Macro

Αννέτα Καββαδία: Ας μιλήσουμε λοιπόν για ρατσισμό

Τόπος: πλατεία Συντάγματος. Χρόνος: παραμονή Πρωτοχρονιάς. Στην εκδήλωση του δήμου Αθηναίων για τον ερχομό της νέας χρονιάς, μπροστά στη σκηνή και μέσα στο πλήθος, ανεμίζουν περήφανα παλαιστινιακές σημαίες. Επάνω στη σκηνή, στο πλάι του νέου δημάρχου Χάρη Δούκα, στέκεται χαμογελαστό ένα εννιάχρονο μελαχρινό κορίτσι. Αυτό ήταν! Ξέρασε χολή όλος ο ακροδεξιός και δεξιός εσμός –καθώς και κάποιοι…ακραιφνείς «ακροκεντρώοι– πήραν φωτιά τα πληκτρολόγια, κατακλύστηκαν τα social media από απερίγραπτες ύβρεις, στα όρια του ρατσιστικού οχετού. Και τι δεν γράφτηκε! Μέχρι και για Πρωτοχρονιά της… Χαμάς στην Αθήνα!
 
 
Αλληλεγγύη που ενοχλεί
 
 
Η εικόνα που χαροποίησε τον κόσμο της αλληλεγγύης και όλους τους ανθρώπους που δεν μπορούν να κλείσουν τα μάτια στο μαζικό έγκλημα που συντελείται στη Γάζα, εξόργισε ακροδεξιά –και όχι μόνο– τρολ του διαδικτύου, καθώς και στελέχη της ΝΔ, όπως τον –γνωστών καταβολών– κοινοβουλευτικό εκπρόσωπο Θάνο Πλεύρη, ο οποίος, υιοθετώντας πλήρως την ακροδεξιά ρητορική μίσους, έγραψε στο twitter: «στον δήμο της Αθήνας μία σημαία υψώνεται και αυτή είναι της Πατρίδας μας της Ελλάδας. Τις σημαίες άλλων κρατών να τις υψώνει ο νέος δήμαρχος στο σπίτι του»!
 
Άποψη η οποία πόσο, αλήθεια, απέχει από αυτό που έγραψε άλλος χρήστης του διαδικτύου; «Το μήνυμα είναι σαφές. Η Αθήνα ανήκει στους λάθρο. Εσείς γηγενείς, δεν θα τολμάτε πια να πατήσετε στις εκδηλώσεις που πληρώνετε με το αίμα σας. Όλα για τους λαθρομουσλίμια γίνονται. Βγήκε ο Δούκας με μελαμψό προσφυγάκι αγκαλιά να ευχηθεί στο ακροατήριο Χαμάς, καλή χρονιά. Ελληνόπουλο δεν υπήρχε, γιατί τα πάντα είναι συμβολισμός».
 
 
Τι κι αν αποδεδειγμένα ο ίδιος ο Χάρης Δούκας και η νέα δημοτική αρχή δεν είχαν καμία σχέση με τις παλαιστινιακές σημαίες στην πλατεία; Τι κι αν το κοριτσάκι που στεκόταν δίπλα του δεν ήταν προσφυγόπουλο ή παιδί παλαιστινιακής καταγωγής (πράγμα εξαιρετικά ελπιδοφόρο, αν συνέβαινε), αλλά το παιδί της παρουσιάστριας της βραδιάς; Τι κι αν οι νεκροί στη Γάζα –μέχρι την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές– έχουν ξεπεράσει τις 22.000 και οι τραυματίες τις 58.000; (ο αναθεωρημένος απολογισμός των νεκρών στο Ισραήλ ανέρχεται σε 1.139).
 
Η «ζημιά» είχε ήδη γίνει, εξ ου και ο πανικός: τα γεμάτα από σημαίες της Παλαιστίνης τηλεοπτικά πλάνα έκαναν τον γύρο της Ελλάδας και έβρισκαν τη θέση τους στα διεθνή ειδησεογραφικά δίκτυα –συνεπώς, η προληπτική ιδεολογική τρομοκράτηση προκειμένου κανείς να μην τολμά να παρεκκλίνει από την κυβερνητική γραμμή στήριξης του Ισραήλ, εκδηλώνοντας την αλληλεγγύη του στον αγώνα των Παλαιστίνιων, έπεφτε στο κενό– ενώ και η εξωφρενική, χυδαία επίθεση σε ένα παιδί εννέα μόλις χρόνων (λες κι έχει σημασία η καταγωγή, λες και το παιδί δεν είναι πάντα παιδί), με αφορμή εξωτερικά χαρακτηριστικά της εμφάνισής του (ξένισε, βλέπετε, η μελαχρινή του επιδερμίδα, αφού είναι γνωστό πως ο ελληνικός λαός φημίζεται για τα… ξανθά μαλλιά και τα γαλάζια μάτια), «πήγε κουβά», κατά το κοινώς λεγόμενο, αφήνοντας τους εμπνευστές της να βουλιάζουν στον βούρκο τους.
 
