Η νέα ποιητική συλλογή του Γιάννη Ευθυμιάδη με τίτλο “Πατρείδα”
«H επανάσταση θα ‘ρθει από βαθύ σκοτάδι» αποφαίνεται ο Γιάννης Ευθυμιάδης στο τελευταίο ποιητικό βιβλίο του «Πατρείδα» (εκδ. Ίκαρος). Ποίηση εσωτερική, αρκούντως πολιτική, ανανοηματοδοτεί τη σχέση του ποιητή με την έννοια πατρίδα, που αντιμετωπίζεται πλέον στη βάση της επαναπροσέγγισης του ανθρώπου ως εαυτού και ως συλλογικού υποκειμένου.
«Θα πω για μένα είναι Πατρείδα όσα αγαπάω κι όσα είδα» γράφει ο ποιητής στην πρώτη από τις τέσσερεις ενότητες στα οποία δομείται η ποιητική σύνθεση.
“Σ’ αυτή τη σύνθεση επιχειρώ να αποτυπώσω την εικόνα μιας πατρίδας έτσι όπως όλοι την έχουμε βιώσει τις τελευταίες δεκαετίες και μέσα από τη συλλογική μας μνήμη αλλά και μέσα από την αγαπητική σχέση των ανθρώπων.
Μέσα απ’ αυτή την απόπειρα συνειδητά άρχισα να επαναπροσδιορίζω την έννοιά της, να την αποσυνδέω από τη στενή έννοια του τόπου και να τη συνδέω με τους ανθρώπους, τη βιωμένη εμπειρία είτε όσων γεννήθηκαν εδώ είτε όσων βρέθηκαν στον τόπο αυτό, και τον έκαναν πατρίδα τους. Έτσι η έννοια πατρίδα βγαίνει από τα στενά γεωγραφικά της όρια και επανακαθορίζεται σε ένα πολύ πιο ευρύ πλαίσιο, ως εικόνα πλέον του εαυτού μας μέσα από τον άλλο” επισημαίνει ο Γιάννης Ευθυμιάδης.
Στην ομότιτλη πρώτη ενότητα η ματιά του ποιητή στρέφεται πάνω στους ανθρώπους και τα πράγματα που συγκροτούν την πατρίδα, στη δεύτερη -«Η εβδομάδα των βυθών»- αναδεικνύεται η διαπίστωση του ζοφερού μας κόσμου έτσι όπως αποτυπώνεται στα χρόνια της βαθιάς κρίσης στη χώρα μας και παγκόσμια.
Η τρίτη ενότητα είναι μια ελεγεία «όχι όμως με την έννοια του θρήνου της παραίτησης, αλλά της διαπίστωσης, το κομβικό σημείο δηλαδή που σε κάνει να συνειδητοποιήσεις ότι πρέπει να αντιδράσεις» λέει ο Γιάννης Ευθυμιάδης. Στην τελευταία ενόητητα -«η επανάσταση θα ‘ρθει από βαθύ σκοτάδι»- ο ποιητής παρακινεί σε δράση όχι από υπεραισιοδοξία, αλλά από συνειδητότητα. Όπως λέει άλλωστε «η ποίηση δεν οφείλει τίποτε, οι ποιητές όμως οφείλουν πολλά».
Σε μια εποχή μεταιχμιακή, στο ρευστο διεθνές περιβάλλον και στο παγκοσμιοποιημένο πλαίσιο όπου τα όρια χάνονται και οι ταυτότητες αλλοιώνονται, ο Γιάννης Ευθυμιάδης αντλεί από την ποιητική παράδοση του τόπου, παίζει με τη ρίμα και το μέτρο αναδεικνύοντας την εσωτερική δομή και τον ρυθμό που διατρέχουν τη σύνθεση.
«Ο ρυθμός είναι στοιχείο στενά συνυφασμένο με τη σύγχρονη ποιητική μας παράδοση. Επέστρεψα στην πηγή γιατί όσο πιο βαθιά σκάβει κανείς τόσο πιο οικουμενικά μιλάει. Με τρομάζει η εποχή μας, γιατί έχει χαθεί η ταυτότητα η προσωπική και η συλλογική, είτε ως πράξη είτε ως προσδοκία ή όραμα, έχουν αλλοιωθεί και έχουν παραχαραχτεί θεμελιώδεις αξιακοί κώδικες, πράγμα που μας αποπροσανατολίζει, μας φέρνει να κυνηγάμε κίβδηλα όνειρα. Η παντοκρατορία του χρήματος έχει βάλει στο περιθώριο την ανθρωπιά μας, την αισθητική μας, την ηθική μας, έχει διαταράξει την ιεράρχηση των αξιών της ζωής μας».
“Είναι ζήτημα που απασχολεί την ποίηση διεθνώς;”, τον ρωτάμε. «Τα ζητήματα που αναδεικνύει η εποχή μας απασχολούν τους ποιητές, τους δημιουργούς, τους καλλιτέχνες σε όλο τον κόσμο. Νομίζω όλοι βρισκόμαστε σε περίοδο αναζήτησης και επαναπροσδιορισμού, ψάχνουμε να βρούμε ξανά το νήμα από εκεί που το αφήσαμε όταν κατέρρευσε το μεταπολεμικό κοινωνικό όραμα. Η επανασύνδεση με τη φόρμα και μια πιο δομημένη μορφή είναι ένα φαινόμενο που αναζητούν οι ποιητές σε όλο τον κόσμο σήμερα, για να μπορέσουν να δομήσουν πιο στέρεα μια νέα ποιητική πραγματικότητα. Είναι και μια υγιής αντίδραση στη χαοτική ελευθεριότητα στην οποία οδήγησε η παρανάγνωση του μεταμοντέρνου».
Υπ’ αυτή την έννοια αναδεικνύεται η πολιτική διάσταση της ποίησης. “Η ποίηση από τη γένεσή της είναι ένα βαθιά πολιτικό φαινόμενο, έχει μέσα της τη σύγκρουση και την επανάσταση, πρώτα προς τον εαυτό μας, προς κάθε βεβαιότητα, είτε αυτή την έχουμε προσδιορίσει εμείς είτε συμβαίνει ερήμην μας.
Πάντα μιλάμε στην ποίηση πολιτικά, ακόμα και στα πιο λυρικά της ξεσπάσματα, αν σκεφτεί κανείς ότι ο ποιητικός λόγος έρχεται να αντιπαρατεθεί με το στενό οικονομοτεχνικό πλαίσιο της εποχής. Ίσως, και μάλλον, η ποίηση δεν μπορεί να δώσει τις λύσεις, μπορεί όμως να μας δώσει τη δύναμη να τις βρούμε”.
Ίσως γι’ αυτό ο Γιάννης Ευθυμιάδης κλείνει την ελεγεία του με τη στέρεη τοποθέτηση «στους άνυδρους καιρούς βαθαίνει η ρίζα…».
Πόλυ Κρημνιώτη
Πηγή: Η Αυγή
