Το παράκτιο δάσος της Βαλανιδορράχης συνολικής έκτασης 1.993 στρεμμάτων με τέσσερις γραφικούς όρμους, είναι επιδικασμένο σε ιδιώτες με ανύπαρκτους οθωμανικούς τίτλους. Ένα δάσος εξολοκλήρου natura 2000, καταφύγιο άγριας ζωής, όπου εκβάλλει το δέλτα του Αχέροντα και με υδροβιότοπο. Ενώ τα οικοσυστήματα χρήζουν υψηλής προστασίας, η ολιγωρία συγκεκριμένων Αρχών τα «παραδίδει» σε ιδιώτες.
Η Ιστορία δεν παραχαράσσεται για τα συμφέροντα των ιδιωτών
Οι εν λόγω ιδιώτες ισχυρίζονται ότι οι πρόγονοί τους αγόρασαν το δάσος από Οθωμανούς το 1931. Είναι ιστορικά γνωστό ότι Οθωμανοί δεν υπήρχαν το 1931. Η έκταση απαλλοτριώθηκε το 1923 και αποδίδεται στους κατοίκους για χορτολιβαδικούς λόγους. Η μεταβίβαση απλή μετά την απελευθέρωση της Ηπείρου το 1913, καθώς στην ευρύτερη περιοχή του Φαναρίου δεν ζούσαν μουσουλμανικοί πληθυσμοί. Οι εκτάσεις δίδονται στον γηγενή πληθυσμό, αφού η περιουσία του Σουλτάνου -δικαιώματι πολέμου– υπεισέρχεται στο Ελληνικό Δημόσιο. Η έκταση απαλλοτριώνεται και αποζημιώνεται εκ νέου, μετά τις διεκδικήσεις των εξαιρεθέντων από την ανταλλαγή μουσουλμάνων, τον Ιούλιο του 1927.
Η περίπτωση της Βαλανιδορράχης εντάσσεται στις παλινωδίες του νεοσύστατου ελληνικού κράτους που ακολουθούν έως και σήμερα σταθερή τροχιά. Εύποροι έλληνες αγοράζουν υπαρκτούς ή ανύπαρκτους τίτλους από τους Οθωμανούς που φεύγουν δυσχεραίνοντας την αποκατάσταση των ακτημόνων. Οι παθογένειες του κρατικού μηχανισμού από τη σύστασή του γνωστές. Ο συμβολαιογράφος εκτελεί και χρέη γραμματέα Ειρηνοδικείου μεταγράφοντας αγορά έκτασης του Δημοσίου. Οι παθογένειες ως δομικά στοιχεία της ελληνικής πραγματικότητας, δεν μπόρεσαν να αντιληφθούν ότι οι ιδιώτες διεκδικούσαν δάσος, που έχει αποζημιωθεί ήδη από το 1927.
Η προσφυγή στην ελληνική Δικαιοσύνη με οθωμανικούς τίτλους δεν αποτελεί αποκλειστικότητα της περίπτωσης της Βαλανιδορράχης. Η αβελτηρία των κυβερνήσεων να νομοθετήσουν, ώστε να μην βρίσκουν έδαφος επίδοξοι σφετεριστές δημόσιας γης, φέρνει στο προσκήνιο πολλές εκτάσεις επιδικασμένες σε ιδιώτες.
Το δάσος της Βαλανιδορράχης αν και επιδικασμένο σε ιδιώτες δεν έχει τίτλο ιδιοκτησίας. Η Επιτροπή Αγώνα Φαναρίου, έπειτα από ενδελεχή έρευνα στα οθωμανικά αρχεία, απέδειξε ότι ο τίτλος που επικαλούνται οι ιδιώτες και δήλωσαν στα δικαστήρια ότι τον απώλεσαν, δεν υπάρχει. Απέστειλε υπομνήματα στα συναρμόδια Υπουργεία και στο ΝΣΚ ζητώντας επιτακτικά αναψηλάφηση της δίκης. Η διαδικασία είναι εν εξελίξει, καθώς το Δημόσιο όρισε πραγματογνώμονα. Οι κάτοικοι αναμένουν το πόρισμα που δύναται να οδηγήσει σε αναψηλάφηση της δίκης.
Σε μια περίοδο γενικευμένης λεηλασίας της δημόσιας γης, για τα συμφέροντα των ελαχίστων σε βάρος των πολλών, οι τοπικές κοινωνίες οφείλουν να βρίσκονται στις επάλξεις διεκδικώντας τα κοινωνικά αγαθά.
Η τοπική κοινωνία του Φαναρίου Πρέβεζας ύψωσε το ανάστημα της διατρανώνοντας την αντίθεση της, στην ιδιωτικοποίηση του δάσους και των παραλιών της. Το δάσος και οι παραλίες αποτελούσαν πάντοτε δημόσιο χώρο με μεγάλη επισκεψιμότητα (παραλίες Αλωνάκι, Σκάλα, Όρμος του Οδυσσέα ) και ελεύθερη πρόσβαση στις παραλίες. Αναμένει επιτακτικά το Δημόσιο να πράξει το χρέος του. Να πάρει πίσω την περιουσία που του ανήκει ως παρακαταθήκη για τις επόμενες γενιές. Τα επιδικασμένα κτήματα και η προσφυγή -διακόσια χρόνια μετά την Επανάσταση– στην ελληνική Δικαιοσύνη ιδιωτών με οθωμανικούς τίτλους, καταδεικνύει μια απελευθέρωση που άργησε να έρθει… Και μια κοινωνία που μονίμως παλεύει τα αυτονόητα…
Μια απελευθέρωση…
