-Ένα χρόνο μετά τις εκλογές και ο ΣΥΡΙΖΑ δείχνει να εξακολουθεί να έχει προβλήματα φυσιογνωμίας και στρατηγικής. Συμφωνείτε, κατ’ αρχήν με τη διαπίστωση;
«Κατά την άποψη μου ο ΣΥΡΙΖΑ τις τελευταίες βδομάδες με το Πρόγραμμα «Μένουμε όρθιοι 1 και 2» βρήκε ρυθμό και «πατήματα», «έβαλε την μπάλα κάτω» που λένε και στο ποδόσφαιρο, με την έννοια ότι έχει τις κεραίες του στα κοινωνικά προβλήματα, στην επιβίωση της κοινωνίας και της οικονομίας από τις επιπτώσεις της επιδημίας. Λέω τις τελευταίες βδομάδες γιατί χάσαμε πολιτικό χρόνο, στον οποίο ο Μητσοτάκης έπαιζε μόνος του, σε μια αδιανόητη εσωστρέφεια με πρόσχημα το Συνέδριο, στην πραγματικότητα με επίδικο το πολιτικό του στίγμα, δηλαδή το πού θέλει να κατατάσσεται στην πολιτική γεωγραφία…».
-Ας τα πάρουμε με τη σειρά. Τι είδους αντιπολίτευση χρειάζεται να κάνει (και να είναι) το κόμμα σας;
«Οφείλουμε να κάνουμε δομική αντιπολίτευση, δηλαδή στο στόχαστρό μας να είναι η κοινωνική αδικία: οι ανισότητες, η φτώχεια, η ανεργία, οι αποκλεισμοί, η εργασιακή ανασφάλεια και ταυτόχρονα να είμαστε σε ετοιμότητα όταν παραβιάζονται οι ελευθερίες, όταν δημιουργούνται νέοι μηχανισμοί επιτήρησης και καταστολής. Δομική αντιπολίτευση όμως σημαίνει να βλέπεις και το μέλλον να σχεδιάζεις ποιους μεγάλους μετασχηματισμούς πρέπει να κάνεις, όταν αναλάβεις την κυβέρνηση. Μεταρρυθμίσεις στο κράτος, την οικονομία και σε τελευταία ανάλυση στην κοινωνία. Επειδή, όπως σωστά υπονοείτε, το τι αντιπολίτευση κάνεις εξαρτάται από τι κόμμα είσαι τι, κόμμα θέλεις να γίνεις, απαντώ: κόμμα της ριζοσπαστικής Αριστεράς.
Αυτό σημαίνει ότι δεν βολεύεσαι με τη διαχείριση του υπάρχοντος, ακόμα και όταν η διαχείριση σημαίνει εντιμότητα, ικανότητα, κοινωνική ευαισθησία. Πολύτιμες ιδιότητες στις μέρες μας, αλλά αν δεν αλλάξεις τις συνθήκες παραγωγής και αναπαραγωγής της δυστυχίας –η δυστοπία είναι η μια ωραία λέξη- τότε η λεγόμενη «κανονικότητα» δηλαδή το καθεστώς υπερεκμετάλλευσης ανθρώπινων και φυσικών πόρων, το καθεστώς της αδικίας, της μεροληψίας και της ιδιοτέλειας, επανέρχεται… ».
