Με την κυβέρνηση του Αλασάν Ουαταρά να επιβάλει την προηγούμενη εβδομάδα απαγόρευση των δημόσιων συγκεντρώσεων και των διαδηλώσεων διαμαρτυρίας για τον αποκλεισμό τεσσάρων πολιτικών της αντιπολίτευσης από την εκλογική διαδικασία, γίνονται στις 25 Οκτωβρίου οι προεδρικές εκλογές στην Ακτή Ελεφαντοστού, που πολλοί τις θεωρούν ως μια κρίσιμη δοκιμασία των δημοκρατικών θεσμών της. Η κυβέρνηση είπε ότι οι απαγορεύσεις είναι απαραίτητες για τη διατήρηση της δημόσιας τάξης, επικαλούμενη αόριστες πληροφορίες για ταραχές. Ωστόσο, οι αντίπαλοί της αναφέρουν ότι οι αποκλεισμοί υποψηφίων και η απαγόρευση των διαμαρτυριών σηματοδοτούν μια ανησυχητική διάβρωση των δημοκρατικών κανόνων, και αποδοκιμάζουν την αυξανόμενη καταστολή της πολιτικής διαφωνίας. Να σημειωθεί ότι, αν και το Σύνταγμα της χώρας περιορίζει τις προεδρικές θητείες σε δύο, ο 83χρονος Ουαταρά διεκδικεί μια τέταρτη θητεία υποστηρίζοντας ότι η συνταγματική μεταρρύθμιση του 2016, την οποία υποστήριξε, επαναφέρει τον αριθμό των θητειών και του επιτρέπει να είναι ξανά υποψήφιος. Με τον Γκαέλ Ζοζορό, μία από τις σημαντικότερες φωνές της προοδευτικής δημοσιογραφίας στην Ακτή Ελεφαντοστού, μιλάμε για την ατμόσφαιρα αυτών των εκλογών, για τις μεθοδεύσεις του Ουαταρά, και για τις προσδοκίες των πολιτών.
Πώς βλέπεις τα πράγματα ενόψει των εκλογών; Ποια είναι τα διακυβεύματά τους;
Καθώς πλησιάζουν οι εκλογές στις 25 Οκτωβρίου, η πολιτική κατάσταση στην Ακτή Ελεφαντοστού εξακολουθεί να χαρακτηρίζεται από ένα μείγμα έντασης και επιθυμίας για σταθερότητα. Το Συνταγματικό Συμβούλιο δημοσίευσε στις 8 Σεπτεμβρίου την τελική λίστα των υποψηφίων, στην οποία περιλαμβάνεται και ο σημερινός πρόεδρος Αλασάν Ουαταρά, που βρίσκεται στην εξουσία από το 2011. Η προεκλογική εκστρατεία ξεκίνησε την Παρασκευή 10 Οκτωβρίου και μέχρι στιγμής η εκλογική διαδικασία προχωρά κανονικά. Ωστόσο, εξακολουθούν να υπάρχουν ανησυχίες, ιδίως μετά τον αποκλεισμό δύο σημαντικών πολιτικών προσωπικοτήτων της αντιπολίτευσης, του Λοράν Γκμπαγκμπό και του Τιτζάν Τιάμ, οι οποίοι είναι ενωμένοι στον συνασπισμό Le Front Commun. Και οι δύο είναι αποφασισμένοι να μην υποχωρήσουν και έχουν ανακοινώσει μια μεγάλη πορεία για το Σάββατο 11 Οκτωβρίου, παρά την απαγόρευση των αρχών για οποιαδήποτε διαμαρτυρία. Αυτή η κατάσταση εγείρει ερωτήματα σχετικά με το πώς θα φτάσουμε στις εκλογές και για τα μέτρα ασφαλείας που έχει θέσει σε εφαρμογή η κυβέρνηση. Ένα από τα σημαντικότερα διακυβεύματα αυτών των εκλογών είναι η διατήρηση ενός μη βίαιου περιβάλλοντος, ειδικά λαμβάνοντας υπόψη τη βία κατά τη διάρκεια των προεδρικών εκλογών του 2020, η οποία είχε ως αποτέλεσμα περισσότερους από 50 θανάτους σε όλη τη χώρα.
