Η «Εποχή» έχει φιλοξενήσει κατά καιρούς άρθρα γύρω από τη δραστηριότητα του προγράμματος Dialop, ενός σύγχρονου προγράμματος εγκάρσιου χριστιανομαρξιστικού διαλόγου το οποίο μετρά ήδη δέκα χρόνια ζωής. Το Dialop υπήρξε μια πρωτοβουλία αριστερών μαρξιστών του δικτύου πολιτικών ινστιτούτων Transform! Europe και χριστιανών, λαϊκών και κληρικών, του κινήματος των Φοκολάρι της Καθολικής Εκκλησίας. Σκοπός του είναι η «από τα κάτω», αλλά και η θεσμική συγκρότηση ενός μόνιμου χώρου διαλόγου μεταξύ της Αριστεράς και του Χριστιανισμού που θα παράγει κοινές πολιτικές και κοινωνικές αναζητήσεις και θα προτάσσει την κοινή δράση στα κρίσιμα ζητήματα της εποχής μας, όπως η κλιματική κρίση, η όξυνση των πολεμικών συγκρούσεων, η πορεία της Ευρωπαϊκής ενοποίησης και η σχέση της με την δημοκρατία, η απάνθρωπη διαχείριση του μεταναστευτικού στην Ε.Ε. κ.α.
Ο χριστιανομαρξιστικός διάλογος
Στα δέκα χρόνια δράσης του, το Dialop έχει διοργανώσει θερινά σχολεία, εκπαιδευτικά σεμινάρια (διά ζώσης και εξ’ αποστάσεως), έχει εκδώσει ένα συλλογικό τόμο για την Ευρώπη ως κοινό, και έχει αναπτύξει μια στενή συνεργασία με το πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Sophia στην Ιταλία με τον προηγούμενο, αλλά και τον νυν πρύτανή του (Πιέρο Κόντα και Ντέκλαν Ο’ Μπερν) να έχουν υπάρξει ενεργοί δρώντες του διαλόγου. Το Dialop έχει συνθέσει και παρουσιάσει ένα Κείμενο Θέσεων υπό τον τίτλο «Αναζητώντας ένα κοινό μέλλον με αλληλεγγύη. Χριστιανοί και μαρξιστές/σοσιαλιστές σε διάλογο*», που λειτουργεί ως καταστατικός χάρτης για την πρωτοβουλία, και έχει προωθήσει την μέθοδο διαλόγου της διαφοροποιημένης συναίνεσης και αναγνωρισμένης διαφωνίας, ιδέα που -πρώτος από την ομάδα- είχε ο Franz Kronreif, αρχιτέκτονας και θεολόγος, μέλος του Διεθνούς Κινήματος των Φοκολάρι και ιδρυτικό μέλος του Dialop.
Ο χριστιανομαρξιστικός διάλογος σήμερα εμπνέεται και από τις εγκυκλίους του Πάπα Φραγκίσκου, πιο συγκεκριμένα, το Laudato Si’ («Δοξασμένος να είσαι. Πάνω στη φροντίδα της κοινής μας οικίας) και το Fratelli Tutti («Αδελφοί όλοι. Για την αδελφοσύνη και την κοινωνική φιλία») και αυτός είναι ένας μόνο από τους λόγους που είχε επιδιώξει μια προσωπική ακρόαση από τον ίδιο με σκοπό να παρουσιαστούν οι στόχοι και τα έργα αυτού του διαλόγου. Ύστερα από την προσπάθεια που κατέβαλαν όλα τα μέλη της συντονιστικής ομάδας του Dialop, αλλά και ο Καρδινάλιος Χοσέ Τολεντίνο ντε Μεντόζα, εντεταλμένος επίτροπος του χαρτοφυλακίου για την εκπαίδευση και τον πολιτισμό της Καθολικής Εκκλησίας, ο Πάπας Φραγκίσκος υποδέχτηκε στις 10 Ιανουαρίου, στο Αποστολικό Παλάτι στο Βατικανό, μια δεκαπενταμελή αντιπροσωπεία του Dialop, αποτελούμενη από αριστερούς/ες μαρξιστές/στριες και χριστιανούς/ες, σε μια συνάντηση που αποδείχτηκε ειλικρινής και ουσιαστική. Αξίζει να σημειωθεί πως, στην αντιπροσωπεία, περιλαμβανόταν και ο πρόεδρος του Κόμματος Ευρωπαϊκής Αριστεράς, Βάλτερ Μπάιερ, αλλά και ο μαρξιστής φιλόσοφος και διανοούμενος Μικαέλ Λεβί. Η παρουσία των δύο αυτών προσωπικοτήτων καθιστά τη συνάντηση αυτή ιστορικής σημασίας στη παράδοση του χριστιανομαρξιστικού διαλόγου.