-Στην εξωτερική πολιτική πχ; Διίστανται οι απόψεις για θέματα όπως ο φράκτης, ο Έβρος, η αναβολή της άσκησης «Καταιγίδα» κοκ, ενώ τα κρίσιμα διλήμματα στις ελληνοτουρκικές σχέσεις είναι μπροστά μας. Τι πολιτική έχει ο ΣΥΡΙΖΑ;
«Θεωρώ ότι προσπαθούμε να κάνουμε στις διεθνείς σχέσεις, από τη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης, πολιτική αρχών και αριστερών αξιών, δηλαδή πολιτική που βασίζεται στην ειρηνική συνύπαρξη, στον ανθρωπισμό, στη διευθέτηση των κρατικών διαφορών με διάλογο και αμοιβαίες υποχωρήσεις, στο σεβασμό του Διεθνούς Δικαίου σε τελευταία ανάλυση. Η πολιτική αρχών στους καιρούς μας είναι πολιτική ανάμεσα σε συμπληγάδες, στο βαθμό πουοι γεωπολιτικοί ανταγωνισμοί παροξύνονται, βλέπετε ο νέος κόσμος είναι πολυπολικός, χωρίς αυτό να σημαίνει δικαιότερη κατανομή της ισχύος, μεγαλύτερος σεβασμός στις Διεθνείς Συμφωνίες. Αντιθέτως. Στους μεγάλους παίκτες: τις ΗΠΑ, την Κίνα, σε μικρότερο βαθμό τη Ρωσία, προσθέτονται μικρότεροι περιφερειακοί που διεκδικούν ρόλους ακόμα και με τα όπλα. Στους καιρούς μας η βιομηχανία του πολέμου τρίβει τα χέρια της.
Η Τουρκία του Ερντογάν είναι μια περίπτωση περιφερειακής δύναμης, η οποία δεν διεκδικεί μόνο ρόλους και ανακατανομή των συμβάσεων στα σύνορα με την Ελλάδα και την Κύπρο, αλλά ολόκληρης της νοτιοανατολικής Μεσογείου. Δεν διστάζει να εργαλειοποιήσει το προσφυγικό, τις εξορύξεις, τους ενεργειακούς δρόμους, προκειμένου να πετύχει, και με αυτή την έννοια γίνεται επικίνδυνη για την ειρήνη στην περιοχή. Δεν μπορείς να αγνοείς αυτά τα δεδομένα, όπως δεν γίνεται να τρέφεις αυταπάτες ότι η ΕΕ θα παρέμβει δραστικά ή οι ΗΠΑ θα γείρουν την πλάστιγγα υπέρ ημών. Τα κρατικά συμφέροντα και οι συσχετισμοί δύναμης καθορίζουν τις στάσεις. Όσο για τη ΝΔ το παλιό σύστημα της δεξιάς επιβιώνει, πετάμε τη μπάλα έξω από τη μικρή μας περιοχή, όπως να ‘ναι και παίζουμε με το χρονόμετρο, αυτό ξέρει, αυτό κάνει. Τα δύσκολα τα κάνει ο ΣΥΡΙΖΑ όπως με τις Πρέσπες».
-Πολιτική διεύρυνσης με την Προοδευτική Συμμαχία ή πολιτική συμμαχιών με το ΚΙΝΑΛ;
«Σας απαντώ ευθέως, ναι και στα δύο. Με τους ανθρώπους της Προοδευτικής συμμαχίας μάθαμε να συνεργαζόμαστε επί μακρόν, τόσο την περίοδο της κυβέρνησης, όσο και τώρα που είμαστε στην αντιπολίτευση, βλέπετε ότι οι συμφωνίες και οι διαφωνίες είναι οριζόντιες δεν εξαρτώνται τόσο από την γενεαλογία του καθενός, από τις προπατορικές ταυτότητες, όσο από τον χαρακτήρα του προβλήματος.
Προσωπικά συμφωνώ εύκολα και αβίαστα με πρόσωπα από την Προοδευτική Συμμαχία σε μια σειρά ζητήματα, για παράδειγμα τα ελληνοτουρκικά, τις εξορύξεις, τα δικαιώματα. Το ίδιο συμβαίνει και στην Επιτροπή Προγράμματος του Συνεδρίου στην οποία μετέχω. Όσο αφορά την πολιτική συμμαχιών θεωρώ απαραίτητη τη συνάντηση της Αριστεράς με τους Οικολόγους και τα τμήματα της σοσιαλδημοκρατίας που δραπετεύουν από το νεοφιλελευθερισμό. Λέω δραπετεύουν γιατί έχουν πέσει πάνω τους μονοί διπλοί για να επανέλθουν στον «ενάρετο» κύκλο του νεοφιλελευθερισμού.
