Το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ είναι ακόμα ένα επεισόδιο στον βίο και την πολιτεία της δεξιάς μας κυβέρνησης. Τίποτα μεμονωμένο: η Δεξιά δουλεύει πελατειακά. Σε αντίθεση με ό,τι λένε οι ακροδεξιοί υπουργοί της, ποτέ δεν είχε εμπιστοσύνη στις ιδέες της. Γι’ αυτό και φρόντιζε πάντα να ελέγχει τα ΜΜΕ και τη Δικαιοσύνη. Για να μπορεί να κλέβει τα λεφτά των φορολογουμένων, Ελλήνων και Ευρωπαίων, και να τα δίνει στους δικούς της. Αλλά να μην γίνεται να μαθευτεί –και αν μαθευτεί, να συγκαλυφθεί– και να μην μπορεί να διωχθούν οι κλέφτες της δικαστικά. Γενικά μιλώντας, οι δεξιοί μπαίνουν στην πολιτική για να ωφεληθούν, όχι για να ωφελήσουν. Για τα λεφτά μπαίνουν, όχι για τις ιδέες – ποιες ιδέες; Και ο Μητσοτάκης είναι ο αναμφισβήτητος αρχηγός τους. Καθώς δεν είναι πρωθυπουργός όλων των Ελλήνων, Ελληνίδων και όσων άλλων ζουν σε αυτή τη χώρα – είναι εντεταλμένος των βολεμένων αυτής της κοινωνίας, που ενορχηστρώνει τη μεταφορά πλούτου από τα δύο τρίτα της προς το ένα πλουσιότερο τρίτο.
Στο πλαίσιο αυτό, ανέκαθεν μου έκανε εντύπωση το πώς αντιμετώπιζε η Αριστερά τα ενδημικά σκάνδαλα της Δεξιάς. Απέφευγε σταθερά να τους αποκαλέσει «κλέφτες», είτε έδιναν τα λεφτά με απευθείας αναθέσεις σε δικούς τους είτε τα ιδιοποιούνταν παράτυπα. Αρεσκόταν να μιλά για «διασπάθιση του δημοσίου χρήματος» και άλλα τέτοια επίσημα. Ο κόσμος όμως αυτούς τους λέει «κλέφτες». Και αν η Αριστερά θέλει να επικοινωνεί με τον κόσμο, τα συναισθήματα και τα βιώματά του, «κλέφτες» πρέπει να τους ανεβάζει, «κλέφτες» πρέπει να τους κατεβάζει, μέσα και έξω από τη Βουλή. Και αν δεν μπορεί για να μην μπλέξει σε δικαστικές διαμάχες δυσφήμισης και τέτοια, αν δεν μπορεί γιατί δεν της πάει ο λαϊκισμός, μου φαίνεται πως δεν κάνει για τη δουλειά.
Τα πιο βασικά λάθη όμως σε σχέση με την αντιμετώπιση των σκανδάλων είναι, κατά τη γνώμη μου, δύο. Το πρώτο: Η Αριστερά δεν χρησιμοποιεί τα σκάνδαλα για να μιλήσει για το σύστημα, για κάτι ευρύτερο, πιο σημαντικό πολιτικά (δηλαδή δεν κάνει zoom out), αλλά εστιάζει στο ίδιο το σκάνδαλο, στις λεπτομέρειές του, σε κάτι μικρό (δηλαδή κάνει zoom in). Αντί να μιλήσει πολιτικά, μιλά νομικά. Αντί να μιλήσει στη γλώσσα που καταλαβαίνει ο κόσμος, μιλά σε μια γλώσσα τεχνοκρατική. Αντί να καταδείξει τις μεγάλες διαφορές των δύο παρατάξεων, καθιστά σαφές ότι η διαφορά τους είναι διαφορά στον τρόπο διαχείρισης. Αντί να εκμεταλλευτεί ενώπιον του «ξενοδόχου», που είναι ο λαός, το ατόπημα του αντιπάλου, καθιστά κριτή τους δικαστές, που συχνά είναι του αντιπάλου. Αντί να