Η προσέγγιση των εξαρτήσεων ως ένα πολυδιάστατο βιο-ψυχο-κοινωνικό φαινόμενο και μια σοβαρή απειλή για τη Δημόσια Υγεία, αποτελεί τη βάση για τη διαμόρφωση σύγχρονων δημόσιων πολιτικών που εγγυώνται την ολοκληρωμένη φροντίδα των εξαρτημένων ατόμων και τη στήριξη τους στη δύσκολη πορεία της απεξάρτησης.
Οι επάλληλες κρίσεις αυτής της περιόδου (υγειονομική, ενεργειακή, πληθωριστική), η φτωχοποίηση τμημάτων του πληθυσμού και η γενικευμένη κοινωνική ανασφάλεια, επιδεινώνουν το πρόβλημα των εξαρτήσεων (όχι μόνο από ναρκωτικά αλλά και από αλκοόλ, καθώς και από αναδυόμενες εξαρτήσεις όπως το διαδίκτυο, τα ηλεκτρονικά παιγνίδια και ο τζόγος) και οδηγούν – σε συνδυασμό με τη νεοφιλελεύθερη διαχείριση από την κυβέρνηση της ΝΔ που απαξιώνει τις δημόσιες δομές και εντείνει τις ανισότητες – στην περαιτέρω εξαθλίωση μιας κοινωνικής ομάδας υψηλής ευαλωτότητας όπως τα εξαρτημένα άτομα.
Η πανδημία και η υποβάθμιση όλων των υπόλοιπων υγειονομικών αναγκών, δημιούργησε πολλαπλά λειτουργικά προβλήματα στους δημόσιους φορείς για την αντιμετώπιση των εξαρτήσεων και σήμερα προέχει η «επούλωση των πληγών» της υγειονομικής κρίσης. Απαιτείται όμως και μια επικαιροποιημένη εθνική στρατηγική για τις εξαρτήσεις στην μετά-covid εποχή, με καθολική, ισότιμη και πλουραλιστική κάλυψη των αναγκών (από την πρόληψη και τη μείωση της βλάβης μέχρι την απεξάρτηση και την κοινωνική επανένταξη), αλλά και με σεβασμό των δικαιωμάτων των εξαρτημένων. Είναι η ώρα της διασύνδεσης και των συνεργειών ανάμεσα στις διαφορετικές δομές για την αντιμετώπιση των εξαρτήσεων με τις δομές της ΠΦΥ, τις κοινοτικές δομές Ψυχικής Υγείας και τις κοινωνικές υπηρεσίες της Αυτοδιοίκησης.
Αυτό που σε κάθε περίπτωση δε χρειάζεται είναι η διαχείριση του προβλήματος των εξαρτήσεων με όρους επικοινωνιακούς και μικροπολιτικής εκμετάλλευσης, η «κοινωνική ευαισθησία» χωρίς ουσιαστική μέριμνα, η αποσπασματικότητα των δράσεων και η αγνόηση των κοινωνικών προσδιοριστών του φαινομένου.
Με άλλα λόγια, και η υπόθεση των εξαρτήσεων είναι ζήτημα που για να αντιμετωπιστεί δομικά απαιτεί πολιτικές Ισότητας και Κοινωνικής Αξιοπρέπειας, δηλαδή αριστερές και προοδευτικές πολιτικές.
Ανδρέας Ξανθός
