“Εξωτερικό” δεν είναι μόνο το Παρίσι, η Ρώμη και το Λονδίνο. Όταν στην Ελλάδα διερωτώνται “τι γίνεται στο εξωτερικό”, ως τέτοιο εννοούν αυτές τις χώρες και ως εκεί.
Αυτό είναι όμως ένας παράξενος εθνοκεντρικός επαρχιωτισμός. “Εξωτερικό’ δεν είναι μόνο οι χώρες που μας αρέσει να συγκρινόμαστε. Είναι και αυτές που δεν μας πολυαρέσει διότι έχουμε συνηθίσει να υποτιμούμε και τις οποίες ούτε καν τις γνωρίζουμε.
Κατεξοχήν μια τέτοια είναι λοιπόν η Αλβανία.
Εδώ υπάρχει κι ένας πρόσθετος λόγος όπου το ενδιαφέρον οφείλει να είναι μεγαλύτερο και δεν είναι άλλος από την παρουσία των Αλβανών στην Ελλάδα από το ’91 ως σήμερα. Τα στατιστικά σήμερα κάνουν λόγο για περίπου 300 χιλιάδες Αλβανούς που είναι ο χαμηλότερος αριθμός που έχει καταγραφεί από τότε που έχουμε κάποιες μετρήσεις από το τέλος της δεκαετίας του ΄90.
Όμως ο αριθμός αυτός είναι πλασματικός για τους ακόλουθους λόγους:
1ον. δυστυχώς ακόμη και σήμερα – σχεδόν 35 χρόνια μετά την έναρξη της αλβανικής μετανάστευσης στην Ελλάδα υπάρχουν άνθρωποι – κυρίως γυναίκες, αλλά όχι μόνο, που ζούνε χωρίς χαρτιά στην Ελλάδα. Αυτό είναι ντροπή για την ελληνική διοίκηση. Είναι απαράδεκτο μια χώρα να μην έχει ρυθμίσει ανθρώπους που ζούνε στην επικράτειά της παραπάνω από μια γενιά.
2ον. Ο συντριπτικά μεγαλύτερος αριθμός αλλοδαπών που αποκτούν ελληνική ιθαγένεια τα τελευταία 20 χρόνια είναι Αλβανοί. Να θυμίσω ότι πολιτογραφήσεις Αλβανών πολιτών ξεκινήσαν το 2008 καθώς τότε η Ελλάδα επιτέλους συναίνεσε στο να αποκτούν ελληνική ιθαγένεια οι Έλληνες της Αλβανίας. Ως τότε, ήταν καλοί να “βαστάνε τις Θερμοπύλες της Βορείας Ηπείρου” άρα δεν έπρεπε να γίνονται Έλληνες… Οι πολιτογραφήσεις λοιπών Αλβανών ξεκινάνε το 2011 με το νόμο 3838 του 2010. Έκτοτε, περίπου ο ίδιος αριθμός (το λέω αυτό με με μικρή αβεβαιότητα), δηλαδή 300 χιλιάδες έχει αποκτήσει ελληνική ιθαγένεια. Σε αυτούς βάζω μέσα και Έλληνες της Αλβανίας και Αλβανούς Αλβανούς.
3ον. Πολλοί Αλβανοί έχουν πλέον φύγει από Ελλάδα και αν έχουν στο μεταξύ αποκτήσει την ελληνική ιθαγένεια, αυτή τους είναι η κατεξοχήν ιθαγένειά τους λόγω ΕΕ. Επομένως, οι Αλβανοί πολιτογραφημένοι στην Ελλάδα όταν έχουν φύγει από Ελλάδα για αλλού, θεσμικά λειτουργούν ως Έλληνες παρά ως Αλβανοί.
Επομένως, οι Αλβανικές εκλογές είναι οι δεύτερες πιο σημαντικές για τον πληθυσμό της Ελλάδας μετά τις ελληνικές – με βάση το κριτήριο της ιθαγένειας και όχι αυτό της εν γένει σημασίας των εκλογών – καθώς αφορούν περισσότερο από μισό εκατομμύριο κόσμο που ζει εδώ.
Στο πολιτικό δια ταύτα τώρα: η Αλβανία τα τελευταία χρόνια νιώθει ισχυρότερη από το νωπό παρελθόν της καταφρόνησης στο οποίο ήταν ο παρίας της Ευρώπης. Αυτό είναι καλό διότι ο κόσμος ζει καλύτερα, είναι όμως και προβληματικό διότι χρειάζεται μια ωριμότητα να το διαχειριστεί κανείς. Αυτή η ωριμότητα στην Αλβανία δεν υπάρχει ακόμη.
Η συνταγή της αλβανικής ανάπτυξης είναι δοκιμασμένη στην Ελλάδα και δυστυχώς τα μαθήματα δεν γίνονται παθήματα. Έτσι είναι όμως τα έθνη: ανώριμα και υπερφίαλα.
Η Ελλάδα και η Αλβανία – το λέω και το γράφω συνέχεια – μπορούνε με ελάχιστες αμοιβαίες παραχωρήσεις να βάλουν νερό στις κρασί των παλαιών τους διαφορών και να προχωρήσουν στα σοβαρά ζητήματα του 21ου αιώνα. Εξάλλου, στην ιστορία της παγκόσμιας κινητικότητας είναι σπάνια τέτοια επαφή μεταξύ δύο λαών μέσω μεταναστεύσεων.
Εν κατακλείδι, η Αλβανία λοιπόν είναι ένα πολύ ιδιαίτερο “εξωτερικό” για την Ελλάδα.
Εξωτερικό καταφρονεμένο αλλά πιο εσωτερικό από όλα τα άλλα.
