Μια απλή ιστορία, όχι «ολοκληρωμένα σχέδια»
Στην ερώτηση «γιατί ο κόσμος να ψηφίσει Ν.Δ.;», τα στελέχη της Ν.Δ. απαντούν με τρεις κουβέντες: «καλές δουλειές μέσω επενδύσεων, μείωση φορολογίας, ασφάλεια». Τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ ακόμα δεν διαθέτουν μια σύντομη και εύληπτη απάντηση στο αντίστοιχο ερώτημα. Ο Τσίπρας μιλάει με τις ώρες, πιστεύοντας πως ακόμα προσελκύει το ενδιαφέρον των πολιτών, αν και δείχνει να επαναλαμβάνεται. Τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ μιλάνε με διαγράμματα, αριθμούς, κάνουν αναλύσεις. Οι τέσσερις πυλώνες τελικά μοιάζουν να έχουν δύο σκέλη ο καθένας. Τα διαβάζεις, τα ακούς, και δεν ξέρεις από πού να αρχίσεις και που να τελειώσεις. Σε ρωτούν και ποτέ δεν σου φτάνει ο χρόνος για να απαντήσεις. Και ποτέ δεν βρίσκεις αυτό το χρόνο. Και ποτέ δεν θα σου δοθεί. Πόσο μάλλον από θυμωμένους αντιπάλους, αποστασιοποιημένους πολίτες, εχθρικά ΜΜΕ. Η πολιτική επικοινωνία γινόταν πάντα με storytelling, με απλές σύντομες ιστορίες, που μαγνήτιζαν το ενδιαφέρον, και έδιναν νέο χρόνο στους αφηγητές. «Γιατί να σε ψηφίσω;» Έχεις μια ανάσα διορία, ειδικά τώρα που σε ρωτάνε με καχυποψία, απογοήτευση, χωρίς υπομονή. Αν δεν έχεις μια σύντομη περιεκτική απάντηση, που να αφήνει τα περισσότερα εκτός και να κρατάει μόνο τα σημαντικά, που να μπορεί να απομνημονευθεί, που να δείχνει αυτοπεποίθηση (γιατί αυτά φτάνουν), δεν έχεις τύχη. Οι αριστερές αναλύσεις επί αναλύσεων και το πάθος για ολοκληρωμένες αφηγήσεις από προτέρημα για τους αριστερούς/ες μεταβάλλεται σε επικοινωνιακό μειονέκτημα. Τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να αρκεστούν σε μια απλή απάντηση ευθέως ανταγωνιστική του τρίπτυχου της Ν.Δ.: «Με το ΣΥΡΙΖΑ θα υπάρχει καλύτερη υγεία-παιδεία-κοινωνικό κράτος, δουλειές με δικαιώματα, και δικαιότερη φορολόγηση». End of story. Αυτή πρέπει να είναι η απάντηση ανεξάρτητα από το ποια είναι η ερώτηση. «Η Ν.Δ. φέρνει ιδιωτικοποίηση σε υγεία-παιδεία-κοινωνικό κράτος, δουλειές χωρίς δικαιώματα, και φορολόγηση που ευνοεί τα ανώτερα κοινωνικά στρώματα». End of story.
Πολιτικές για το μέλλον, όχι «καταφέραμε»
Τα στοιχεία μιλούν από μόνα τους, αλίμονο! Αλλά δεν χρειάζεται κάθε πρόταση να ξεκινά με τις λέξεις «καταφέραμε», «πετύχαμε», κ.λπ. Προδίδει ένα αίσθημα αυτοδικαίωσης. Ο κόσμος θέλει να δει τη δική του ζωή να βελτιώνεται, όχι να ακούει για τέσσερα χρόνια «επιτυχίες» της κυβέρνησης. Το βάρος μιας πολιτικής πρότασης πρέπει να πέφτει σε αυτόν που θα ωφεληθεί, στους Έλληνες πολίτες, όχι σε αυτόν που θα την υλοποιήσει. Ακόμα και τα σχετικά «με τις δύσκολες συνθήκες, κάτω από τις οποίες…» έχουν στοιχεία αυτοθαυμασμού. Οι πολίτες τα ξέρουν όλα αυτά, και το μόνο που τους ενδιαφέρει είναι το τι θα γίνει από δω και πέρα. Θυμάστε τη φράση του Γκαρσία Μπερνάλ στην ταινία No, όπου ο διαφημιστής λέει στους αριστερούς, που θέλουν να θυμίζουν στους ψηφοφόρους πόσα τράβηξαν και αυτοί και η Αριστερά, «ας είμαστε ειλικρινείς, αυτή τη στιγμή η Χιλή σκέφτεται το μέλλον της»; Μεγάλη αλήθεια: αυτή τη στιγμή η Ελλάδα σκέφτεται το μέλλον της. Δεν χρειάζεται, λοιπόν, καθετί που λέει ο Τσίπρας ή τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ να ξεκινούν από το 2015 ή από το 2010, για να θυμίσουν το τάδε ή το δείνα.