εκμεταλλευτεί το τάιμινγκ που προσφέρει η αναντιστοιχία λόγων και έργων της Δεξιάς, σέρνει τον κόσμο στην πολύμηνη παρακολούθηση μιας «πολύκροτης» υπόθεσης, εξουθενώνοντας τον κόσμο και εξαντλώντας τα αποθέματα γνωστικής και συναισθηματικής προσοχής του –στην πραγματικότητα σέρνεται η ίδια στην παγίδα του αντιπάλου. Έχει την απίστευτη ιδέα ότι η αστική δικαιοσύνη είναι αυτό που νοιάζει περισσότερο τον κόσμο. Και αν ποτέ φτάσει μέχρι το τέλος η υπόθεση, ακόμα και αν πάει φυλακή κάποιος –πράγμα αμφίβολο– τότε μοιάζει υπερβολικό το zoom out ύστερα από τέτοια καταβύθιση στις λεπτομέρειες του αστικού κώδικα. Και είναι πραγματικά απογοητευτικό να πεις κάτι γι’ αυτό που όλος ο κόσμος ήξερε από την αρχή –ότι είναι κλέφτες– μόνο και μόνο γιατί σου έδωσε η Δικαιοσύνη αυτό το δικαίωμα. Εν τέλει, θεωρώ ότι οι πολιτικές ηγεσίες των αριστερών κομμάτων πρέπει να σταματήσουν να παρασύρονται από τον δημοσιογραφικό οίστρο που κανοναρχεί τη σκανδαλολογία. Θα ήταν μια επιστροφή της πολιτικής και αυτό…
Το δεύτερο: Όπως μαθαίνουμε από τις σπουδές κοινωνικής ψυχολογίας, η ιδεολογία διαθέτει πυρηνικά και περιφερειακά στοιχεία. Ως εκ τούτου, στο πλαίσιο της ιδεολογικής διαπάλης η ερώτηση που ανακύπτει είναι η εξής: Τα σκάνδαλα πλήττουν τα κόμματα στον ιδεολογικό πυρήνα τους ή στην περιφέρειά τους; Θεωρώ πως σε γενικές γραμμές τα πλήττουν στην περιφέρειά τους, αφήνοντας τον πυρήνα άθικτο. Εν προκειμένω, σκάνδαλα όπως αυτά της Novartis, των υποκλοπών, του ΟΠΕΚΕΠΕ, δεν μπορούν να κάνουν την προσδοκώμενη ζημιά στη ΝΔ, όσο η ΝΔ θεωρείται καταλληλότερη να εγγυηθεί την εθνική ασφάλεια, την κοινωνική ειρήνη και την οικονομική ανάπτυξη. Στην πρόσληψη της κοινωνικής πλειοψηφίας, η Δεξιά δεν είναι η παράταξη ούτε της δημοκρατίας ούτε της τιμιότητας. Μόνο οι φανατικοί δεξιοί ισχυρίζονται τέτοια πράγματα –και ίσως μόνο εργαλειακά. Επομένως, η Αριστερά πρέπει να κατανοήσει πως τα σκάνδαλα που αποδεικνύουν ότι οι δεξιοί παρανομούν και δεν σέβονται τις διαδικασίες, όταν είναι να εξυπηρετήσουν το όφελός τους, αποτελούν περιφερειακά πλήγματα, όχι πυρηνικά. Πυρηνικό πλήγμα θα ήταν η αναπλαισίωση τέτοιων σκανδάλων με όρους στέρησης χρημάτων από την κοινωνική πλειοψηφία και αποκλεισμού της από τα ίδια οφέλη, ή με όρους εθνικού εξευτελισμού και απομόνωσης. Όμως, όταν μιλάμε για προσπάθεια απόσπασης ευρωπαϊκών χρημάτων το βασικό επιχείρημα δεν μπορεί να είναι η ανεντιμότητα απέναντι στην ΕΕ, αλλά η πρακτική της Δεξιάς να νοιάζεται μόνο για τους δικούς της μη δίνοντας –κυριολεκτικά– δεκάρα για τους υπόλοιπους, τα κορόιδα.
