Στην Παλαιστίνη, ο πόλεμος τελείωσε στα χαρτιά στο Σαρμ ελ Σέιχ, υπό την προεδρία του αρχιτέκτονα του παγκόσμιου εμπορίου Ντόναλντ Τραμπ, μαζί με τους στενούς του συμμάχους –κυρίως το Κατάρ, την Τουρκία και ηγέτες της Δύσης– για να υπογράψουν ένα σχέδιο που μοιάζει με ελβετικό τυρί, γεμάτο τρύπες. Ένα σχέδιο που κανείς δεν έχει το δικαίωμα να επικρίνει ή να τροποποιήσει, εκτός από τον ναζί Μπενιαμίν Νετανιάχου.
Και αφού υπογράφηκαν οι όροι που επιβλήθηκαν στον παλαιστινιακό λαό, είτε με τη συγκατάθεσή του είτε χωρίς αυτήν, αρχίζουν τα ερωτήματα – ερωτήματα που δύσκολα θα βρουν απαντήσεις. Το πρώτο είναι: πρέπει να αρχίσουμε να αισιοδοξούμε; Φυσικά όχι. Το Ισραήλ κατέχει άμεσα πάνω από το μισό της Γάζας, ενώ το υπόλοιπο βρίσκεται στο πεδίο των πυρών του και υπό ασφυκτικό αποκλεισμό. Κατέχει επίσης το μεγαλύτερο μέρος της Δυτικής Όχθης, όπου χτίζει εποικισμούς, κατεδαφίζει σπίτια, συλλαμβάνει και δολοφονεί Παλαιστινίους. Έχει εγκαταστήσει περίπου 1.000 σημεία ελέγχου μεταξύ των πόλεων και των χωριών, καίει και κόβει κυρίως ελαιόδεντρα –σύμβολο μεγάλης σημασίας– και καταλαμβάνει τις πηγές νερού και τα φορολογικά έσοδα.
Η Ιερουσαλήμ, πρωτεύουσα του παλαιστινιακού κράτους, έχει καταληφθεί πλήρως και περιβληθεί από εβραϊκούς εποικισμούς, ενώ καθημερινά γίνονται επιθέσεις στους μουσουλμανικούς και χριστιανικούς χώρους λατρείας.
Επιδιώκουν να αναδιαμορφώσουν τη Μέση Ανατολή σύμφωνα με τα ένστικτα και τα συμφέροντά τους. Όμως η υπομονή του παλαιστινιακού λαού απέναντι στον πόλεμο εξόντωσης και σε όλα τα είδη βασανιστηρίων, καθώς και η εξέγερση των λαών του κόσμου –ιδιαίτερα των ευρωπαϊκών– που κατάφεραν να απομονώσουν το ναζιστικό Ισραήλ, ήταν ο λόγος που μπορέσαμε να σταματήσουμε τον πόλεμο της εξόντωσης.
Ελλείψεις και ερωτήματα
Από τη στιγμή που ανακοινώθηκε το σχέδιο του Ντόναλντ Τραμπ με τα 21 σημεία του, παρατηρητές, σχολιαστές, αναλυτές, συγγραφείς και πολιτικοί ηγέτες εξέφρασαν επιφυλάξεις, καθώς περιέχει ελλείψεις και αδυναμίες, ιδιαίτερα στις λεπτομέρειες. Όπως λέει η λαϊκή παροιμία, «ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες». Το σχέδιο στερείται σαφών προβλέψεων σχετικά με τα στάδια αποχώρησης του ισραηλινού στρατού και τα όρια της αποχώρησης –θα αποσυρθεί πλήρως από τη Λωρίδα ή μόνο από μέρη αυτής;– καθώς και με το χρονοδιάγραμμα για τον αφοπλισμό της Χαμάς: θα γίνει μέσα σε μία εβδομάδα, σε έναν μήνα ή περισσότερο; Με ποιον τρόπο θα αφαιρεθούν τα όπλα, και ποιος θα το πράξει; Οι Ηνωμένες Πολιτείες; Το Συμβούλιο Ειρήνης; Οι διεθνείς δυνάμεις; Οι αραβικές δυνάμεις; Το Ισραήλ; Ή οι παλαιστινιακές δυνάμεις ασφαλείας; Και σε ποιον θα παραδοθούν τα όπλα; Θα υπάρχει σύνδεση μεταξύ των σταδίων