 
Είναι ρατσιστές οι Έλληνες;
 
 
Είναι ρατσιστική η ελληνική κοινωνία; Αναμφίβολα ναι, θα απαντούσαν κάποιοι. Όχι ρατσιστική αλλά υποκριτική, θα απαντούσαν κάποιοι άλλοι. Αξίζει πάντως να σημειωθεί πως σε έρευνα της εταιρείας About People, τον Ιούνιο του 2020, και στη σχετική ερώτηση, το 47,5% απάντησε πως ναι, πιστεύει πως οι Έλληνες είναι ρατσιστές, ενώ το 45,5% θεωρεί το αντίθετο. Με δύο ευρήματα να χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής: α) όσοι πιστεύουν ότι η ελληνική κοινωνία είναι ρατσιστική, έδωσαν πιο φιλικές απαντήσεις ως προς τους πρόσφυγες και μετανάστες β) η πλειοψηφία των ανδρών πιστεύει πως η ελληνική κοινωνία δεν είναι ρατσιστική, ενώ η πλειοψηφία των γυναικών πιστεύει ότι είναι. Ευρήματα τα οποία έρχονται να προστεθούν στα αντίστοιχα ευρωπαϊκών ερευνών –όπως αυτή του Pew Research Center, προ 4ετίας περίπου, που μας βγάζει πρωταθλητές στην ξενοφοβία, πάνω και από χώρες με πιο έντονο, υποτίθεται, ρατσιστικό προφίλ, όπως η Ουγγαρία ή η Πολωνία (κοντά μας σε αυτόν τον κατήφορο μίσους και προκατάληψης, η Ιταλία).
 
Έχει ενδιαφέρον αυτή η απουσία ιστορικής μνήμης και συνείδησης. Γιατί μιλάμε για έναν λαό που φαίνεται να ξεχνά πώς αντιμετωπίστηκαν οι πρόγονοί του όταν, για παράδειγμα, μετανάστευαν μαζικά στην Αμερική. Πόσο έκδηλος ήταν ο ρατσισμός που βίωσαν από τους αγγλοσάξονες, οι οποίοι είχαν δομήσει την αμερικανική κοινωνία με φυλετικά κριτήρια. Οι μεσογειακοί και μαυριδεροί Έλληνες χαρακτηρίστηκαν «μη λευκή» φυλή και όπως αποκάλυψε η εκπομπή «Μηχανή του Χρόνου» και ο δημοσιογράφος Χρίστος Βασιλόπουλος, η επίσημη πολιτεία έστειλε ειδικό επιστήμονα ανθρωπολόγο –τον καθηγητή του Yale, Henry Pratt Fairchild– να μελετήσει τον ελληνικό λαό και να καταλήξει για την «ποιότητά» του. Η μελέτη του, που δημοσιεύθηκε το 1911, κατέταξε τους έλληνες μετανάστες κάτω από τους λευκούς, επισημαίνοντας πως «αν κάνουν τις χειρότερες δουλειές και παλέψουν, θα είναι χρήσιμοι σε μια-δυο γενιές!». Η έρευνα της εκπομπής ανέδειξε και το άγριο κυνήγι των Ελλήνων από την Κου Κλουξ Κλαν, όταν η ρατσιστική οργάνωση ξαναδημιουργήθηκε μετά το 1915, θυμίζοντας τη γνωστή πινακίδα σε αμερικανικό εστιατόριο –την εποχή που έλληνες μετανάστες άρχισαν να ανοίγουν τα δικά τους– με τη φράση «No rats, no Greeks, all American».
 
Υπέρμετρη, λοιπόν, και απολύτως αναγκαία η γνώση της Ιστορίας. Όσοι άλλωστε την αγνοούν, είναι καταδικασμένοι να την ξαναζήσουν. Ίσως και πιο ωμά, πιο δύσκολα, πιο βαθιά. Να γιατί, όσο δύσκολες και αν φαντάζουν, οι ιδεολογικές μάχες πρέπει να δίνονται. Γιατί η διαχωριστική γραμμή Αριστεράς–Δεξιάς, είναι πάντα εδώ.

Αννέτα Καββαδία