Τέσσερις δημοσκοπήσεις (Marc για ANT1, GPO για Παραπολιτικά, MRB για Open και Prorata για Attica TV) έχουν δημοσιοποιηθεί μετά το δυστύχημα στα Τέμπη. Παρά τις μεταξύ τους αποκλίσεις, η τάση που καταγράφουν είναι σαφέστατη: Το τραγικό γεγονός έχει σημαντική επίπτωση στη δημοτικότητα της κυβέρνησης και του Κυριάκου Μητσοτάκη προσωπικά. Η Νέα Δημοκρατία καταγράφει σοβαρές απώλειες στην πρόθεση ψήφου και η διαφορά της με τον ΣΥΡΙΖΑ μειώνεται. Και ο τρόπος με τον οποίο επιχειρεί να διαχειριστεί επικοινωνιακά την κατάσταση δεν πείθει. Το ερώτημα είναι αν η κατάσταση αυτή θα παραμείνει σταθερή μέχρι τις εκλογές ή αν θα ανατραπεί και προς ποια κατεύθυνση.
Είναι αναστρέψιμη η φθορά της κυβέρνησης;
Η κυβέρνηση επικαλέστηκε τις δύο από τις δημοσκοπήσεις αυτές (Marc και GPO) για να ισχυριστεί πως η φθορά που έχει υποστεί εξαιτίας του τρομακτικού δυστυχήματος στα Τέμπη είναι ελεγχόμενη και συνεπώς αναστρέψιμη. Πως, παρά την αναμενόμενη πτώση στη δημοτικότητά της, διατηρεί ένα άνετο προβάδισμα έναντι του βασικού πολιτικού της αντιπάλου. Και, συνεπώς, με μια εύλογη μετάθεση των εκλογών, έχει τον χρόνο που χρειάζεται, με συγκεκριμένες ενέργειες, να ανακτήσει το χαμένο έδαφος και να βελτιώσει το κλίμα.
Σε κάθε περίπτωση, υπάρχει ένας παράγοντας που η ανάλυση αυτή δεν λαμβάνει υπόψη: ότι κάθε νέο πλήγμα για την εικόνα της κυβέρνησης λειτουργεί αθροιστικά, επαναφέροντας και υπενθυμίζοντας όλα τα πεπραγμένα της. Και η κυβέρνηση Μητσοτάκη έχει βρεθεί στο επίκεντρο της γενικευμένης αγανάκτησης για πολύ σοβαρούς λόγους. Ας προσπεράσουμε κάποιους λιγότερο σημαντικούς, όπως όλες τις περιπτώσεις που αναμετρήθηκε με κακοκαιρίες και πυρκαγιές και πέρασε κάτω από τον πήχη ή την κατάσταση στην οποία έχει οδηγήσει τα ΜΜΕ και τη Δικαιοσύνη στη χώρα. Κι ας μείνουμε στα πιο σοβαρά. Στην πανδημία, με τους δεκάδες χιλιάδες νεκρούς εκτός ΜΕΘ και την προκλητική άρνηση να ενισχυθούν οι δομές δημόσιας Υγείας. Στην υπόθεση της αισχροκέρδειας στα τιμολόγια του ρεύματος, όπου επί μήνες παρεχόταν αμέριστη κάλυψη σε μια πρωτοφανή λεηλασία που διέπρατταν η ΔΕΗ και οι άλλες εταιρείες σε βάρος νοικοκυριών και επιχειρήσεων. Στο σκάνδαλο των υποκλοπών, που συνοδεύτηκε από μια αναίσχυντη προσπάθεια συγκάλυψης. Στην ακρίβεια, που είναι ο βασικός εφιάλτης για εκατομμύρια νοικοκυριά και όπου οι κυβερνητικές επιδόσεις κρίνονται, το λιγότερο, απογοητευτικές και προσβλητικά γελοίες. Και τώρα, στο πόσο εγκληματικά χαμηλά ιεραρχήθηκαν η ζωή και η ασφάλεια των ανθρώπων μέσα σε μια ευρύτερη χοντροκομμένη διαλυτική κερδοσκοπική και πελατειακή αντίληψη για τα τρένα. Σε καθεμία από αυτές τις κρίσεις η κυβέρνηση έχανε ένα σοβαρό ποσοστό της αποδοχής της χωρίς ποτέ να μπορέσει να το αναπληρώσει. Είναι ένα πολύ κρίσιμο ερώτημα αν υπάρχουν οι κινήσεις που θα της επέτρεπαν να μετακινήσει το βουνό δυσαρέσκειας που έχει συσσωρεύσει εναντίον της.