Βλέπετε τι τραβάει το ΚΙΝΑΛ όταν επιχειρεί να ανακατασκευάσει τη γραμμή του, το απειλούν όχι μόνο τα συγκροτήματα του Τύπου, ούτε μόνο ο Μητσοτάκης με τον προσεταιρισμό στελεχών, αλλά και εκείνο το πολιτικό προσωπικό στις γραμμές του που υπηρέτησε με «ευλάβεια», από θέσεις κυβερνητικής εξουσίας, το νεοφιλελευθερισμό».
-Για να λέμε την αλήθεια, πάντως, πολύ παραγοντισμός και προσωποπαγείς πολιτικές παρατηρούνται το τελευταίο διάστημα στην Κουμουνδούρου. Μήπως επειδή δεν μπορείτε να αναδείξετε εναλλακτική στρατηγική, ασχολείστε με τα μικρά;
«Δεν υιοθετώ τη δημοσιογραφική ερμηνεία ότι ο ΣΥΡΙΖΑ ταλαιπωρείται από τον παραγοντισμό και τις προσωποπαγείς πολιτικές των στελεχών, όχι ότι δεν υπάρχουν και τέτοια ατομικά φαινόμενα, σε κάθε μεγάλο κόμμα εμφιλοχωρούν ατομικές ιδιοτέλειες και προσωπικές φιλοδοξίες. Το αντίδοτο απέναντι σε τέτοιες ή παρόμοιες συμπεριφορές είναι η ενίσχυση της συλλογικότητας και της εσωκομματικής δημοκρατίας, της διαφάνειας συμπεριλαμβανομένης. Γνωρίζετε ότι οι κλειστές αίθουσες, οι διαδικασίες κατά το δοκούν ευνοούν τον «παρασιτισμό».
Στα δικά μου τα μάτια τα μικρά και τα μεγάλα δεν έχουν σινικό τείχος να τα χωρίζει, μικρά μπορείς να πεις ότι είναι η καθημερινότητα του πολίτη και μεγάλα οι μετασχηματισμοί, μόνο που το ένα προϋποθέτει το άλλο Για παράδειγμα δεν μπορείς να εκπονήσεις πρόγραμμα για τα μεγάλα χωρίς γενναία αυτοκριτική, τι έκανες λάθος, πότε δείλιασες, ποια αναγκαία μετάθεσες για αργότερα».
-Εκτιμάτε ότι υπάρχει πρόβλημα συλλογικότητας ή «υπονόμευση» του Αλέξη Τσίπρα από κάποια στελέχη;
«Να ξεκινήσουμε από τα εύκολα, πρόβλημα αμφισβήτησης, πόσο μάλλον υπονόμευσης του Τσίπρα δεν υπάρχει. Ο Αλέξης είναι «αδιαφιλονίκητος», τον αγαπά ο κόσμος και τα στελέχη, καθολικά. Για να είμαστε δίκαιοι την αξίζει αφού δοκιμάστηκε και πέτυχε σε άγριες συνθήκες, πολιτικές και εσωκομματικές.
Τις πολιτικές τις γνωρίζουμε και τις θυμόμαστε όλοι: Μνημόνια, θεσμικά πραξικοπήματα, κοινωνική καταστροφή, ανθρωπιστική κρίση. Στο εσωκομματικό σκηνικό ο Τσίπρας αντεπεξήλθε σε πολλαπλές αμφισβητήσεις, δεξιά και αριστερά. Τα κατάφερε με τη συνδρομή της «ιστορικής ηγεσίας» του κόμματος και αυτό οφείλουμε να το θυμόμαστε. Πρόβλημα συλλογικότητας υπήρχε και υπάρχει σε ένα βαθμό και σήμερα, μπορεί η προηγούμενη περίοδος να δικαιολογούσε μια μορφής συγκεντρωτισμό, το συγκεντρωτισμό της μάχης, η νέα περίοδος, αρχής γενομένης από το Συνέδριο, οφείλει να αποκαταστήσει την τάξη των πραγμάτων».