εφαρμογής του σχεδίου ή θα λειτουργούν ανεξάρτητα; Ποιοι είναι οι διεθνείς και αραβικοί εγγυητές για την πλήρη αποχώρηση του Ισραήλ από τη Λωρίδα; Πότε θα αρχίσει η απομάκρυνση των ερειπίων; Θα επιτρέψει το Ισραήλ την είσοδο μηχανημάτων για άμεση υλοποίηση; Πότε θα ξεκινήσει η ανοικοδόμηση; Δεσμεύεται η κυβέρνηση Νετανιάχου να απελευθερώσει τους παλαιστίνιους κρατουμένους μετά την απελευθέρωση των ισραηλινών ομήρων; Και ποιες είναι οι εγγυήσεις;
Πότε θα επιτραπεί η επιστροφή των εκτοπισμένων Παλαιστινίων στα σπίτια τους στην πόλη της Γάζας και στο βόρειο τμήμα της Λωρίδας; Θα σταματήσει ο ισραηλινός στρατός τις στρατιωτικές του επιχειρήσεις ή θα συνεχίσει τις παραβιάσεις και τις πράξεις γενοκτονίας σύμφωνα με την ατζέντα του; Πότε θα αναλάβει η παλαιστινιακή διοικητική επιτροπή τα καθήκοντά της; Άμεσα, την επόμενη μέρα, ή θα υπάρξει μεταβατικό στάδιο; Πότε θα αναλάβει η Οργάνωση για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης και η κυβέρνηση τα πολιτικά, νομικά και διοικητικά καθήκοντά τους στη Λωρίδα; Ή μήπως το βέτο του Νετανιάχου και οι «μεταρρυθμίσεις» του Τραμπ στο παλαιστινιακό κράτος θα το εμποδίσουν; Θα παραμείνει ο διαχωρισμός μεταξύ Δυτικής Όχθης και Λωρίδας ή θα επιστρέψει η παλαιστινιακή πολιτική ηγεσία να αναλάβει τις ευθύνες της μετά το τέλος της μεταβατικής περιόδου;
Σε περίπτωση διαφορών στην ερμηνεία των σημείων του σχεδίου, ποιος θα αποφασίσει και θα επιλύσει τις διαφορές; Ο ίδιος ο αμερικανός πρόεδρος; Το Συμβούλιο Ειρήνης; Ή το Ισραήλ και η κυβέρνησή του; Και ποιο είναι αυτό το Συμβούλιο Ειρήνης, ποιοι είναι τα μέλη του; Έχουν καθοριστεί; Γιατί δεν έχουν ανακοινωθεί μέχρι τώρα; Αν η παλαιστινιακή ηγεσία διαφωνήσει με κάποιο από τα πρόσωπα αυτά, ποια θα είναι η λύση; Ποιο είναι το χρονοδιάγραμμα των διαπραγματεύσεων; Θα συμμετάσχει η Χαμάς σε όλα τα στάδια των διαπραγματεύσεων ή μόνο στα πρώτα εννέα σημεία του σχεδίου; Ποιος θα συμμετάσχει στις διαπραγματεύσεις της «επόμενης μέρας»; Η παλαιστινιακή διοικητική επιτροπή ή η ηγεσία της ΟΑΠ;
Θα καλύπτει πράγματι το σχέδιο ολόκληρη τη γη της Παλαιστίνης, ή η αμερικανική διοίκηση και ο πρόεδρός της θα επιστρέψουν στη «Συμφωνία του Αιώνα» που παρουσίασε στην πρώτη του θητεία; Ποια είναι τα όρια του σχεδίου σε αραβικό και περιφερειακό επίπεδο; Θα υποχρεώνει το Ισραήλ να σταματήσει τον εκφοβισμό του προς τα κράτη της περιοχής ή θα συνεχίσει την επιθετική του πολιτική για να αναδιαμορφώσει τη Μέση Ανατολή σύμφωνα με τη δική του και την αμερικανική ατζέντα, διαδίδοντας τη λεγόμενη «Αβρααμική ειρήνη»;
