Έχουμε αφιερώσει προηγούμενο σημείωμα στη στρατηγική της παγκόσμιας Δεξιάς να δημιουργεί ανασφάλεια και μετά να πουλάει προστασία. Ο Ζίγκμουντ Μπάουμαν, που πρώτος είχε εντοπίσει αυτή τη στρατηγική στις αρχές του αιώνα, είχε παρατηρήσει στον αγγλοσαξωνικό κόσμο και μια άλλη παραλλαγή αυτής της στρατηγικής: όταν η οικονομική ανασφάλεια εμπεδώνεται και οι υπάρχοντες κίνδυνοι για την προσωπική ασφάλεια δεν φτάνουν για να νομιμοποιήσουν την εξουσία της Δεξιάς, αυτή η τελευταία επινοεί κινδύνους, και κατ’ επέκταση φόβους.
Σε αναζήτηση κινδύνων
Η ΝΔ του Κ. Μητσοτάκη προσπαθεί να νομιμοποιηθεί ως κυβέρνηση στηριζόμενη στους φόβους του πληθυσμού, όπως έκαναν οι προκάτοχοί του που στηρίχθηκαν στο φόβο της πτώχευσης που κυριάρχησε το 2010 ή το φόβο της έλευσης των κομμουνιστών στις αρχές του 2015. Σε αντίθεση με τους προηγούμενους όμως, αυτή η κυβέρνηση δεν επισείει οικονομικούς κινδύνους, αλλά κινδύνους για την προσωπική ασφάλεια, αντιγράφοντας διεθνή πρότυπα σαν αυτά που εντόπισε στις αρχές του αιώνα ο Ζίγκμουντ Μπάουμαν. Από τη στιγμή που ήρθε η ΝΔ στην κυβέρνηση, οι ειδήσεις στα τηλεοπτικά κανάλια γέμισαν από κινδύνους για την προσωπική μας ασφάλεια. Η πολιτική υποβαθμίστηκε και τα δελτία γέμισαν με εγκλήματα, καταστροφές και εικόνες με την αστυνομία σε πρώτο πλάνο (εννοώ περισσότερο από πριν). Στη συνέχεια ήρθε η εργαλειοποίηση του μεταναστευτικού και κατόπιν η πανδημία. Η ΝΔ κινούταν πλέον σαν ψάρι μέσα στο νερό.
Το μεταναστευτικό όμως έπαψε να παράγει τους αναμενόμενους κινδύνους, ενώ προοδευτικά -και χάρη στον εμβολιασμό- η πανδημία έπαψε να αποτελεί τον νούμερο 1 κίνδυνο. Η ΝΔ πλέον ψάχνει κινδύνους για να φανεί χρήσιμη στο ακροατήριό της. Όχι πως δεν υπάρχουν πρόσφοροι κίνδυνοι. Όμως, όπως είπαμε, οι οικονομικοί κίνδυνοι δεν είναι γι’ αυτήν πρόσφοροι. Η Δεξιά θέλει ο κόσμος να νιώθει οικονομικά ανασφαλής, για να γίνονται οι πλούσιοι πλουσιότεροι και οι φτωχοί φτωχότεροι. Άλλωστε, όπως μας διαβεβαίωσε για την οικονομική δυσπραγία και την ακρίβεια δεν μπορεί να κάνει τίποτα. Όμως, δεδομένου ότι αυτοί οι κίνδυνοι απειλούν την εξουσία της, πρέπει να βρεθούν κίνδυνοι για την προσωπική ασφάλεια, ώστε οι άνθρωποι να μειώσουν τις προσδοκίες τους από τη ζωή -και την πολιτική. Αφού το καλοκαίρι βγήκε πέρα με το έργο «ευτυχώς που δεν είναι ο ΣΥΡΙΖΑ κυβέρνηση γιατί αλλιώς…» και «χάρη σε μας δεν θρηνήσαμε ζωές», τώρα χρειάζεται νέο έργο. Από την πανδημία δεν γίνεται να απειλούμαστε ακόμα, γιατί αυτό θα σήμαινε αποτυχία της κυβέρνησης, ενώ η «προστασία» θα οδηγούσε ίσως σε ενίσχυση του ΕΣΥ. Φυσικά δεν μπορεί να νοηθεί ως κίνδυνος για την προσωπική ασφάλεια ο serial killer του Noor 1, οι δολοφονίες δημοσιογράφων ή οι γυναικοκτονίες, η αστυνομική ή η φασιστική βία. Αυτοί οι κίνδυνοι δεν ενδιαφέρουν ή δεν συμφέρουν τη ΝΔ. Και επειδή ο κίνδυνος από τα τρικάκια του Ρουβίκωνα είναι γραφικός και το δίλημμα «Μητσοτάκης ή χάος» δεν αναμένεται να φοβίσει κανέναν (ούτε καν το τρίγωνο της διαπλοκής), η ΝΔ άρχισε να επινοεί φόβους. Θα δώσω δύο παραδείγματα.