-Το όνομα του κόμματος να αλλάξει ή θα επιμείνετε να είναι σκέτο ΣΥΡΙΖΑ;
«Έχω πει πολλές φορές σε Κεντρικές Επιτροπές και έχω γράψει άλλες τόσες, ότι δεν πιστεύω ότι το όνομα είναι ένα σπουδαίο διακύβευμα του Συνεδρίου. Θα ψηφίσω να παραμείνει το όνομα ΣΥΡΙΖΑ, δεν είναι ιδιαίτερα εύηχο είναι η αλήθεια αλλά συμπυκνώνει μια σπουδαία διαδρομή της ριζοσπαστικής αριστεράς, ένα παράδειγμα για πολλά άλλα κόμματα διεθνώς. Δεν με χαλάει ωστόσο και η προσθήκη, το κάναμε και στο παρελθόν με το Κοινωνικό Μέτωπο, στο τέλος της μέρας στην «ούγια» έμεινε το ΣΥΡΙΖΑ».
-Πρόσφατα, ο Κώστας Ζαχαριάδης, μέσω του iEidiseis, πρότεινε απευθείας εκλογή προέδρου από τη βάση, αλλά όχι από αυτή τη φορά. Συμφωνείτε; Και γιατί το θέμα να μην μπει σε εσωκομματική ψηφοφορία, να ψηφίσουν τα μέλη και οι φίλοι του κόμματος;
«Οι νέοι άνθρωποι δεν είναι εξοικειωμένοι με τη φιλοσοφία των θεσμών, δεν είναι εύκολο εξ άλλου να καταλάβεις την αξία της αντιπροσώπευσης, τη διάχυση των εξουσιών σε αντιπροσωπευτικά σώματα, όταν μάλιστα τα πάντα γύρω σου συνηγορούν υπέρ της ατομικότητας, της εξουσίας του ενός. Η λύση δεν είναι να τους πεις να διαβάσουν Αντόνιο Γκράμσι και Ρόζα Λούξερμπουργκ, χωρίς να είναι άχρηστο το διάβασμα, μπορείς όμως να τους προτείνεις να στοχαστούν και να αναστοχαστούν με βάση τις εμπειρίες και τις παραστάσεις τους. Να θυμηθούν πού κατέληξαν εγχειρήματα, όπως ο «περονισμός» στη Λ. Αμερική, δηλαδή πώς η αδιαμεσολάβητη σχέση του αρχηγού με τη βάση οδήγησε στον ηγετικό αυταρχισμό, την απολιτικοποίηση και εν τέλει στον πολιτικό και ιδεολογικό αφοπλισμό της κοινωνίας και στην παράδοσή της στους αντιπάλους. Για να μην πάμε τόσο μακριά, το ΠΑΣΟΚ που χρησιμοποίησε τη μέθοδο, που κατάληξε; Όσο για το θέμα της εσωκομματικής δημοκρατίας, που λέτε, αυτό είναι λυμένο: θα ψηφίσουν τα μέλη τόσο στην προσυνεδριακή διαδικασία, όσο και στο Συνέδριο για όσα εκείνα θεωρούν κρίσιμα. Υπάρχουν θέματα, όπως για παράδειγμα τα δικαιώματα, τα οποία δεν είναι προς έγκριση ή απόρριψη μιας πλειοψηφίας, φανταστείτε να βγάζαμε αρχηγό με βάση τις δημοσκοπήσεις… ».