Τι θα γίνει με την Αραβική Ειρηνευτική Πρωτοβουλία και το διεθνές αραβικό σχέδιο που ενέκριναν 142 χώρες στο συνέδριο της Νέας Υόρκης υπό την προεδρία της Γαλλίας και της Σαουδικής Αραβίας για τη στήριξη της λύσης των δύο κρατών στα σύνορα της 4ης Ιουνίου 1967; Μήπως το σχέδιο Τραμπ την παρέκαμψε και την ακύρωσε;
Τι γίνεται με τη δέσμευση του Ισραήλ να σταματήσει τον αποικιακό εποικισμό στη Δυτική Όχθη; Θα τηρήσει την εξαγγελία του Τραμπ για μη προσάρτηση της Δυτικής Όχθης ή θα συνεχίσει τα αποικιακά του σχέδια; Τι θα γίνει με την Ιερουσαλήμ, την πρωτεύουσα του παλαιστινιακού κράτους, και με την ιερή της λεκάνη, που έχει παραβιαστεί –και εξακολουθεί να παραβιάζεται– από τις συμμορίες των εποίκων και τους φασίστες υπουργούς της ισραηλινής κυβέρνησης; Θα τηρήσει το Ισραήλ το ιστορικό status quo ή θα συνεχίσει να το ανατρέπει;
Και τι θα γίνει με τα φορολογικά έσοδα που κατακρατά το Ισραήλ; Θα παραμείνουν όμηροι στα χέρια του Σμοτριτς και της κυβέρνησης γενοκτονίας; Ποιος θα είναι ο ρόλος της αμερικανικής διοίκησης στην απελευθέρωση αυτών των κεφαλαίων; Πότε θα αποσυναρμολογηθούν τα οδοφράγματα και θα αρθούν τα περίπου χίλια σημεία ελέγχου που στραγγαλίζουν την οικονομική, κοινωνική και διοικητική ζωή; Πώς θα ενισχυθεί η παλαιστινιακή κρατικότητα για να εδραιωθεί η ειρηνευτική διαδικασία ή μήπως θα διαλυθεί σταδιακά;
Θα δεχθούν οι αδελφές αραβικές χώρες και τα κράτη που υποστηρίζουν την ανεξαρτησία του παλαιστινιακού κράτους, σύμφωνα με τις αποφάσεις της διεθνούς νομιμότητας και τη γνωμοδότηση του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης (Ιούλιος 2024), που υιοθέτησε η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ τον Σεπτέμβριο του ίδιου έτους;
Εκεχειρία ή παλαιστινιακό κράτος;
Τα ερωτήματα είναι πολλά και λεπτομερή, και απαιτούν σαφείς, ακριβείς απαντήσεις και οριστική επίλυση των διαφορών. Το σχέδιο και το Συμβούλιο Ειρήνης που θα συγκροτήσει ο αμερικανός πρόεδρος δεν μπορούν να παρακάμψουν την ανεξαρτησία του παλαιστινιακού κράτους, αν ο 47ος πρόεδρος των ΗΠΑ επιθυμεί πραγματικά να επιτύχει ειρήνη. Γιατί υπάρχει διαφορά ανάμεσα στην «ειρήνη» της Συμφωνίας του Αιώνα, που στερείται νομιμότητας, και στο παλαιστινιακό κράτος στα σύνορα του 1967 με πρωτεύουσα την Ανατολική Ιερουσαλήμ.
Είναι σαφές ότι οι επόμενες ημέρες θα είναι γεμάτες πολιτικές, διπλωματικές και λαϊκές συγκρούσεις ανάμεσα στον παλαιστινιακό λαό, τη νόμιμη ηγεσία του με επικεφαλής την Οργάνωση για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης, και το ναζιστικό κράτος του Ισραήλ. Η αμερικανική διοίκηση οφείλει να επανεξετάσει την τυφλή της μεροληψία υπέρ του Ισραήλ, για να το σώσει από τον εαυτό του, από την αλαζονεία, τον ρατσισμό και τον ναζισμό του, προκειμένου να επιτευχθεί μια ειρήνη δυνατή και αποδεκτή.
Σημείωση:
* Φράση του Μαρουάν Μπαργκούτι