Οι συλλήψεις πολλών ανθρώπων, που οι φωνές τους είναι ενοχλητικές για το καθεστώς, πώς έχουν επηρεάσει την περιρρέουσα ατμόσφαιρα;
Το πολιτικό κλίμα παραμένει γενικά ήρεμο, αλλά είναι και εύθραυστο. Τις τελευταίες ημέρες έχουν γίνει αρκετές συλλήψεις, με στόχο μέλη των κομμάτων της αντιπολίτευσης που κατηγορούνται για αποσταθεροποιητικές ενέργειες. Επιπλέον, χρήστες του διαδικτύου έχουν τεθεί υπό κράτηση για «επικίνδυνες» δηλώσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Αυτές οι εξελίξεις συμβάλλουν στην αύξηση της πολιτικής έντασης ενόψει των εκλογών. Η κοινωνία των πολιτών καλεί σε επαγρύπνηση, ενώ οι δυνάμεις ασφαλείας προετοιμάζονται να παρακολουθήσουν τις εκλογές και να αποτρέψουν τυχόν ταραχές.
Μέσα σε ποιες κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες διεξάγονται αυτές οι εκλογές;
Οι εκλογές γίνονται μέσα σε ένα σύνθετο κοινωνικοοικονομικό πλαίσιο. Ενώ η οικονομική ανάπτυξη της χώρας παραμένει σταθερή, οι κοινωνικές ανισότητες εξακολουθούν να υφίστανται, ιδιαίτερα μεταξύ του Αμπιτζάν, της πρωτεύσας, και των εσωτερικών περιοχών. Η ανεργία των νέων, το υψηλό κόστος ζωής και η δύσκολη πρόσβαση σε βασικές κοινωνικές υπηρεσίες τροφοδοτούν ένα αίσθημα απογοήτευσης σε πολλούς πολίτες. Αυτή η πραγματικότητα επηρεάζει σημαντικά τον πολιτικό διάλογο, με τους υποψηφίους να υπόσχονται μεγαλύτερη κοινωνική δικαιοσύνη, τοπική ανάπτυξη και καλύτερη αναδιανομή του πλούτου, για να προσελκύσουν τους ψηφοφόρους.
Τι θα κάνουν οι επικεφαλής των κομμάτων της αντιπολίτευσης που αποκλείστηκαν από τις εκλογές; Θα στηρίξουν κάποιον υποψήφιο ή θα μποϊκοτάρουν την εκλογική διαδικασία;
Τα δύο κύρια κόμματα της αντιπολίτευσης, το PPA-CI με επικεφαλής τον Λοράν Γκμπαγκμπό, και το PDCI-RDA με επικεφαλής τον Τιτζάν Τιάμ, ανακοίνωσαν ότι δεν θα υποστηρίξουν κανέναν από τους εγκεκριμένους υποψηφίους. Υποστηρίζουν ότι το όραμά τους δεν ευθυγραμμίζεται με τους άλλους υποψηφίους που συμμετέχουν στις εκλογές. Ο συνασπισμός Le Front Commun σχεδιάζει να οργανώσει μια μεγάλη πορεία το Σάββατο 11 Οκτωβρίου, παρά την απαγόρευση που επέβαλε ο εισαγγελέας, αναστέλλοντας όλες τις δημόσιες διαδηλώσεις «μέχρι νεωτέρας». Πολλοί αναρωτιούνται εάν θα πραγματοποιηθεί αυτή η πορεία και πώς θα αντιδράσουν οι αρχές.
Από που αντλεί την κυριαρχία του ο Αλασάν Ουαταρά; Ποια είναι τα στηρίγματά του στο εσωτερικό και στο εξωτερικό;
Ο Αλασάν Ουαταρά διατηρεί μια σταθερή πολιτική βάση, η οποία υποστηρίζεται από το κόμμα του, το Rassemblement des Houphouëtistes pour la Démocratie et la Paix (RHDP), το οποίο είναι καλά δομημένο και εδραιωμένο σε όλη τη χώρα. Στη διεθνή σκηνή ο Ουαταρά παραμένει βασικός εταίρος για χρηματοπιστωτικά ιδρύματα όπως η Παγκόσμια Τράπεζα και το ΔΝΤ, καθώς και για μεγάλες δυτικές δυνάμεις, ιδιαίτερα τη Γαλλία και τις Ηνωμένες Πολιτείες, οι οποίες τον βλέπουν ως εγγυητή της περιφερειακής σταθερότητας. Αυτές οι εξωτερικές υποστηρίξεις που έχει ενισχύουν την εικόνα του ως ενός έμπιστου ηγέτη διεθνώς, αλλά συγχρόνως τροφοδοτούν και την κριτική των αντιπάλων του, οι οποίοι τον κατηγορούν ότι εξαρτάται υπερβολικά από τους ξένους συμμάχους του.
Δημήτρης Γκιβίσης
Η ΕΠΟΧΗ