Macro

Δημήτρης Παπανικολόπουλος: Οι αντινομίες του Τσίπρα

Το αν θα καταφέρει ο Αλέξης Τσίπρας να πλασαριστεί καλά τους επόμενους μήνες έχει να κάνει, κατά τη γνώμη μου, με ορισμένες αντινομίες, με τα υπέρ και τα κατά που είναι άρρηκτα συνδεδεμένα και παράγουν ταυτόχρονα θετικά και αρνητικά αποτελέσματα. Αλλά το πόσο ισχυρά είναι τα μεν και πόσο τα δε κάνουν όλη τη διαφορά. Θα αναφερθώ σε τρεις από αυτές τις αντινομίες.

Πρώτον, ο Τσίπρας σκέφτεται ότι η έφοδος απέτυχε, το σύστημα νίκησε. Ο κόσμος δεν έχει πρόβλημα ούτε με το πρόγραμμα της Αριστεράς ούτε με τις ιδέες της – μόνο κάτι τυφλομένοι ακροδεξιοί τα πιστεύουν αυτά. Όταν όμως δεν μπορείς να κάνεις τις ιδέες σου πραγματικότητα, τι να σε κάνει ο κόσμος; Στο πλαίσιο αυτό, οι δρόμοι χωρίζουν, με ένα μέρος της Αριστεράς να επιστρέφει στις εργοστασιακές της ρυθμίσεις (αντιπολίτευση από μειοψηφική θέση να μην λερώνουμε τα χέρια μας και να έχουμε ήσυχη τη συνείδησή μας) και τον Τσίπρα να επιδιώκει να επιστρέψει όχι εναντίον του συστήματος αλλά με συστημικές βοήθειες, όπως έκανε και το ΠΑΣΟΚ ήδη πριν απ’ το 1989. Και αυτή του η επιλογή είναι ταυτόχρονα το δυνατό και το αδύνατο χαρτί του. Έχουν δίκιο όσοι/ες λένε: Έχει απωλέσει κάθε ίχνος ριζοσπαστισμού. Έχει δίκιο να αφήνει να εννοηθεί: Αυτή τη φορά δεν θα έρθει η Τρόικα εξωτερικού και εσωτερικού να με/μας ισοπεδώσει υπό τον φόβο μιας επιτυχίας της ριζοσπαστικής Αριστεράς.

Δεύτερον, είναι προφανές ότι το παλιό πολιτικό προσωπικό έχει κουράσει, αλλά και οι μαθητευόμενοι μάγοι έχουν κουράσει. Το γεγονός ότι ο Τσίπρας είναι «παλιός» είναι αδύνατο ή δυνατό του σημείο; Έχουν δίκιο όσοι/ες λένε: Ο Τσίπρας είναι φθαρμένο υλικό που δεν μπορεί να εμπνεύσει όπως το έκανε στο παρελθόν. Έχει δίκιο και ο Τσίπρας όταν αφήνει να εννοηθεί (ειδικά σε όσους/ες διάβασαν την Ιθάκη): Σε μια περίοδο που η χώρα βυθίζεται στην ανυποληψία και στην παρακμή και μας περιτριγυρίζουν πολεμικοί κίνδυνοι, η χώρα χρειάζεται κάποιον που να έχει χειριστεί μεγάλα ζητήματα εξωτερικής πολιτικής.

Τρίτον, η ελληνική κοινωνία αποδοκίμασε το στελεχικό δυναμικό που ανέδειξε ο ΣΥΡΙΖΑ, ενώ και ο Τσίπρας έχει μιλήσει επανειλημμένα για «βαρίδια». Από ό,τι φαίνεται θα βαδίσει μόνος ώστε να δώσει την αίσθηση μιας νέας αρχής, χωρίς κανένα πρόσωπο από αυτά που θυμίζουν το παρελθόν. Από την άλλη όμως, πώς θα μπορέσει να πείσει χωρίς μια καλή ομάδα, εφάμιλλη με αυτήν που υπήρχε στον ΣΥΡΙΖΑ όταν έκανε την «έφοδο στον ουρανό»; Και πώς θα διεισδύσει στους κοινωνικούς χώρους χωρίς πολιτικά αξιόλογους ανθρώπους και ομάδες ανθρώπων εκεί που πρέπει; Από ό,τι έχουμε αντιληφθεί ούτε είναι άπειροι οι άνθρωποι που θα μπορούσαν να βοηθήσουν σε κάτι τέτοιο, ούτε ο ίδιος έχει καταφέρει να βρει αρκετούς.

Σταματώ εδώ και επαναλαμβάνω: Ο Τσίπρας μπορεί να τα καταφέρει ακριβώς για τους λόγους που οι επικριτές τους θεωρούν ότι θα αποτύχει. Αλλά μπορεί και να αποτύχει ακριβώς για τους λόγους που ο ίδιος θεωρεί ότι θα πετύχει. Πάντως δεν είναι στο χέρι ούτε του Τσίπρα, ούτε των επικριτών του (υπερβάλλω κάπως). Ο λαός θα αποφασίσει αν του κάνει ή όχι ένας αδιάφθορος αλλά συστημικός, ένας «παλιός», ένας αρχηγός χωρίς κόμμα.

Η ΕΠΟΧΗ