Απαίτηση δικαιοσύνης η αλληλεγγύη
Ο Πάπας απευθυνόμενος στα μέλη του Dialop, τόνισε πως «η αλληλεγγύη δεν είναι απλά μια ηθική αρχή, αλλά είναι μια απαίτηση δικαιοσύνης» ενώ αποκάλεσε όσους και όσες αγωνίζονται σε αυτό το πεδίο «κοινωνικούς ποιητές». Ανασύροντας τα λόγια ενός ποιητή από την πατρίδα του, την Αργεντινή, (‘No te arrugues’) κάλεσε τα μέλη του Dialop να μην τα παρατήσουν, να μην “χάσουν καρδιά”, να μην σταματήσουν να παλεύουν για έναν άλλο κόσμο. Ενθάρρυνε τον κόσμο του Dialop να σπάει τα καλούπια, να νοιάζεται πάντα για τους μη προνομιούχους και υπενθύμισε πόσες φορές στην ιστορία τα όνειρα για ελευθερία και ισότητα, αξιοπρέπεια και αδελφοσύνη οδήγησαν σε τομές και πρόοδο. Τα μέλη της αντιπροσωπείας, πήραν τον λόγο και απευθύνθηκαν στον Πάπα μεταφέροντάς του εμπειρίες από την πορεία του διαλόγου αυτού αλλά και συγκεκριμένων δραστηριοτήτων-σταθμών της πρωτοβουλίας. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον είχαν οι τοποθετήσεις τριών γυναικών της ομάδας υπό τη μορφή έκκλησης. Η πρώτη κάλεσε τον Πάπα να αφιερώσει την επόμενη εγκύκλιό του στον ρόλο και την θέση της γυναίκας στην Εκκλησία, ενώ η δεύτερη, εμπνεόμενη από την έκθεση της «Βάρκας του Πέτρου» στα μουσεία του Βατικανού, ζήτησε την τοποθέτηση στην έκθεση μιας βάρκας που θα συμβολίζει τα ριψοκίνδυνα ταξίδια των μεταναστών και προσφύγων της σύγχρονης εποχής στη θάλασσα της Μεσογείου. Η τρίτη τοποθέτηση, αναφέρθηκε στην πόλη της Ιερουσαλήμ, ως την πόλη-σταυροδρόμι των τριών παγκόσμιων θρησκειών, και πώς μπορούν χριστιανοί και αριστεροί από κοινού να εργαστούν ώστε αυτή να αποτελέσει μια πόλη-σύμβολο της ειρήνης. Μια ειρήνης που δεν μπορεί, παρά να περνά, μέσα από την ευθεία πολιτική κριτική στη βιομηχανία των όπλων και των πολεμικών εξοπλισμών.
* Το κείμενο θέσεων είναι μεταφρασμένο στα Αγγλικά, τα Γερμανικά και τα Ιταλικά και μπορείτε να το βρείτε εδώ: dialop.eu/press/press-material/position-paper
Η Αγγελίνα Γιαννοπούλου είναι πολιτική επιστήμονας.