-Προκαλεί, πάντως, εντύπωση ότι ασχολείστε περισσότερο με τον κίνδυνο «πασοκοποίησης», όπως λένε στελέχη σας, αλλά όχι με την εξαφάνισή σας από την αυτοδιοίκηση, τα συνδικάτα κοκ. Από την κρίση, για παράδειγμα, δεν φαίνεται να βγήκατε ενισχυμένοι στον υγειονομικό χώρο. Επιμένω, μήπως αρνείστε να παραδεχτείτε και να αναμετρηθείτε με την πραγματικότητα;
«Έχετε δίκιο ότι κάποιες φορές ίσως υπερβάλλαμε με τον κίνδυνο πασοκοποίησης, με την έννοια της πολιτικής και ιδεολογικής μετατόπισης στο κέντρο. Ο κίνδυνος όμως να αποστασιοποιηθούμε από τις κοινωνικές μας εκπροσωπήσεις είναι ανά πάσα στιγμή πιθανός. Βέβαια, αποδείξαμε με τα προγράμματα μας ότι μένουμε σταθερά προσηλωμένοι στον κόσμο της εργασίας, στους αυτοαπασχολούμενους στη μικρή και μεσαία επιχειρηματικότητα, χωρίς να ξεχνάμε τις γυναίκες, τους νέους, τους «ανέστιους». Θα διαφωνήσω μαζί σας ότι δεν βγήκαμε ενισχυμένοι στον υγειονομικό χώρο, οι ιδέες και οι προτάσεις μας, η στρατηγική μας για τη δημόσια υγεία κέρδισαν κατά κράτος. Τα παραπάνω κ. Σκουρή είναι η πραγματική ζωή, οι αγωνίες και οι προσδοκίες του κόσμου. Όσον αφορά τις εκπροσωπήσεις στα συνδικάτα, την αυτοδιοίκηση και τις επαγγελματικές οργανώσεις οι απαντήσεις ούτε εύκολες είναι ούτε υπάρχουν μαγικές συνταγές, όταν πρέπει να αναμετρηθείς με τις γραφειοκρατίες και την ανάθεση του κόσμου στους επαγγελματίες της διαμεσολάβησης. Δουλειά μερμηγκιού είναι ο δρόμος».
-Αντέχει ο ΣΥΡΙΖΑ μια νέα εκλογική ήττα, ιδίως εάν οι εκλογές γίνουν προς το τέλος της τετραετίας;
«Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι ανθεκτικός στα πάνω και στα κάτω, το απέδειξε εξ άλλου όταν οι αντίπαλοι περίμεναν ότι είχε γονατίσει από τις εκλογικές αποτυχίες. Διαψεύστηκαν. Η εκτίμηση μου είναι ότι η ΝΔ δεν θα βγάλει την τετραετία, η κυβέρνηση μπορεί να διαχειριστεί τα εύκολα, όταν ο δρόμος είναι στρωμένος από την προηγούμενη.
Στα δύσκολα παραπαίει, πως αλλιώς θα γινόταν όταν είναι δέσμια των νεοφιλελεύθερων προκαταλήψεων και της ταξικής μεροληψίας υπέρ των ισχυρών, όταν το λεγόμενο επιτελικό κράτος της δεν είναι τίποτα άλλο από μείγμα αστυνομικού αυταρχισμού και κομματικού κράτους, με μεγάλη δόση βοναπαρτισμού. Δυστυχώς για όλους μας η κυβέρνηση καλείται να διαχειριστεί μια κρίση που την υπερβαίνει σε όλα: σε ικανότητα, σε προβλεψιμότητα, σε κοινωνική αμεροληψία, σε κοινωνική αλληλεγγύη. Βλέπετε στη ζωή δεν είναι όλα επικοινωνία και προπαγάνδα, το διαπιστώσαμε όλοι και όλες με αφορμή τα vouchers, τις κάμερες στα σχολεία, την υπεράσπιση των ανθρώπων του πολιτισμού, τη δίκη και την καταδίκη των δολοφόνων βιαστών της Ελένης Τοπαλούδη, το δικαίωμα στη μόρφωση του Βασίλη Δημάκη, την έγνοια του κόσμου για τους ανθρώπους του επισιτισμού και του τουρισμού. Σε όλα αυτά η κοινωνία νίκησε και η κυβέρνηση υποχρεώθηκε σε άτακτη υποχώρηση».
Πηγή: iEidiseis
