Βρίθει αντιφάσεων αλλά και υποκρισίας η Υπουργός Παιδείας και η κυβέρνηση. Από τη μία εδώ και χρόνια υπερθεματίζουν για την – κατά τη θέση της Νέας Δημοκρατίας – ανάγκη να κινηθεί ο Δημόσιος Τομέας και συγκεκριμένα η δημόσια εκπαίδευση με τάχα μου σύγχρονους όρους διοίκησης, με όρους management. Από την άλλη στο άρθρο 35 του σχεδίου νόμου που βρίσκεται σε «δημόσια διαβούλευση» στο opengov.gr αφαιρεί τη μέχρι σήμερα συμμετοχή των αιρετών εκπροσώπων των εκπαιδευτικών από τα συμβούλια επιλογής στελεχών της εκπαίδευσης.
Για την ιστορία, να θυμηθούμε πως από το 1982 και μετά, τα σχετικά συμβούλια είχαν πάντα στη σύνθεσή τους αιρετούς εκπροσώπους των εκπαιδευτικών. Μέχρι τότε, μετά τη δικτατορία, τα στελέχη τοποθετούνταν είτε από αξιολογικές εκθέσεις ανωτέρων τους, είτε με βάση τα χρόνια που είχαν υπηρετήσει σύμφωνα με τον Ν. 309/1976 και οι θέσεις τους ήταν μόνιμες. Παρά τις πολλές νομοθετήσεις για τον τρόπο επιλογής των στελεχών της εκπαίδευσης, οι οποίες άλλαζαν κάθε φορά τις διαδικασίες, τον τρόπο μοριοδότησης των υποψηφίων, κλπ κανένας νόμος ή προεδρικό διάταγμα δεν πέταξε τους εκλεγμένους εκπροσώπους των εκπαιδευτικών έξω από τα συμβούλια επιλογής στελεχών, εδώ και 39 χρόνια. Αυτοί ήταν οι νόμοι: 1304/1982, 1566/1985, 2043/1992, 2188/1994, 2266/1994, 2986/2002, 3467/2006, 3848/2010, 4327/2015, 4351/2015, 4547/2018, τα προεδρικά διατάγματα 277/1984, 2/1988, κα.
Και θα αναρωτηθούν ίσως κάποιοι: και είναι σωστή η συμμετοχή εκπροσώπων των εκπαιδευτικών σε συμβούλια επιλογής στελεχών, ή σε όργανα διοίκησης της εκπαίδευσης; Μήπως τα τελευταία 40 χρόνια που ισχύει κάτι τέτοιο στην εκπαίδευση, είναι κάτι που έρχεται από παλιά, που εθιμικά ίσως διατηρήθηκε, που κανείς πολιτικός δεν είχε το θάρρος να το σταματήσει και βρέθηκε η σημερινή τολμηρή και καινοτόμος Υπουργός παιδείας να δώσει ένα τέλος που θα αναβαθμίσει την εκπαίδευση αφού θα την προστατεύσει από τις υποκειμενικές και λανθασμένες εκτιμήσεις και απόψεις των εκπαιδευτικών;
Ανατρέχοντας λοιπόν σε όλη την ελληνική αλλά και διεθνή βιβλιογραφία τόσο για την πιο παραδοσιακή Διοίκηση Ανθρώπινων Πόρων (HRM), όσο και για την πιο σύγχρονη Διοίκηση Ολικής Ποιότητας (ΔΟΠ), σε εγχειρίδια ελληνικών και αμερικάνικων πανεπιστημίων, στην ύλη που διδάσκεται στις επιμορφώσεις των δημοσίων υπαλλήλων από το Εθνικό Κέντρο Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης (ΕΚΔΔΑ) που είναι ο εθνικός στρατηγικός φορέας ανάπτυξης του ανθρώπινου δυναμικού της δημόσιας διοίκησης, διαπιστώσαμε πως οι εκπρόσωποι των εργαζομένων αναγνωρίζονται ως βασικός συμμέτοχος στα όργανα διοίκησης. Είναι και πρέπει να είναι επιθυμητή η ενεργή συμμετοχή τους στα όργανα λήψης αποφάσεων μας λένε οι μελέτες και οι προτάσεις