Philip S. Golub

27
06

Τρία γεωπολιτικά σενάρια παγκόσμιας ανασυγκρότησης μετά την πανδημία

Μέσα στην αβεβαιότητα της στιγμής μόνο υποθέσεις μπορούν να γίνουν για τις επερχόμενες παγκόσμιες αναδιατάξεις. * Υπόθεση πρώτη: Μια στενότερη συνεργασία μέσα από διεθνείς θεσμούς, που θα είναι επιφορτισμένοι με την παροχή διεθνών και παγκόσμιων δημόσιων αγαθών, για παράδειγμα αποτελεσματικών παγκόσμιων πολιτικών σε ζητήματα υγείας, περιβάλλοντος, διατροφής και περιορισμού της φτώχειας. * Υπόθεση δεύτερη, σε αντίθετη κατεύθυνση: Μια κατάσταση ριζικής αποκέντρωσης που θα χαρακτηρίζεται από όξυνση των ανταγωνισμών. Τα κράτη θα προσπαθούν να μεγιστοποιήσουν την ισχύ τους και να ελαχιστοποιήσουν την ανασφάλειά τους στο πλαίσιο ενός παιγνίου μηδενικού αθροίσματος, όπου το κέρδος του ενός θα είναι η απώλεια του άλλου. Μια τέτοια εξέλιξη θα αποτελούσε επιστροφή στις λογικές της αντιπαλότητας και του «ο καθένας για τον εαυτό του», οι οποίες χαρακτήρισαν τα τέλη του 19ου και τις αρχές του 20ού αιώνα, δηλαδή άλλη μία εποχή κατάρρευσης. Υπόθεση τρίτη: Θα μπορούσε να διαμορφωθεί ένα υβριδικό πλέγμα σχέσεων, όπου θα συνυπάρχουν συνεργασία και αντιπαλότητες στα διάφορα μέτωπα της διεθνούς πολιτικής. Από τις τρεις υποθέσεις, η τελευταία μοιάζει η πιο πιθανή. Οι δυναμικές που βρίσκονται σε εξέλιξη δεν ευνοούν την πρώτη. Αν και δεν είναι αδιανόητη, η δεύτερη υπόθεση, της επιστροφής σε μια κατάσταση διεθνούς αναρχίας, και μάλιστα με όρους «γεωπολιτικής καθαρότητας», μοιάζει ελάχιστα πιθανή, παρότι προκαλεί έκδηλο ενθουσιασμό σε ορισμένους. Η τρίτη υπόθεση θα μας έφερνε σε έναν κόσμο παραπλήσιο με αυτόν που γνωρίσαμε μετά το 1947, αλλά περισσότερο κατακερματισμένο, αποκεντρωμένο και χωρίς διεθνείς θεσμούς με καθολική αναγνώριση.