Αξιοποίηση, όχι υπερ-έκθεση του Τσίπρα
Όπως αποδείχθηκε, δεν ήταν νοητό να στηριχθεί ολόκληρη προεκλογική εκστρατεία σε ένα μόνο πρόσωπο. Η υπερ-έκθεση ενός προσώπου α) αναπόφευκτα θα κουράσει τον κόσμο, λόγω συνεχούς επανάληψης του ίδιου λόγου και της ίδιας εικόνας, β) θα «κάψει» το ισχυρό χαρτί, αφού αυτό θα πάψει πλέον να προσελκύει το ενδιαφέρον του κοινού (που μέχρι τώρα αντιστάθμιζε τη μειωμένη πρόσβαση του ΣΥΡΙΖΑ στα συστημικά ΜΜΕ), γ) θα δώσει την αίσθηση απουσίας άξιων στελεχών, καθώς και μιας παράταξης κρυπτόμενης και απολογούμενης (φοβούνται οι υπουργοί και οι βουλευτές να εκτεθούν;), δ) έχει ήδη εκθρέψει φαινόμενα «παπανδρεϊσμού». Στον προεκλογικό στίβο πρέπει να πρωταγωνιστήσουν όλα τα στελέχη και ειδικά αυτά που διαχειρίστηκαν τις τύχες της χώρας επί τέσσερα χρόνια. Ο Πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να μη φλυαρεί, να μιλάει λίγο, να εμφανίζεται μόνο για να δώσει την κατεύθυνση, να συμπυκνώσει το μήνυμα, να εμπνεύσει, να δώσει το αποφασιστικό χτύπημα.
Πολίτες με όνειρα, όχι «ευάλωτοι» και «καθημαγμένοι»
Θυμάστε που για χρόνια οι αριστεροί και οι αριστερές αναρωτιούνταν γιατί δεν υπάρχει κίνημα ανέργων σε μια χώρα με τόσους πολλούς ανέργους; Ακόμα την ψάχνουν. Και αυτό γιατί δεν έχουν καταλάβει ότι (εκτός από το ότι τους απορροφά ο αγώνας για επιβίωση) η ταυτότητα του ανέργου δεν είναι μια θετική ταυτότητα, ώστε να την υιοθετήσει κανείς. Οι άνθρωποι έχουν ανάγκη από θετικές ταυτότητες και αυτές υιοθετούν. Ταυτίζονται με την επαγγελματική τους κατηγορία (ακόμα και όταν είναι άνεργοι), με τις σπουδές τους, με τις προσδοκίες τους, κ.λπ. Ομοίως, έμποροι, καταστηματάρχες, ελεύθεροι επαγγελματίες, μισθωτοί με πολλά προσόντα, πολίτες με περιουσία, όλοι αυτοί θέλουν να λέγονται μεσαία στρώματα, όχι γιατί έχουν κάποιο κριτήριο για το ποιος ανήκει και ποιος όχι σε αυτά, αλλά γιατί δεν θέλουν να θεωρούνται λαϊκά στρώματα, δηλαδή οιονεί φτωχοί, στη βάση της ταξικής διάρθρωσης της κοινωνικής πυραμίδας. Είναι ζήτημα κοινωνικού στάτους, ζήτημα αυτοσεβασμού. Στο πλαίσιο αυτό, είναι λάθος να τους αποκαλεί ο ΣΥΡΙΖΑ όλη την ώρα «καθημαγμένους», «ευάλωτους», «φτωχοποιημένους», κ.λπ., ακόμα και αν είναι. Τους καθηλώνει σε ένα μίζερο παρελθόν, από το οποίο θέλουν να φύγουν τρέχοντας. Δεν έχουν πρόβλημα με τα επιδόματα που εισπράττουν (άρα δεν τους πείθει η ρητορεία Μητσοτάκη, σύμφωνα με την οποία τα επιδόματα είναι «ανακύκλωση της φτώχειας»), έχουν πρόβλημα με την αφήγηση που τα συνοδεύει, η οποία αφίσταται από την ταυτότητα που διεκδικούν για τον εαυτό τους και τα όνειρα που τους επιτρέπει η επιστροφή της «κανονικότητας». Δεν έχουν πρόβλημα με την κοινωνική προστασία, αδυνατούν όμως να νιώσουν ανάταση όντας τα προστατευόμενα μέλη μιας κοινωνίας ανεξάρτητων -υποτίθεται- ανθρώπων. Εκτός, λοιπόν, από την εικονική πραγματικότητα στην οποία θέλουν οι αντίπαλοι του ΣΥΡΙΖΑ εγκλωβίσουν τους πολίτες, υπάρχει και η φαντασιακή πραγματικότητα στην οποία εγκλωβίζονται μόνοι τους, και για καλό και για κακό. Οι άνθρωποι είναι φτιαγμένοι από την ύλη των ονείρων, καθώς αυτά είναι που τους φέρνουν σε επαφή με το καλύτερο κομμάτι τους. Και η ελπίδα επικοινωνεί κυρίως με αυτή την πραγματικότητα, όχι με αυτή που αποτυπώνουν οι αριθμοί. Η ελπίδα είναι αυτή-που-θα-έλθει, η ελευθερία.