όχι μόνο του συνδικαλιστικού κινήματος, αλλά και ιδεολογικών του αντιπάλων που προτείνουν συχνά θεσμικές αλλαγές σε βάρος των εργασιακών δικαιωμάτων. Οι οποίοι όμως έχουν επιστημονικά εντοπίσει και προτείνουν, την χρησιμότητα και αναγκαιότητας της λήψης αποφάσεων με όσο το δυνατό μεγαλύτερη αποδοχή κατόπιν πραγματικής και ΄΄ισότιμης΄΄ διαβούλευσης μεταξύ εκπροσώπων της πολιτικής ηγεσίας στο δημόσιο τομέα ή της ιδιοκτησίας μιας επιχείρησης και των εκπροσώπων των εργαζομένων. Προφανώς η διαβούλευση και οι αποφάσεις που λαμβάνονται δεν είναι ποτέ ισότιμες, μιας και πάντα οι εκπρόσωποι των εργαζόμενων είναι αριθμητικά λιγότεροι, όπως και στην περίπτωση των μέχρι σήμερα συμβουλίων επιλογής στελεχών και των υπηρεσιακών συμβουλίων στο χώρο της εκπαίδευσης και παντού. Η ύπαρξη όμως των εκπροσώπων των εργαζομένων έστω και μειοψηφικά έχει την αξία της στο πλαίσιο της διαρκούς διαπάλης των απόψεων, που αποτελεί δομικό χαρακτηριστικό της δημοκρατίας. Από όποια οπτική και ιδεολογική σκοπιά αν την ξεκινά κάποιος (πχ ως μέτρο απόσβεσης κοινωνικών κραδασμών ή ως μέσο επίτευξης πολιτικής ηγεμονίας). Και είναι άκρως αντιδημοκρατική η ακύρωσή της.
Σήμερα η υπουργός παιδείας επιδίδεται σε μια συνολικότερη αυταρχική και αντιδημοκρατική συμπεριφορά απέναντι στους εκπαιδευτικούς, μέσα από το σχέδιο νόμου που κατέθεσε. Το αποδεικνύουν περίτρανα η ΄΄αξιολόγηση΄΄, ο θεσμός του ΄΄μέντορα΄΄, οι υπερεξουσίες του διευθυντή της σχολικής μονάδας στα πρότυπα της πολιτικής της Θάτσερ και πολλές άλλες ρυθμίσεις που επιθυμεί.
Αν όλα αυτά ψηφιστούν, αν γίνουν νόμος σε λίγες ημέρες, ο μεγάλος χαμένος θα είναι τα παιδιά μας. Γιατί θα έχει θεσμοθετηθεί πλήρως ένα άλλο σχολείο, στηριγμένο σε πιο παλιές και από το παλιό αντιλήψεις. Με τον εκπαιδευτικό να βρίσκεται κάτω από μια πυραμίδα υποκειμενικών μονοπρόσωπων αξιολογήσεων, υποχρεωμένος να διδάξει πρωτίστως δεξιότητες αλλά όχι απαραίτητα γνώσεις, που η γνώμη του για την εκπαιδευτική διαδικασία δεν θα ακούγεται κάπου και το υπηρεσιακό ΄΄συμφέρον΄΄ του θα τον ωθεί σε άκριτη συμφωνία/ υπακοή στον προϊστάμενό του, για να τον αξιολογήσει αυτός θετικά ή να τον τοποθετήσει σε μια καλύτερη θέση από αυτή που έχει (πχ. μέντορας).
Αυτό το σχέδιο νόμου δεν πρέπει να ψηφιστεί και να γίνει νόμος, γιατί εκτός από αυταρχικός είναι και βαθιά αντιεπιστημονικός. Οι ρυθμίσεις του δεν ακουμπούν σε σύγχρονες θεωρίες οποιασδήποτε ιδεολογικής αφετηρίας, αλλά σε παμπάλαιες (40ετίας και βάλε) θεωρίες του Μίλτον Φρίντμαν και της Σχολής του Σικάγο, που εφαρμόσθηκαν με καταστροφικά αποτελέσματα για τις κοινωνίες, από το δικτατορικό καθεστώς του Πινοσέτ (Χιλή), τη Θάτσερ (Μεγάλη Βρετανία) και το Ρήγκαν (ΗΠΑ).
Χρήστος Πιλάλης
Πηγή: Εφημερίδα των Συντακτών
