Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν θα πρέπει να τρομάζει και να ανησυχεί για την κατάσταση στην οποία βρίσκεται σήμερα. Προφανώς και έχει να διαχειριστεί ένα εξαιρετικά αρνητικό εκλογικό αποτέλεσμα, όπως και την παραίτηση του προέδρου του. Προφανώς και θα περάσει μια περίοδο εσωστρέφειας, όπως απαιτεί φυσιολογικά η διαδικασία για την ανάδειξη νέας ηγεσίας. Προφανώς θα χρειαστεί περισσότερο χρόνο μέχρι η νέα ηγεσία να σταθεροποιηθεί, να διαμορφωθεί και να βάλει το κόμμα σε δρόμο ανάπτυξης και κανονικότητας. Όλα αυτά είναι πράγματα που μπορούν να γίνουν σωστά, αν γίνουν με πολιτικό και δημοκρατικό τρόπο. Με συζητήσεις και διαδικασίες ουσίας, χωρίς προκαταλήψεις και χωρίς εσωτερικές περιχαρακώσεις. Είναι μια απαιτητική κατάσταση, αλλά η διαχείρισή της μπορεί να αποτελέσει στοιχείο πλούτου και αναγέννησης για το κόμμα, με τη συμβολή και τη συμμετοχή όλων: από τα μέλη της βάσης μέχρι τα κορυφαία στελέχη.
Η Δημοκρατία προϋποθέτει τον διάλογο
Στην κατεύθυνση αυτή, το να γίνει μια έντιμη και ειλικρινής συζήτηση για τα αίτια της εκλογικής ήττας είναι αναγκαίο. Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι υπό διαρκή πίεση από το 2015. Δεν έχει καταφέρει να κουβεντιάσει σοβαρά για τις αδυναμίες του, για την ταυτότητά του, για τη στρατηγική του. Τώρα πρέπει να το κάνει. Και μια τέτοια συζήτηση δεν μπορεί να γίνει μέσα σε κλειστά γραφεία. Ούτε να μείνει σε επίπεδο κορυφής, χωρίς να ανοίξει στα μέλη και στους φίλους του κόμματος. Αντίθετα, η συζήτηση αυτή πρέπει να είναι ανοιχτή και δημόσια, όπως επιβάλλουν το καταστατικό και η φυσιογνωμία του ΣΥΡΙΖΑ. Δεν χρειάζεται να συμφωνούν όλοι σε όλα. Ούτε είναι γόνιμο πίσω από κάθε άποψη που εγείρει διαφωνίες να αναζητούνται υπόγεια κίνητρα και προθέσεις. Αυτό που χρειάζεται είναι διάλογος και καλή πίστη. Η Δημοκρατία προϋποθέτει τον διάλογο και την αντιπαράθεση ανάμεσα σε διαφορετικές απόψεις. Η πιο σημαντική συνεισφορά της είναι ότι οξύνει την κρίση των μελών. Και η κρίση των μελών είναι εγγύηση για ώριμες αποφάσεις που θα καθορίσουν την πορεία του ΣΥΡΙΖΑ από εδώ και πέρα.
Αντιθέτως, θα είναι μάλλον πρόβλημα η σημερινή συζήτηση στον ΣΥΡΙΖΑ να περιοριστεί σε πρόσωπα και διαδικαστικά ζητήματα. Τα πρόσωπα έχουν φυσικά τη σημασία τους, και οι διαδικασίες επίσης. Αλλά η ουσία είναι να αντιμετωπίσει ο χώρος κατάματα τις αδυναμίες του. Αν έχει συνείδηση των λαθών του, των αντιφάσεών του, των λόγων για τους οποίους δεν μπόρεσε να πετύχει τους στόχους του, τότε μόνο θα μπορέσει να γυρίσει σελίδα και να προχωρήσει μπροστά. Διαφορετικά, η αδράνεια θα οδηγήσει στην επανάληψη των ίδιων λαθών, στην ανακύκλωση των ίδιων προβλημάτων. Δεν μπορείς να πετύχεις διαφορετικό αποτέλεσμα κάνοντας τα ίδια πράγματα.
Τα ζωτικά προβλήματα και πώς αντιμετωπίζονται
Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει να αντιμετωπίσει δύο ζωτικά προβλήματα. Το ένα είναι η απουσία ενέργειας, κινήτρου και ζωτικότητας στις οργανώσεις του και στο στελεχιακό του δυναμικό. Το δεύτερο είναι η αδύναμη και χωρίς στίγμα παρουσία του στους κοινωνικούς χώρους: συνδικάτα, επιμελητήρια, επιστημονικούς συλλόγους, ομάδες της Κοινωνίας των Πολιτών, Αυτοδιοίκηση. Για να υπερβεί αυτά τα προβλήματα, πρέπει να τα αναγνωρίσει και να εμβαθύνει στις αιτίες τους. Ο διάλογος και η αντιπαράθεση ουσίας γύρω από αυτά τα ζητήματα δεν πρέπει να φοβίζουν κανέναν.
Τι δεν είναι καλό να γίνεται
Ενα πράγμα θα είναι επιζήμιο: να επιτρέψουν κάποιοι να διεξαχθεί η συζήτηση αυτή με όρους λίστας Πέτσα. Τα ΜΜΕ, ελεγχόμενα από τον πολιτικό αντίπαλο, έκαναν το προηγούμενο διάστημα μια τεράστια δουλειά ώστε να φτάσουν διαστρεβλωμένες οι θέσεις του ΣΥΡΙΖΑ στους πολίτες: Ο ΣΥΡΙΖΑ θέλει τη χώρα ξέφραγο αμπέλι, ο ΣΥΡΙΖΑ θέλει τους μετανάστες να λιάζονται, ο ΣΥΡΙΖΑ θέλει εναλλακτικό νόμισμα, ο ΣΥΡΙΖΑ θέλει την υπερφορολόγηση των ελεύθερων επαγγελματιών, ο ΣΥΡΙΖΑ καθυστέρησε τη σύμβαση και φταίει για την τραγωδία στα Τέμπη, ο ΣΥΡΙΖΑ αναγνωρίζει τουρκική μειονότητα στη Θράκη κ.λπ. κ.λπ. Απέναντι σε μια τόσο οργανωμένη επίθεση διαστρέβλωσης όλος ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να είναι σταθερός και κάθετος: Λέτε ψέματα. Οποιαδήποτε απόπειρα να μεταφερθεί αυτή η συζήτηση στο εσωτερικό του κόμματος για να στοχοποιηθούν στελέχη ή απόψεις υποβαθμίζει την πολιτική συζήτηση και εξασφαλίζει πολιτικό όφελος μόνο για τον αντίπαλο. Και, φυσικά, η λίστα Πέτσα άλλο που δεν θέλει. Θα σπεύσει με εγκαρδιότητα να δώσει βήμα σε τέτοιες πρακτικές, γνωρίζοντας υπέρ τίνος λειτουργούν στην πραγματικότητα.
Ο ΣΥΡΙΖΑ καλείται να κάνει θαρραλέα βήματα προς την ωριμότητα. Και κομμάτι της ωριμότητας ενός κόμματος είναι η αδιάλλακτη και καθολική υπεράσπιση της φυσιογνωμίας και της δημόσιας εικόνας του. Αν αυτό γίνει κτήμα όλων, τότε ο διάλογος μπορεί να προχωρήσει ανοιχτά, δημοκρατικά και σε βάθος χωρίς τον παραμικρό φόβο.
Άγγελος Τσέκερης
