Το «like farming» που έπεσε στα social media με τις φωτιές στην Αττική και την υπόλοιπη χώρα δεν περιγράφεται. Όλοι έβαλαν πιασάρικους τίτλους για κλιματική κρίση, ώστε να είναι μέσα σε trends και hashtags και να ανεβάσουν τα like τους.
Πρώτοι και καλύτεροι διάφοροι επώνυμοι που δεν έχουν διαβάσει ούτε μια σελίδα από τις εκθέσεις του IPCC*,1 αλλά η άποψή τους έχει κύρος επειδή είναι γνωστοί, έχουν καλή πένα ή μεγάλη απήχηση στα social media, μας διαβεβαιώσαν ότι η κλιματική κρίση ευθύνεται για τις φωτιές σε Αττική και Εύβοια.
Όπως για το Μάτι και τη Μάνδρα: Μετά από ένα κλοτσοσκούφι καταλογισμού ευθυνών καταλήξαμε διά στόματος πρωθυπουργού στο ότι έφταιγε η κλιματική αλλαγή.
Για τη φωτιά στο Μάτι
Για να τελειώνουμε με τις ασυναρτησίες, πολιτικές και μη:
Το Μάτι κάηκε με 35 βαθμούς επειδή έπιασε φωτιά με δυτικό άνεμο 5-6 μποφόρ. Η φωτιά «κουτρουβάλησε» την πλαγιά της Πεντέλης από δυτικά προς ανατολικά μέχρι την παραλία, βρήκε τεράστιες ποσότητες καύσιμης ύλης και γιγαντώθηκε σε πυροθύελλα πρωτοφανούς ισχύος που, σπρωγμένη απ’ τον άνεμο, κατέληξε στο Μάτι, μια περιοχή – παγίδα λόγω της άναρχης δόμησης δεκαετιών, που επιπλέον είχε γεμίσει με εγκλωβισμένο κόσμο σε αυτοκίνητα, λόγω των απαράδεκτων χειρισμών της αστυνομίας. Η έκθεση Goldammer δεν αφήνει καμία αμφιβολία για τις αιτίες της τραγωδίας.2
Για τις πλημμύρες στη Μάνδρα
Όσον αφορά τη Μάνδρα θα μπορούσε να αποδοθεί στην κλιματική αλλαγή η ένταση της βροχής που έπεσε στο όρος Πατέρας, αλλά για την καταστροφή ευθύνεται αποκλειστικά το μπάζωμα / «διευθέτηση» των χειμάρρων Αγ. Αικατερίνης και Σούρες Θριασίου που περνούν μέσα από την πόλη. Προφανώς οι τοπικοί «άρχοντες», που επί των ημερών τους μπαζώθηκαν οι δυο χείμαρροι, δεν διδάχθηκαν τίποτε από τις σοβαρές πλημμύρες του παρελθόντος που συνέβησαν στην περιοχή, όπως οι τρεις (!) πλημμύρες του 1977 με τους 36 νεκρούς.3, 4
Για τις φετινές πυρκαγιές
Για τις πυρκαγιές σε Βαρυμπόμπη, Αττική, Εύβοια κ.λπ. «έφταιξε» η κλιματική κρίση, δηλαδή οι φωτιές ξεκίνησαν εξαιτίας του καύσωνα που οφείλεται στην κλιματική κρίση, λες και δεν είχαμε ποτέ καύσωνες των 5-10 ημερών και των 40-45 βαθμών στην Ελλάδα, λες και δεν είχαμε ποτέ δασικές πυρκαγιές στη χώρα που έκαιγαν για μέρες!
Στις παραπομπές 5, 6, 7 αναφέρονται οι πιο γνωστοί καύσωνες του 20ού αιώνα.
Στις παραπομπές 5, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14 αναφέρονται οι πιο γνωστές δασικές πυρκαγιές του 20ού αιώνα στην Αττική.
