ρέπει να ομολογήσουμε ότι ο κ. Πέτσας, ως κυβερνητικός εκπρόσωπος, σπανίως λέει την αλήθεια. Αυτή τη φορά, όμως, είχε δίκιο: «Με τον ΣΥΡΙΖΑ και τον Τσίπρα υπήρχαν μνημόνια, με τον Κ. Μητσοτάκη υπάρχουν πακέτα ανάπτυξης», είπε μιλώντας για το Ταμείο Ανάκαμψης. Πραγματικά, κατ’ αρχήν μια κυβέρνηση όπως του ΣΥΡΙΖΑ το 2015 μόνο με εκβιαστικά και ασφυκτικά μνημόνια μπορεί να εφαρμόσει νεοφιλελεύθερες πολιτικές λιτότητας και εσωτερικής υποτίμησης. Ενώ μια κυβέρνηση όπως της ΝΔ, που ζει και αναπνέει με τις ιδέες και τις πολιτικές αυτές, δεν χρειάζεται να καταναγκαστεί με μνημόνια, δηλώνει δημόσια ευθαρσώς ότι το περιεχόμενό της το θεωρεί δικό της πρόγραμμα.
Η τεχνογνωσία των «ειδικών»
Την ώρα, λοιπόν, που η συζήτηση περιστρέφεται γύρω από το πραγματικό ύψος των κονδυλίων, που δεν είναι το διαφημιζόμενο, και τους πραγματικούς όρους με τους οποίους χορηγούνται, που δεν είναι ακόμα γνωστοί, καλό είναι να θυμόμαστε ότι έχει εξίσου μεγάλη σημασία ποιος καλείται να εφαρμόσει ένα σχέδιο και με ποιες διαθέσεις. Και αν κρίνουμε από τη λεγόμενη «Επιτροπή για το Νέο Αναπτυξιακό Μοντέλο», που προϋπάρχει από τον Ιανουάριο και τώρα θα της ανατεθεί και η διαχείριση των κονδυλίων του Ταμείου, πραγματικά δεν υφίσταται η παραμικρή ανάγκη επιβολής οποιουδήποτε μνημονίου. Δύσκολα θα βρεις ανάμεσα στα μέλη της ανθρώπους που δεν έχουν υποστηρίξει νεοφιλελεύθερες συνταγές λιτότητας για πάσα νόσο.
Όπως εύστοχα παρατήρησε με δήλωσή του ο Ευκλείδης Τσακαλώτος, έχουν υπηρετήσει το εκσυγχρονιστικό αφήγημα, το έχουν υποδείξει σαν μονόδρομο, έχουν αναλάβει την «ιδιοκτησία» των μνημονίων. Ορισμένοι, μάλιστα, από αυτούς έχουν υποστηρίξει ως σωτήρια μέτρα την υποχρεωτική άδεια για τους «πλεονάζοντες» δημόσιους υπαλλήλους με 20% και 40% μείωση αποδοχών, την «απελευθέρωση» όλων των αγορών και πάνω απ’ όλα της «αγοράς» εργασίας, αλλά και την εισαγωγή της υποχρεωτικής ιδιωτικής ασφάλειας υγείας. Εχουν τις απαντήσεις έτοιμες, πριν καν τεθούν τα ερωτήματα.
Επιτροπές-προσχήματα
Μάταια θα αναζητήσει κάποιος ανάμεσά τους υποστηρικτές «λαϊκιστικών» αντιλήψεων για δίκαιη ή για βιώσιμη και συμβατή με την προστασία του περιβάλλοντος ανάπτυξη, για πολιτικές μείωσης της φτώχειας και καταπολέμησης των ανισοτήτων. Και ακόμα πιο μάταια θα αναζητήσει εκπροσώπους κοινωνικών φορέων, εκπροσώπους των εργαζομένων, των συνδικάτων, των εργοδοτικών ενώσεων, των μικρών και μεσαίων επαγγελματιών και επιχειρηματιών, των αγροτών, όλων εκείνων δηλαδή που θα έδιναν νόημα στη συγκρότηση μιας τέτοιας επιτροπής με δημοκρατικά και προοδευτικά χαρακτηριστικά, πλησιέστερο στις πραγματικές ανάγκες της κοινωνίας και της οικονομίας, με παραγωγικές αντιπαραθέσεις στο εσωτερικό της, ακόμα κι αν τα πορίσματά της θα είχαν μόνο συμβουλευτικό χαρακτήρα για την κυβέρνηση. (Αναδύεται αυθόρμητα η πικρή παρατήρηση «γιατί, μήπως τα έκανε η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ αυτά;» Ας τα ακούσει και η νύφη μαζί με την πεθερά. Θα της χρειαστούν όταν της δοθεί ξανά η λαϊκή εντολή).
