Αν δεχθούμε ότι το σκάνδαλο Καϊλή έβλαψε το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ, ο επιθετικός τρόπος με τον οποίο επιχείρησε να επωφεληθεί απ’ αυτό η ΝΔ, είχε σημαντικότερες επιπτώσεις στην εσωτερική πολιτική σκηνή και στη διάταξη των πολιτικών δυνάμεων. Δεν βάθυνε μόνο το χάσμα και τον ανταγωνισμό ανάμεσα σ’ αυτά τα δύο κόμματα, επιβεβαίωσε μια βαθύτερη αλλαγή που συντελείται. Η ηγεμονία του νεοφιλελεύθερου υποδείγματος, που χαρακτήρισε τις δύο πρώτες δεκαετίες της νέας χιλιετίας και έφερε πολύ κοντά τις επιλογές των δύο αυτών πολιτικών δυνάμεων στη συγκεκριμένη περίοδο, δεν μπορεί να παίζει πια τον ίδιο ρόλο του συνεκτικού ιστού στις μεταξύ τους σχέσεις.
Απομόνωση και φθορά
Η περίοδος διακυβέρνησης της χώρας από τη ΝΔ υπό την ηγεσία του κ. Μητσοτάκη ανέδειξε τις διαφορές, ορισμένες φορές και τις αντιθέσεις, που υπάρχουν ανάμεσα στη νεοφιλελεύθερη Δεξιά και το Κέντρο –και ανάμεσα στις κοινωνικές δυνάμεις που θέλουν να υπηρετούν με τις πολιτικές που επιλέγουν. Η επιμονή από την πλευρά της κυβέρνησης Μητσοτάκη στην πολιτική της αποδυνάμωσης της θέσης των εργαζομένων και των μικρών επιχειρήσεων, της αναδιανομής του παραγόμενου πλούτου σε βάρος τους, της διεύρυνσης των ανισοτήτων και ιδίως της απροκάλυπτης προστασίας της αισχροκέρδειας και της ουρανοκατέβατης κερδοφορίας την περίοδο της ενεργειακής κρίσης και της ακρίβειας, ανέδειξε στην πραγματική τους διάσταση τις άλλοτε καλυμμένες κάτω από το ιδεολόγημα της ΤΙΝΑ υπαρκτές διαφορές.
Η ΝΔ για πρώτη φορά από την ανάδειξη στην προεδρία του κόμματος του κ. Μητσοτάκη αισθάνεται το κόστος της μετάπτωσης από τη φάση της καλλιέργειας του προσοδοφόρου γι’ αυτήν αντι-ΣΥΡΙΖΑ μετώπου υπό την αιγίδα της στη φάση της δικής της πολιτικής απομόνωσης.
Αν προσθέσουμε, τώρα, τη στάση της απαξίωσης και της προκλητικής αδιαφορίας για την τήρηση στοιχειωδών κανόνων λειτουργίας του δημοκρατικού πολιτεύματος, της διαφάνειας, του ελέγχου και της λογοδοσίας, που κρατάει η κυβέρνηση, όχι μόνο με αφορμή το σκάνδαλο των υποκλοπών, καθώς και τη φθορά που υφίσταται από τα φαινόμενα τύπου Πάτση, Σπυράκη, Αβραμόπουλου, τότε έχουμε μια πιο ολοκληρωμένη εικόνα, διόλου ενθαρρυντική, για τη ΝΔ. Η οποία δεν μπορεί να αποδοθεί, όπως γινόταν ως τώρα, σε εισαγόμενες αιτίες. Είναι αποτέλεσμα των κυβερνητικών επιλογών, που διαψεύδουν το αφήγημα της πολιτικής αξιοπιστίας της.
Απίθανη αυτοδυναμία, αδύνατη συμμαχία
Οι επικίνδυνες απώλειες δεν καταγράφονται πια μόνο στα λεγόμενα ποιοτικά στοιχεία των δημοσκοπήσεων. Είναι ορατές και στις απαντήσεις για την πρόθεση ψήφου, για την επιλογή της αυτοδύναμης κυβέρνησης ή για τις κυβερνήσεις συνεργασίας με κορμό τη ΝΔ. Σε καμία από τις πρόσφατες δημοσκοπήσεις, παρά τη διατήρηση της (μειούμενης ωστόσο) απόστασης από τον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, δεν καταγράφεται η πιθανότητα αυτοδύναμης πλειοψηφίας της ΝΔ, ακόμα και με αναγωγή της ψήφου. Η δε προτίμηση σχηματισμού κυβέρνησης συνεργασίας με κορμό τη ΝΔ βρίσκεται στο ναδίρ.
