Σκύλοι και γάτες, τα πιο συνηθισμένα κατοικίδια των ανθρώπων δεν είναι πάντα ιδιαίτερα ευτυχή την θερινή περίοδο. Αν είναι αδέσποτα σε πόλεις, χάνουν το μεγαλύτερο μέρος από τις πηγές τροφής και νερού στις γειτονιές τους. Ειδικά η εύρεση νερού είναι μεγάλο πρόβλημα για τα αδέσποτα το καλοκαίρι, καθώς εδώ και χρόνια οι πόλεις δεν διαθέτουν ούτε κρήνες ούτε δημόσιες βρύσες. Αν είναι αδέσποτα μικρά σε τουριστικές περιοχές, θα μεγαλώσουν με την ευκολία της άφθονης τροφής και τον χειμώνα πολλά από αυτά δεν θα τα βγάλουν πέρα.
Σε δεινή κατάσταση βρίσκονται και τα περισσότερα από τα ζώα που δεν είναι ελεύθερα. Ειδικά οι σκύλοι που έχουν το προνόμιο να θεωρούνται «ο καλύτερος φίλος του ανθρώπου», ενώ οι άνθρωποι κάνουν ό,τι μπορούν για να αποδείξουν πόσο αχάριστα φέρονται στους φίλους τους.
Όσοι μένουμε σε επαρχία ή σε προάστια της Αθήνας και των μεγάλων πόλεων είμαστε πολύ εξοικειωμένοι με το θέαμα σκύλων που περνούν όλη τους τη ζωή δεμένοι ή καθηλωμένοι σε πολύ μικρούς χώρους. Για την ακρίβεια αυτός είναι ο κανόνας. Ακόμη και στα κέντρα των πόλεων δεν είναι λίγοι οι σκύλοι που ζουν μόνιμα σε μπαλκόνια και ταράτσες ή ακόμη και σε υπόγεια. Τα κυνηγόσκυλα είναι μια κατηγορία από μόνα τους. Ζουν καθηλωμένα εκτός από τις ημέρες του χρόνου που ο κυνηγός θα πάρει το τουφέκι του και θα τα πάρει για να διασκεδάσει κυνηγώντας άγρια ζώα.
Η καθήλωση, μια από τις χειρότερες μορφές κακοποίησης, συχνά συνοδεύεται από απομόνωση. Το ζώο καταδικάζεται σε μια ζωή φυλακής και απομόνωσης, με μοναδικό του προορισμό να κάνει τον ζωντανό συναγερμό. Αν σκεφτεί κανείς ότι ένας ελεύθερος σκύλος διανύει περίπου 30 χλμ κάθε μέρα και ζει σε αγέλες παρέα με άλλους σκύλους, μπορεί να καταλάβει πόσο βασανιστική είναι μια ζωή σε ακινησία και μοναξιά.
Το καλοκαίρι οι συνθήκες γίνονται ακόμη πιο απάνθρωπες. Με τον καύσωνα δεν μπορούν να ψάξουν να βρουν ένα πιο δροσερό μέρος να προστατευθούν, ενώ υποφέρουν πολύ περισσότερο απ’ ό,τι εμείς, αφού δεν έχουν ιδρωτοποιούς αδένες για να ρυθμίσουν τη θερμοκρασία τους. Η έλλειψη νερού, επειδή συχνά αμελούν να τους βάλουν, είναι ακόμη πιο βασανιστική. Πολλά ζώα καταλήγουν από θερμοπληξία στην άκρη της αλυσίδας τους και κανείς ποτέ δεν θα ασχοληθεί να μάθει από τι πέθαναν. Αντίστοιχα πολλοί σκύλοι – όπως και άλλα οικόσιτα ζώα– θα βρεθούν απανθρακωμένοι στη φυλακή τους, γιατί η πυρκαγιά έφτασε μέχρι εκεί και κανείς δεν σκέφτηκε ή δεν θέλησε να τους ελευθερώσει φεύγοντας. Υπάρχουν άνθρωποι που φεύγουν για να σωθούν αφήνοντας επίτηδες τα ζώα τους περιορισμένα για να τα ξαναβρούν αν δεν καούν. Αλλά και τα Σαββατοκύριακα ή οι διακοπές πολύ συχνά σημαίνουν παραμέληση ακόμη και των βασικών αναγκών των κατοικίδιων. Οι γάτες «θα βρουν μόνες τους να φάνε», οι σκύλοι «αντέχουν λίγες μέρες χωρίς τροφή», λένε πολύ συχνά όσοι διατηρούν ζώα σε εξωτερικούς χώρους. Αλλά και όσοι έχουν ζώα σε διαμερίσματα, συνήθως αναθέτουν σε κάποιους να ασχοληθούν με τα βασικά: τροφή, νερό και άμμο στις γάτες μια–δυο φορές τη βδομάδα, καμιά σύντομη βόλτα για τις σωματικές ανάγκες του σκύλου. Τα ζώα των διαμερισμάτων που μένουν πίσω στις διακοπές υποφέρουν από ζέστη, τη μοναξιά και την ακινησία. Τουλάχιστον όμως αυτά έχουν να περιμένουν καλύτερες μέρες όταν οι άνθρωποί τους γυρίσουν.
Τι μπορούμε να κάνουμε; Αρχικά υποθέτω ότι όσοι/ες μπήκαν στον κόπο να διαβάσουν αυτό το κείμενο, δεν είναι εντελώς εχθρικοί ή αδιάφοροι απέναντι στα ζώα. Παίρνοντας αυτό ως δεδομένο, ας προσπαθήσουμε να γλιτώσουμε όσα ζώα ζουν σε συνθήκες εγκλεισμού και απομόνωσης. Υπάρχουν πολλοί τρόποι γι’ αυτό, οι πιο θεσμικοί είναι να ενημερώσουμε το οικείο αστυνομικό τμήμα, ή να καλέσουμε στο 10410 (αριθμός για τις κακοποιήσεις ζώων) ή απλά στο 100. Το δέσιμο, η μόνιμη διαβίωση σε μπαλκόνια και περιορισμένους χώρους είναι κακοποίηση με βάση το άρθρο 9 (1.θ, 3.δ. , 3.ε και 3.στ.) του 4830/2021.
Τα ζώα δεν έχουν φωνή, εμείς έχουμε.