Ήδη, με τον τρόπο που χειρίστηκε ως τώρα η κυβέρνηση τα σχετικά υγειονομικά και οικονομικά ζητήματα, έχουμε πάρει μια ισχυρή γεύση για το πώς θα χειριστεί και τα πακέτα του Ταμείου Ανάκαμψης. Η ταξική μεροληψία, η πελατειακή αντίληψη, η αδιαφάνεια υπέρ των οικονομικά ισχυρών, η καταστρατήγηση της προστασίας των εργαζομένων αποτελούν χαρακτηριστικά μιας νεοφιλελεύθερης αντίληψης για την αντιμετώπιση της κρίσης στο πλαίσιο μιας πολιτικής λιτότητας και εσωτερικής υποτίμησης . Μιας πολιτικής, δηλαδή, που στοχεύει και ευνοεί τη μετάθεση του μέγιστου βάρους για την έξοδο από την κρίση στους πολλούς και οικονομικά ασθενέστερους. Και δεν είναι το μέγεθός τους που θα αλλάξει την κατεύθυνση.
Ο κ. Ντομπρόβσκις δεν κρύβει λόγια
Αλλά και ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κ. Ντομπρόβσκις, που δεν ενεργεί με κριτήριο τις επικοινωνιακές ανάγκες της ελληνικής κυβέρνησης, έσπευσε να εξηγήσει με τη μεγαλύτερη δυνατή σαφήνεια ότι οι «ισχυροί του Βορρά», προκειμένου να συναινέσουν σε ένα σχέδιο σαν το προτεινόμενο από την προεδρία, θα χρειαστεί να κατευναστούν με περιορισμούς στη χορήγηση των πακέτων. Πολλοί εκτιμούν ότι ανάμεσα σ’ αυτούς θα είναι η διατήρηση της «ρήτρας διαφυγής» μόνο για το 2020 και όχι για το 2021, δηλαδή η άμεση επαναφορά των ασφυκτικών πλεονασμάτων. Αλλά και πέρα από τις εκτιμήσεις, ο αντιπρόεδρος ήταν σαφής: για να επωφεληθεί από τα πακέτα κάθε χώρα, θα υποβάλει συγκεκριμένα σχέδια και με βάση την παρακολούθηση της πορείας της εφαρμογής τους θα παρέχοντα τμηματικά τα ποσά από το Ταμείο Ανάκαμψης. «Τα κεφάλαια θα διανέμονται σε δόσεις και μόνον όταν έχουν επιτευχθεί ορισμένoι μεταρρυθμιστικοί στόχοι. Εάν δεν υπάρξουν μεταρρυθμίσεις, δεν θα δοθούν χρήματα. Τόσο απλό είναι», διευκρίνισε ο κ. Ντομπρόβσκις.
Ξέρουμε πάρα πολύ καλά τι σημαίνει για ορισμένους κύκλους «μεταρρυθμίσεις», πόσο έχει δυσφημιστεί η λέξη και η έννοια. Ήδη ορισμένα τηλεοπτικά παπαγαλάκια έχουν βαλθεί να μας συνετίσουν. Αναρωτιούνται – ρητορικά- πώς είναι δυνατόν να έχουμε ύφεση τόσο μεγάλη και να μην έχει αυτό επιπτώσεις στις αμοιβές και τις συντάξεις! Σκεφτείτε, για παράδειγμα, ποιες μπορεί να είναι οι συνέπειες στην κοινωνική ασφάλιση, όταν δεν φτάνει η ύφεση, μειώνονται από πάνω και οι ασφαλιστικές εισφορές σ’ έναν ΕΦΚΑ που ήδη παρουσιάζει σοβαρό έλλειμμα. Μα γι’ αυτό δεν δίνονται τα πακέτα, για να αντιμετωπιστούν οι συνέπειες της ύφεσης και να καταπολεμηθεί και η ίδια η ύφεση τελικά; Είναι φανερό πως δεν δίνουν όλοι την ίδια απάντηση σ’ αυτό το ερώτημα.
Ποιος θα…φυλάει τα πρόβατα;
Είναι αλήθεια ότι το Ταμείο Ανάκαμψης είναι μια ρωγμή στην άρνηση του Βερολίνου και των «βερολινέζων» να γίνουν βήματα σε μια κατεύθυνση που ζητούσαν επίμονα ιδίως οι χώρες του Νότου. Χορηγήσεις ενισχύσεων και όχι δάνεια, σημαντική ενίσχυση των κονδυλίων του κοινοτικού προϋπολογισμού, προσωρινή έστω άρση του μέτρου των πλεονασμάτων… Μια μερική υποχώρηση μπροστά στο μέγεθος της απειλής για την ΕΕ. Αλλά αλήθεια είναι, επίσης, ότι υποβάλλεται από αυτούς που θα την εφαρμόσουν σε τόσους όρους, που είναι σαν να μη θέλουν να αλλάξει τίποτα, την ώρα που επιβάλλεται ν’ αλλάξουν όλα. Στα περισσότερα κέντρα που παίρνονται οι αποφάσεις, επικρατούν οι ομοϊδεάτες του κ. Μητσοτάκη. Κι όπως έχουμε μάθει από την πρόσφατη πείρα μας, ακόμα και ένα ασφυκτικό μνημόνιο έχει σημασία ποιος και με ποια διάθεση το εφαρμόζει.
Χαράλαμπος Γεωργούλας
Πηγή: Η Εποχή