Το προβάδισμα που συρρικνώνεται
Σίγουρα σε όλες τις δημοσκοπήσεις το κυβερνητικό κόμμα εξακολουθεί να διατηρεί το προβάδισμα κι αυτό παραμένει ένα σοβαρό πλεονέκτημα. Μόνο που το προβάδισμα αυτό συρρικνώνεται πλέον στα όρια του στατιστικού σφάλματος. Και σίγουρα δεν παρέχει καμία ασφάλεια στη Ν.Δ., αφού παραδοσιακά η Αριστερά αυξάνει εντυπωσιακά τη συσπείρωσή της και προσελκύει αναποφάσιστους ψηφοφόρους τις τελευταίες μέρες πριν από τις εκλογές. Αυτό φυσικά δεν απαλλάσσει τον ΣΥΡΙΖΑ από την ευθύνη να «διαβάσει» προσεκτικά τη συγκυρία και να σχεδιάσει με σοβαρότητα τις κινήσεις και την επικοινωνιακή του στρατηγική. Δεν περιμένει κανείς σε συνθήκες ενός σοκ, όπως η αδιανόητη τραγωδία στα Τέμπη, η πρόθεση ψήφου να μετακινηθεί από το ένα κόμμα στο άλλο. Κάτω από τέτοιες συνθήκες είναι λογικό να αυξάνονται οι άνθρωποι που δεν ξέρουν και δεν μπορούν να αποφασίσουν την πολιτική στάση που θα κρατήσουν, όπως είναι επίσης λογικό να τα βάζουν με όλους. Ο κόσμος που πλημμύρισε τις τελευταίες μέρες τους δρόμους της Αθήνας και των άλλων πόλεων την οργή και την αγανάκτησή του δηλώνει. Δουλειά της αντιπολίτευσης είναι να τον κερδίσει πολιτικά δείχνοντας ότι διαθέτει όχι μόνο ένα εναλλακτικό πολιτικό σχέδιο, αλλά, κυρίως, την επάρκεια, τη σοβαρότητα και τη δημοκρατική συγκρότηση που απαιτείται για να το υλοποιήσει.
Μπούμερανγκ η διάχυση των ευθυνών
Η κυβέρνηση βρίσκεται αυτή τη στιγμή σε μια εξαιρετικά δύσκολη κατάσταση. Κάθε προσπάθεια που κάνει να απομακρύνει τις ευθύνες για την τραγωδία από πάνω της, είτε φορτώνοντάς τις στους συνδικαλιστές, είτε ρίχνοντάς τις στον ΣΥΡΙΖΑ, είτε διασκορπίζοντάς τις στον αέρα, στρέφεται τελικά εναντίον της. Η προσπάθεια των ΜΜΕ να χειραγωγήσουν τον θυμό για τα Τέμπη και να ξεπλύνουν τις κυβερνητικές ευθύνες δεν έχει άλλο αποτέλεσμα από το να αυξάνει τον θυμό για την κυβέρνηση και τα ιδία τα ΜΜΕ. Και η καταφυγή στην τοξικότητα και στους συμψηφισμούς με το Μάτι μπορεί να συσπειρώνει έναν σκληρό πυρήνα ψηφοφόρων που ζει για να μισεί τον ΣΥΡΙΖΑ, αλλά θα αποδειχθεί ολέθρια αν η αντιπολίτευση την αντιμετωπίσει ώριμα και σωστά. Οι ρωγμές που εμφανίστηκαν στη συνοχή της Ν.Δ. σε σχέση με τη συμμετοχή του τέως υπουργού Μεταφορών Κ. Αχ. Καραμανλή στα ψηφοδέλτια είναι επίσης ανησυχητικό σημάδι για την κατάσταση της κυβερνητικής παράταξης. Οι ισορροπίες στο πολιτικό σκηνικό αναδιατάσσονται κι αυτό είναι που δείχνουν οι πρόσφατες δημοσκοπήσεις.
Άγγελος Τσέκερης