Η μελέτη του Εθνικού Κέντρου Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης από το 200815 λέει ξεκάθαρα ότι μόλις το 3% των δασικών πυρκαγιών οφείλεται σε φυσικά αίτια, το 80% (!) σε εμπρησμούς από αμέλεια και από πρόθεση και το 17% οφείλεται σε άγνωστα αίτια. Επίσης η μελέτη της PwC** του 201816 αναφέρει μεταξύ άλλων ότι «στην Ελλάδα οι απώλειες από τις πυρκαγιές είναι περισσότερες απ’ ό,τι η κλιματική της κατάσταση δικαιολογεί» και ότι «για να μειωθεί ο αριθμός και η έκταση των πυρκαγιών, υπάρχει ανάγκη θέσπισης μιας νέας δομής πολιτικών και κανόνων».
Όταν έχουμε δάση με πυρόφιλα μεσογειακά πεύκα παρατημένα στην τύχη τους, με άπειρη συσσωρευμένη καύσιμη ύλη, επειδή πια δεν ασκείται καμία παραγωγική δραστηριότητα σε αυτά -άρα και διαχείριση-, νομοτελειακά αυτά τα δάση θα καούν με μεγάλη ένταση όταν έλθουν οι κατάλληλες καιρικές συνθήκες, με ή χωρίς κλιματική αλλαγή.
Του χρόνου τα καμένα δάση θα έχουν ξαναπρασινίσει και σε λίγα χρόνια θα είναι όπως ήταν πριν από τη φωτιά, μέχρι την επόμενη φορά που θα ξανακαούν, καθότι η φωτιά είναι μέρος του φυσικού κύκλου της φύσης.
Αναγκαίο το σχέδιο πρόληψης
Εάν όμως δεν θέλουμε να καίγονται τα δάση μας, τότε χρειάζεται ένα πολύ σοβαρό, εκτεταμένο και σε βάθος χρόνου σχέδιο πρόληψης, που θα στηρίζεται σε δυο πυλώνες:
* Στη διαχείριση μέσω εκμετάλλευσης των δασών (βόσκηση, υλοτομία, ρητινοσυλλογή, μελισσοκομία, μανιταροσυλλογή, εκμετάλλευση αρωματικών φυτών, αναδασώσεις με παραγωγικά φυτά και δέντρα κ.λπ.).
* Στην αντιπυρική δασοπροστασία, προληπτική και πυρόσβεσης (αντιπυρικές ζώνες, ελεγχόμενες καύσεις, σοβαρή επιτήρηση και φύλαξη, εξειδικευμένοι δασοπυροσβέστες με κατάλληλο εξοπλισμό, απαιτούμενος αριθμός εποχικών πυροσβεστών, αξιόπιστα μέσα αεροπυρόσβεσης, επαναφορά της αρμοδιότητας διαχείρισης δασικών πυρκαγιών στη Δασική Υπηρεσία και κατάλληλη στελέχωση της, δημιουργία κεντρικού συντονιστικού φορέα κ.λπ.).
Θα μπορούσαμε να διδαχθούμε πολλά από την οργάνωση και μεθοδολογία των Ρουμάνων και Σέρβων πυροσβεστών που ήλθαν για βοήθεια στη χώρα μας, αλλά και από άλλες χώρες με υψηλό επίπεδο δασοπροστασίας, όπως π.χ. η Βουλγαρία.
Απαράδεκτοι ισχυρισμοί
Είναι παραπλανητικό να ισχυρίζεται κανείς ότι η κλιματική αλλαγή – κρίση ευθύνεται που δυο μικρές εστίες εξελίχθηκαν σε ολοκαυτώματα σε Αττική και Εύβοια με 2 μποφόρ!
Είναι απαράδεκτο με πρόσχημα την κλιματική αλλαγή να βγαίνουν απ’ το κάδρο η εγκατάλειψη των περιαστικών δασών στην τύχη τους, οι δεκαετίες κτισίματος αυθαιρέτων στις δασικές περιοχές της Αττικής και η άναρχη μείξη δασικού και αστικού περιβάλλοντος.