Από τη μια, πληρώσαμε τόσα δισεκατομμύρια ευρώ, επειδή δήθεν μας απειλεί η Τουρκία. Για την ακρίβεια: θα δίναμε τόσα λεφτά, αν δεν μας απειλούσε; Το καλύτερο φυσικά θα έρθει αν ποτέ πατήσουν πόδι Έλληνες στρατιώτες στο Σαχέλ. Τότε θα αποκτήσουμε και απειλές που αντιστοιχούν σε μια κατά φαντασίαν Ελλάδα των δύο ηπείρων και των πέντε θαλασσών. Από την άλλη, όπως δήλωσε πρόσφατα ο υπουργός Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, Χρήστος Στυλιανίδης, η κυβέρνηση είχε εκτιμήσεις ακόμη και για 300 νεκρούς στην Αθήνα λόγω της κακοκαιρίας «Μπάλλος». Αυτή η δήλωση προδίδει ακόμα πιο καθαρά τη στρατηγική της ΝΔ: αφού δεν έχει καμία λαοφιλή επιτυχία απέναντι σε προσωπικούς κινδύνους να πιστωθεί, θα πιστωθεί φανταστικές επιτυχίες έναντι φανταστικών κινδύνων.
Δήθεν προστασία
Όσο, λοιπόν, οι οικονομικοί κίνδυνοι που σπέρνει απομακρύνουν ψηφοφόρους από την κάλπη της, η ΝΔ θα αναζητεί κινδύνους για την προσωπική ασφάλεια για να πουλήσει προστασία στο τρομαγμένο κοπάδι. Και όσο η εγχώρια τρομοκρατία ή η κινηματική βία θα απουσιάζει και ο «μεταναστευτικός κίνδυνος» θα παραμένει ασήμαντος, η ΝΔ θα επινοεί κινδύνους για να δημιουργήσει ή να ξυπνήσει φόβους. Ούτε η γραφικότητα ούτε η κατάρριψη των αιτιάσεών τους θα τους σταματήσει. Γιατί δεν έχουν κάτι να προσφέρουν στην ελληνική κοινωνία. Μόνο δήθεν προστασία.
Γι’ αυτό η Αριστερά θα πρέπει να είναι έτοιμη για προβοκάτσιες. Γιατί η ανάγκη για προστασία χρειάζεται κινδύνους. Και, αν η πραγματικότητα δεν τους προσφέρει, θα πρέπει να εφευρεθούν. Θα πρέπει επίσης να συνειδητοποιήσει ότι στο φαύλο κύκλο «έγκλημα και τιμωρία» ο εκβαρβαρισμός της αστυνομίας είναι απαραίτητος κρίκος. Τέλος, καθώς βαδίζουμε προς τις εκλογές θα πρέπει να γίνει καθαρό ότι εκείνο που συγκρούεται είναι το κοινωνικό και δημοκρατικό κράτος της Αριστεράς με το αρπαχτικό και αυταρχικό κράτος της Δεξιάς. Κι ότι τη «δεύτερη φορά Αριστερά», όποτε και να είναι αυτή, πρέπει να φτιαχτεί ένα ισχυρό δίχτυ προστασίας για την κοινωνία και να ξηλωθούν όλες οι δεξιές πολιτικές που αυξάνουν τον φόβο.
Ο Δημήτρης Παπανικολόπουλος είναι διδάκτορας Πολιτικής Επιστήμης και ερευνητής στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου.
Πηγή: Η Εποχή