους – κόμματα και πρόσωπα. Η συγκόλληση ή η αναπαλαίωσή τους είναι το καλύτερο που μπορεί να προκύψει με ένα εκατομμύριο κόσμο στο δρόμο;
Ο κατακερματισμός είναι κακό. Αλλά το 2012 η Αριστερά βρέθηκε μια ανάσα από την κυβέρνηση – κι ας κατέβαιναν χωριστά ΣΥΡΙΖΑ, ΚΚΕ, ΔΗΜΑΡ, Οικολόγοι Πράσινοι και ΑΝΤΑΡΣΥΑ. Έντεκα χρόνια μετά, η Βουλή αποδεικνυόταν «ευρύχωρη» για τρεις ακροδεξιούς. Κάθε ενότητα πρέπει να έχει και επόμενη μέρα, θέλω να πω.
