Δεν είναι η πρώτη φορά που η «μένουμεΕυρώπη» και η «δεν σηκώνω μύγα στο ευρωπαϊκό μου σπαθί» κυβέρνηση της ΝΔ, καλείται να δώσει απαντήσεις. Από τις υποκλοπές μέχρι το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ, και από το έγκλημα των Τεμπών μέχρι την ελευθερία του Τύπου, ευρωπαϊκοί και διεθνείς θεσμοί «κολλάνε στον τοίχο» μια κυβέρνηση που…αλίμονο σε όποιον τολμήσει να αμφισβητήσει το ευρωπαϊκό της προφίλ!
Υπόλογη, αυτή τη φορά –ακόμη μία φορά, ακριβέστερα– για τη δημοσιογραφική πραγματικότητα στην Ελλάδα. Τι πρωτότυπο, θα μου πείτε! Λες και δεν είναι γνωστό πως από τη μέρα που ανέλαβε την εξουσία ο Κυριάκος Μητσοτάκης, είχε ως πρώτιστο μέλημα τη χειραγώγηση των ΜΜΕ. Λες και δεν είναι γνωστό πως έστησε έναν ολόκληρο μηχανισμό στο Μαξίμου, βάζοντας στο payroll μια σειρά γνωστών δημοσιογράφων, εγκαθιστώντας τους δίπλα του, προσλαμβάνοντας δεκάδες άλλους σε γραφεία Τύπου, υπηρεσίες, φιλικούς δήμους, οργανισμούς, ενώ ταυτόχρονα έστησε ένα παραμάγαζο όπως την Ομάδα Αλήθειας, με… εξειδίκευση στη δολοφονία χαρακτήρα αντιπάλων μέσω social. Λες και δεν είναι γνωστό πως με λίστες Πέτσα και άλλες παχυλές διαφημιστικές καμπάνιες, εξασφάλισε, εδώ και έξι χρόνια, όχι μόνο την ασυλία και τη σιωπή, αλλά και τα θετικά δημοσιεύματα παντός είδους.
Διεθνής πίεση
Μόνο που έρχονται τώρα δέκα διεθνείς και ελληνικές οργανώσεις για την ελευθερία του Τύπου και τα ανθρώπινα δικαιώματα –οι Association of European Journalists (AEJ), Committee to Protect Journalists (CPJ), European Federation of Journalists (EFJ), European Centre for Press and Media Freedom (ECPMF), Free Press Unlimited (FPU), Human Rights Watch (HRW), Index on Censorship, International Press Institute (IPI), Reporters Without Borders (RSF) και η ελληνική πλατφόρμα Vouliwatch- και με ανοιχτή επιστολή τους ζητούν από τον πρωθυπουργό άμεσες, μετρήσιμες και ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις για την προστασία της δημοσιογραφίας στην Ελλάδα. Επικαλούμενες διεθνείς υποχρεώσεις και πρόσφατες εκθέσεις που καταγράφουν σοβαρές παθογένειες, καλούν την κυβέρνηση να προχωρήσει σε τολμηρές ενέργειες κατά των παρακολουθήσεων, των SLAPPs και της κρατικής επιρροής στα Μέσα Ενημέρωσης.
Παρέμβαση που εντάσσεται στο πλαίσιο της εκστρατείας “Journalists Matter” του Συμβουλίου της Ευρώπης καθώς και των υποχρεώσεων της Ελλάδας ως κράτους-μέλους της ΕΕ, όπως η εφαρμογή του Κανονισμού για την Ελευθερία των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης (European Media Freedom Act), η Οδηγία κατά των στρατηγικών αγωγών φίμωσης (SLAPP) και η Σύσταση του 2021 για την ασφάλεια των δημοσιογράφων.
Οι οργανώσεις εκφράζουν έντονη ανησυχία για τη διαρκή επιδείνωση του τοπίου της ελευθερίας των ΜΜΕ στην Ελλάδα, επισημαίνοντας πληθώρα προβλημάτων: την έλλειψη λογοδοσίας για τις παρακολουθήσεις δημοσιογράφων, τις απειλές και τις φυσικές επιθέσεις, την κρατική παρέμβαση στην ανεξαρτησία των ΜΜΕ μέσω κρατικής διαφήμισης, την ανεξαρτησία της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης και του ΑΠΕ-ΜΠΕ, αλλά και τη χρήση SLAPPs και της ποινικής δυσφήμισης για τον εκφοβισμό δημοσιογράφων.
Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στην πρόσφατη έκθεση του Media Pluralism Monitor (Ιούνιος 2025), η οποία κατατάσσει την Ελλάδα με χαμηλές επιδόσεις σε κρίσιμους δείκτες όπως η πολιτική ανεξαρτησία των Μέσων, η θεσμική εγγύηση της ελευθερίας του Τύπου, ο πλουραλισμός της αγοράς και η κοινωνική ενσωμάτωση.
Στην επιστολή ζητείται μεταξύ άλλων:
– η πλήρης εφαρμογή των συστάσεων της Επιτροπής PEGA του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για την παρακολούθηση και τη χρήση λογισμικών κατασκοπείας,
– η κατάργηση της ποινικής δυσφήμισης και η ουσιαστική προστασία από τις στρατηγικές αγωγές φίμωσης,
– η κατάργηση του νόμου 1178/81 για την αστική ευθύνη του Τύπου,
– η ανεξαρτησία της ΕΡΤ και του ΑΠΕ-ΜΠΕ από τον άμεσο κυβερνητικό έλεγχο,
– η άμεση και ξεκάθαρη καταδίκη των επιθέσεων και της στοχοποίησης δημοσιογράφων από δημόσιους λειτουργούς,
– η ενίσχυση της ικανότητας των διωκτικών αρχών για τη διερεύνηση εγκλημάτων κατά δημοσιογράφων και η αντιμετώπιση της ατιμωρησίας,
– η δημιουργία ενός εθνικού σχεδίου δράσης για την ελευθερία του Τύπου, μέσω ανοιχτής διαβούλευσης.
Τέλος, ζητείται η ενίσχυση και η ανεξαρτητοποίηση της Ομάδας Εργασίας για την Προστασία, Ασφάλεια και Ενδυνάμωση των Δημοσιογράφων, ώστε να καταστεί ουσιαστικός θεσμικός μηχανισμός υπεράσπισης της ελευθερίας του Τύπου για όλους, χωρίς εξαιρέσεις.
«Ανεξαρτησία» στα μέτρα της
«Λαμβάνοντας υπόψη τις επίμονες ανησυχίες για την ελευθερία των Μέσων Ενημέρωσης στην Ελλάδα και τη διεθνή προσοχή που αυτές προσελκύουν, ζητούμε ευγενικά από τις εθνικές αρχές να μας παράσχουν γραπτή επισκόπηση των συγκεκριμένων, στοχευμένων και μετρήσιμων βημάτων που σκοπεύουν να λάβουν», αναφέρεται στην ανοιχτή επιστολή των δέκα οργανώσεων. Και περιμένουμε με ενδιαφέρον να δούμε πώς –και αν– θα απαντήσει η ελληνική κυβέρνηση. Γιατί αν θυμηθούμε την ενόχληση και την επιθετικότητα με την οποία είχε αντιμετωπίσει ο κυβερνητικός εκπρόσωπος πριν δύο μήνες την έκθεση των Ρεπόρτερ Χωρίς Σύνορα (RSF) σύμφωνα με την οποία η Ελλάδα, και το 2025, βρίσκεται στην τελευταία θέση της Ευρωπαϊκής Ένωσης στον Παγκόσμιο Δείκτη Ελευθερίας του Τύπου, τότε δεν αισιοδοξούμε.
Το πώς, άλλωστε, εννοεί η κυβέρνηση της ΝΔ την ανεξαρτησία του Τύπου, δεν χρειάζεται να πάμε πολύ μακριά για να το δούμε. Τελευταίο, κραυγαλέο επεισόδιο, η δημόσια –μέσω αναρτήσεων στα social media(!)– αντιπαράθεση μεταξύ κορυφαίου υπουργού της κυβέρνησης (Άκης Σκέρτσος) και γνωστής δημοσιογράφου (Μαριάννα Πυργιώτη) με τον πρώτο να εγκαλεί τη δεύτερη για το ότι οφείλει να κλείνει το στόμα της (!) αφού βρίσκεται ανάμεσα στα πρόσωπα που πληρώνονται από την κυβέρνηση για να φτιάχνουν την εικόνα της. Το ότι, βέβαια, και η δημοσιογράφος αποκρύπτει την ιδιότητά της αυτή όταν μιλάει δημόσια, όταν εμφανίζεται ως απλή σχολιάστρια και όχι ως σύμβουλος επικοινωνίας μελών της κυβέρνησης –όπως αποκάλυψε η δημόσια κόντρα– είναι και αυτό δομικό στοιχείο της κρίσης της ελευθεροτυπίας στη χώρα. Που προστιθέμενο στη… συνήθεια του πρωθυπουργού να δίνει συνεντεύξεις σε άτομα του συγγενικού του περιβάλλοντος, ολοκληρώνει τη δυστοπική εικόνα.
