Είναι σαφές ότι στην Ελλάδα δεν έρχεται “Η” Σορβόννη. Ακόμα όμως κι αν ερχόταν “Η” Σορβόννη (και, αντίστροφα, ο λόγος για τον οποίο δεν έρχεται) είναι ότι τα πανεπιστήμια δεν είναι το όνομα και το λογότυπό τους. Δεν είναι καν (μόνο) τα προγράμματα σπουδών τους και οι τυπικές προϋποθέσεις που θέτουν για να περιλάβουν κάποιον/α στους αποφοίτους τους.
Η φοίτηση σε ένα πανεπιστήμιο (πολύ περισσότερο σε κάποιο από τα ιστορικά ευρωπαϊκά -και όχι μόνο- πανεπιστήμια) είναι μια ολόκληρη, άμεση, βιωμένη εμπειρία, με έκταση και βάθος.
Η φοίτηση σε ένα πανεπιστήμιο είναι η (ενσώματη) συμμετοχή στην κοινότητα του κάθε ιδρύματος. Η γνωριμία και η επαφή με τους καθηγητές και τους φοιτητές του, και μάλιστα όχι μόνο στη διάρκεια των μαθημάτων αλλά εξίσου -ή και πολύ περισσότερο- έξω από αυτά, η επιστημονική, αλλά και πολιτιστική, πολιτισμική, κοινωνική, πολιτική, συναισθηματική ανταλλαγή μαζί τους.
Είναι η πρόσβαση στις βιβλιοθήκες του, στα εργαστήρια, στις ερευνητικές, πολιτιστικές και άλλες υποδομές του. Στις δυνατότητες που παρέχει σε έναν νέο άνθρωπο να δουλέψει μόνος του, έξω από το πλαίσιο των μαθημάτων, με τον εαυτό του. Να ψάξει, να αναρωτηθεί, να διαβάσει για την επιστήμη του και πολύ πέρα από αυτή. Για άλλες επιστήμες, για τη φιλοσοφία, την τέχνη. Να γνωρίσει άλλους πολιτισμούς, παλιότερους και σύγχρονους. Να δεχθεί κάθε είδους γνωστικά και άλλα ερεθίσματα.
Είναι η περιδιάβαση στα κτίριά τους, τα ίδια που κάποτε φιλοξένησαν άλλους, η τριβή με την (πλούσια) ιστορία τους, που σε πολλές περιπτώσεις αποτελεί αναπόσπαστο και σημαντικό τμήμα της ιστορίας της ίδιας της χώρας τους και κινήματα και πολέμους, αγώνες και συγκρούσεις, νίκες και ήττες, μετράει ήρωες, μετράει νεκρούς.
Η φοίτηση σε ένα πανεπιστήμιο είναι, σε τελική ανάλυση, η σταδιακή συνειδητοποίηση ότι ανήκει κανείς στη μακρά σειρά των γενεών που έζησαν μέσα σε αυτό, η ένταξη στην ιστορική του κοινότητα. Και συνοδεύει τον καθένα και την καθεμία μας όλη του/της τη ζωή. Δεν είναι τυχαίο ότι το πανεπιστήμιο από το οποίο αποφοίτησε κανείς περιγράφεται ως η alma mater του, η μητέρα που τον/την έθρεψε.
Κι όλο αυτό, κανένα παράρτημα στριμωγμένο σε μια πολυκατοικία στην Πανόρμου δεν μπορεί και δεν θα μπορούσε ποτέ να προσφέρει. Ακόμα και αν ήταν -που δεν είναι- “ΤΗΣ” Σορβόννης.
Δανάη Κολτσίδα