Αν οι εκτιμήσεις αυτές ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα, το πρόβλημα δεν είναι στενά κομματικό, της ΝΔ ή ειδικότερα του μεγάρου Μαξίμου. Είναι δομικό. Δεν είναι σήμερα εφικτή η λύση που προσφερόταν σε άλλες συνθήκες, προηγούμενης περιόδου, ενός δικομματικού συστήματος εναλλαγής στην εξουσία χωρίς αναταράξεις. Η αυτοδυναμία που επιδιώκει η ΝΔ, δεν είναι απλά ένας εκλογικός ανώτατος στόχος, γίνεται αντιληπτή ως λύση που πρέπει να επιδιωχθεί πάση θυσία. Και η προσφορότερη θυσία για μια νεοφιλελεύθερη, αυταρχική δεξιά κυβέρνηση είναι η θυσία των δημοκρατικών ελευθεριών και δικαιωμάτων. Δεν της αρκεί το έκτρωμα που πρόσφατα ψήφισε μόνη της για να ρίξει πυκνό σκοτάδι στο στεγανό των μυστικών υπηρεσιών, ετοιμάζει και τη φίμωση των μέσων ενημέρωσης μέσω αλλαγών στον ρόλο του ΕΣΡ. Δεν της αρκεί η αδρανοποίηση της δικαστικής εξουσίας, της χρειάζονται και ανατριχιαστικά εισαγγελικά «διαγγέλματα» από το ύψος του Αρείου Πάγου. Δεν της αρκεί να ανέχεται τη δολοφονική χρήση του υπηρεσιακού οπλισμού από τις δυνάμεις καταστολής, χρειάζεται και την ηθική επικρότησή της.
Δημοκρατία και οικονομία
Τέτοιου τύπου κινήσεις θεωρούνται από την ηγεσία της ΝΔ απαραίτητες για την εξασφάλιση της επιρροής της στο πιο συντηρητικό τμήμα του εκλογικού σώματος και την αποτροπή της διαρροής ψήφων προς τα δεξιά της. Η επιλογή αυτή, όμως, έχει παρενέργειες. Οι γέφυρες με τον χώρο του Κέντρου, στον οποίο είχε επενδύσει και τον οποίο έχει εκμεταλλευτεί ο κ. Μητσοτάκης, κλονίζονται, το προφίλ της ΝΔ ως ήπιας μεταρρυθμιστικής και φιλελεύθερης δύναμης χάνει την πειστικότητά του. Εκεί που αναμένεται εκλογικό κέρδος, μπορεί να καταγραφεί ζημιά. Και μάλιστα σημαντική, γιατί δεν είναι μόνο η αντιδημοκρατική νοοτροπία και πρακτική που απωθεί τις μερίδες αυτές του εκλογικού σώματος, αλλά και ο συνδυασμός τους με μια οικονομική και κοινωνική πολιτική, η οποία τις αφήνει στο περιθώριο διευρύνοντας τις ανισότητες σε μια περίοδο κρίσης και πληθωρισμού κερδών για τους λίγους και ημέτερους.
Μια αντίπαλη πολιτική πρόταση, που μπορεί να επιταχύνει αυτή την τάση αποστασιοποίησης και, συνεπώς, τη φθορά της ΝΔ και να κάνει πραγματικότητα την απώθησή της στην αντιπολίτευση, χρειάζεται να είναι επαρκής και πειστική τόσο στο πεδίο της οικονομικής πολιτικής, της παραγωγικής ανασυγκρότησης, της καταπολέμησης των ανισοτήτων, της αλλαγής οικονομικού υποδείγματος, όσο και στο πεδίο της υπεράσπισης των δημοκρατικών θεσμών, της λαϊκής κυριαρχίας, της αποκατάστασης των πληγμάτων που έχει δεχτεί η δημοκρατία. Και να αναδεικνύει τη στενή και οργανική σχέση που έχουν οι αγώνες και οι κατακτήσεις στα δύο αυτά αλληλένδετα πεδία. Χωρίς δημοκρατία δεν κερδίζεται πουθενά δικαιοσύνη.
Χαράλαμπος Γεωργούλας