Είναι έγκλημα η κλιματική αλλαγή να χρησιμοποιείται σαν κολυμβήθρα του Σιλωάμ για την συγκάλυψη της τεράστιας ανικανότητας και της εσκεμμένης τυμβωρυχίας της κυβέρνησης, αλλά και των επιλογών της: ένα εκρηκτικό μείγμα αδιαφορίας, αλαζονείας, υπεροψίας, ψεύδους και fake news και πάνω απ’ όλα επιλογών βασισμένων στην επικοινωνιακή τακτική «μην έχουμε νεκρούς για να μην χάσουμε το πλεονέκτημα με το Μάτι και, έχοντας ταϊσμένα τα ΜΜΕ, κρύβουμε την εσκεμμένη αποδιοργάνωση και υποστελέχωση του κρατικού μηχανισμού και τη δυσαρέσκεια από τις καταστροφές».
Οι ευθύνες της κλιματικής αλλαγής
Να το ξεκαθαρίσουμε μια και καλή: Η κλιματική αλλαγή ευθύνεται για την άνοδο της μέσης θερμοκρασίας του πλανήτη κατά ~1,5°C από το 1850 μέχρι σήμερα. Ευθύνεται για τις μεταβολές της συσσωρευμένης κυκλωνικής ενέργειας σε Ατλαντικό και Ειρηνικό, για την αλλαγή της έντασης των ανέμων Roaring Forties στο νότιο ημισφαίριο, για την μεταβολή σε βάθος πεντηκονταετίας της εποχικής θαλάσσιας παγοκάλυψης στον Αρκτικό ωκεανό και πέριξ της Ανταρκτικής και πολλά άλλα.
Δεν ευθύνεται για τις καταστροφές από δασικές πυρκαγιές, ειδικά για αυτές που εκδηλώνονται σε περιαστικές περιοχές, όπου έχουμε μείξη δασικού και αστικού περιβάλλοντος και έχουμε χτίσει δίπλα ή και μέσα στην ωρολογιακή βόμβα που λέγεται πευκοδάσος.
Επίσης δεν ευθύνεται για την ανικανότητα της κυβέρνησης Μητσοτάκη.
* IPCC – Intergovernmental Panel for Climate Change (Διακυβερνητική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή)
** PricewaterhouseCoopers
1) https://www.ipcc.ch/reports/
2) https://government.gov.gr/wp-content/uploads/2019/02/independent_committee-compressed.pdf
3) https://www.efsyn.gr/ellada/koinonia/184004_ena-egklima-diarkeias-sti-mandra
4) http://estia.hua.gr/file/lib/default/data/23603/theFile
5) https://www.kathimerini.gr/culture/561458059/tatoi-to-pyr-mainetai-kyriolektikos/
6) https://www.kathimerini.gr/society/561454180/kaysonas-kata-ky-ata-ta-kayta-ky-ata-simera-i-pio-zesti-imera/
7) https://www.agrinionews.gr/kafsones-sti-chora-mas-ta-teleftea-60-chronia-448-c-1958-sto-agrinio/
8) https://www.in.gr/2021/08/04/life/stories/xroniko-tis-pyrkagias-sto-tatoi-1916-kai-ena-arthro-pou-moiazei-simerino/
9) https://www.istorikathemata.com/2021/08/30-1-1916.html
10) https://cdn.sansimera.gr/media/files/Anastasios_Xaralampis-Anamniseis.pdf
11) https://eclass.upatras.gr/modules/document/file.php/ENV187/Fire/Amorgianiotis_FysikiApokatastasiDaswn.pdf
12) https://www.in.gr/2021/08/06/plus/istoriko-arxeio/o-pyrinos-efialtis-tis-v-eyvoias-kai-tis-ypoloipis-elladas-1977/
13) https://www.efsyn.gr/ellada/koinonia/158586_40-hronia-foties-stin-attiki
14) http://www.oikoskopio.gr/pyroskopio/pdfs/pyrkagies-ellada.pdf
15) https://www.ekdd.gr/ekdda/files/ergasies_esta/T1/030/10031.pdf
16) https://www.pwc.com/gr/en/publications/greek-thought-leadership/fire-protection-in-greece.pdf
Ο Δημήτρης Πασχάλης είναι μέλος του Πανελλαδικού Συμβουλίου των Οικολόγων Πράσινων και μηχανικός του Εμπορικού Ναυτικού
Πηγή: Η Αυγή
