Συνέντευξη 5 τούρκων και σύριων διανοούμενων, Χαμίντε Ρέντζους, Χακάν Μέρτσαν, Σουλεϊμάν Σ. Ναρλί, Χασάν Σίβρι, Ιμπράχιμ Μοχάμαντ
Οι Αλαουίτες/Αλεβίτες είναι μια σημαντική μειονότητα διασκορπισμένη σε ολόκληρη τη Μέση Ανατολή, όμως ζει, κυρίως, στην ακτογραμμή της Μεσογείου. Από την έναρξη της συριακής σύγκρουσης το 2011, αν και παρατηρείται ολοένα αυξανόμενο ενδιαφέρον για την ταυτότητα και την πολιτική τους υπόσταση, αποδεικνύεται ότι γενικά υπάρχει μεγάλη παραπληροφόρηση, σε ότι τους αφορά. Συνεχώς κατηγορούνται από το Ορθόδοξο Ισλάμ ότι είναι αιρετικοί και άπιστοι. Ο Αλεβιτισμός παραμένει μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας και ως θρησκευτικό δόγμα δεν έχει επίσημα αναγνωριστεί.
Η «Εποχή» συνομιλεί με 5 τούρκους και σύριους διανοούμενους1 για όσα συμβαίνουν στη Συρία και ειδικότερα για τις διώξεις που υφίσταται η μειονότητα των Αλαουιτών/Αλεβιτών στη Συρία. Πιο συγκεκριμένα μας παραχώρησαν συνέντευξη η Χαμίντε Ρέντζους (Hamide Rencüs), με καταγωγή από Συρία ειδική ερευνήτρια της Μ.Ανατολής και συγγραφέας, ο δρ.Χακάν Μέρτσαν(Dr.Hakan Mertcan), με καταγωγή από Συρία ακαδημαϊκός και συγγραφέας, ο Σουλεϊμάν Σ. Ναρλί(Süleyman S. Narlı), πρόεδρος της Ομοσπονδίας των Αράβων Αλεβιτών στην Ε.Ε, ο Χασάν Σίβρι(Hasan Sivri), δημοσιογράφος αρθρογράφος και σχολιαστής σε τουρκικά τηλεοπτικά ΜΜΕ και ο δρ.Ιμπράχιμ Μοχάμαντ(Dr. Ibrahim Mohamad), οικονομολόγος, καθηγητής Πανεπιστημίου και δημοσιογράφος.
Για ποιους λόγους υποχώρησε ο συριακός στρατός, προκαλώντας την κατάρρευση του καθεστώς Άσαντ, ενώ ήταν σε εξέλιξη η απρόσμενη στρατιωτική επιχείρηση των δυνάμεων της αντιπολίτευσης;
Στη Συρία υπάρχουν έντονες συζητήσεις για τη φημολογούμενη προδοσία του Μπασάρ αλ Άσαντ από το συριακό στρατό και ειδικότερα από την ηγεσία του. Όμως πέραν από αυτές τις εικασίες, θα παραθέσουμε τις πραγματικές αιτίες για την κατάρρευση του. Η πιο σημαντική ήταν η ανετοιμότητα των στρατιωτικών δυνάμεων να πολεμήσουν. Τα τελευταία 7 χρόνια οι ένοπλες δυνάμεις είχαν παραμεληθεί τόσο σε επίπεδο στρατιωτικής εκπαίδευσης, όσο και σε επίπεδο μισθολογικών παροχών. Ο μισθός τους, κατά μέσο όρο, κυμαίνονταν από 20$ έως 30$, συνεπώς προσπαθούσαν να επιβιώσουν σε συνθήκες απόλυτης εξαθλίωσης και ακραίας φτωχοποίησης. Την ίδια στιγμή η κυβέρνηση του τούρκου πρόεδρου Ερντογάν από κοινού με άλλες χώρες-σύμμαχους παρείχαν στις ένοπλες ομάδες τζιχαντιστών-οι οποίες είχαν τεθεί υπό την ηγεσία της Χαγιάτ Ταχρίρ αλ-Σαμ και αποτελούν το στρατιωτικό βραχίονα της αντιπολίτευσης-προηγμένα οπλικά συστήματα και υλικοτεχνική υποστήριξη, στρατιωτική εκπαίδευση και οικονομική στήριξη. Υπολογίζεται ότι ο μέσος μισθός των μαχητών ήταν 400$.
Εκτός από τα οικονομικά αίτια, η επιχειρησιακή ετοιμότητα του στρατού επιδεινώθηκε, περαιτέρω, με την εξάπλωση της διαφθοράς στη διοικητική του διάρθρωση, όπως αντίστοιχα και σε όλους τους κρατικούς μηχανισμούς της δημόσιας διοίκησης, κατά την περίοδο διακυβέρνησης του Μπασάρ αλ Άσαντ. Πιο συγκεκριμένα, εξαγοράστηκαν ανώτατες διοικητικές θέσεις με δωροδοκία ή με ευνοιοκρατία μέσω προσωπικών σχέσεων. Ανώτατοι αξιωματικοί εξέδιδαν παράνομες άδειες σε απλούς στρατιώτες, όπως και σε κατώτερους αξιωματικούς στη διοικητική ιεραρχία, με αντάλλαγμα το μισθό τους.
Ένας άλλος σημαντικός λόγος για την κατάρρευση του κράτους και των θεσμών του ήταν οι δυτικές κυρώσεις που επιβλήθηκαν στη Συρία, με την ψήφιση του νόμου Σίζαρ (H.R.31 – Caesar Syria Civilian Protection Act of 2019) στις Η.Π.Α, οι οποίες τέθηκαν σε ισχύ το 2020, ενώ είναι γνωστό ότι θα εξακολουθήσουν να υφίστανται. Αμέσως μετά την ψήφιση του αμερικανικού νόμου, που πρόδηλα στρεφόταν εναντίον του προηγούμενου καθεστώτος, ο επιχειρηματικός κλάδος και το εξωτερικό εμπόριο της χώρας, σχεδόν, παρέλυσαν, με συνέπεια την απόλυτη κατάρρευση της οικονομίας και την ακραία φτωχοποίηση του συριακού λαού, τουλάχιστον το 80% των πολιτών, σύμφωνα με εκθέσεις του Ο.Η.Ε.
Όσον αφορά τις χώρες-σύμμαχους του προηγούμενου καθεστώτος, επικεφαλής των οποίων ήταν το Ιράν, η Ρωσία και η Κίνα, μετά την ανακατάληψη του Χαλεπίου δεν μπόρεσαν να παρέχουν τη μέγιστη στήριξη, που θα ήταν καθοριστική σημασίας για τη Συρία, ώστε να επιτευχθεί βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης των πολιτών και της οικονομίας. Εκείνο τον καιρό δεν υπήρχε ούτε κατ’ ελάχιστον πρόσβαση των πολιτών σε είδη πρώτης ανάγκης όπως τρόφιμα, φάρμακα, ηλεκτρικό ρεύμα και ενεργειακούς πόρους, όπως πετρέλαιο και φυσικό αέριο.
Ο Αμπού Μοχάμεντ αλ Τζουλάνι(Αχμέντ Αλ Σαραά) δήλωσε σε συνέντευξη του στο BBC: «κατά τη διάρκεια της επανάστασης και των 14 χρόνων πολέμου δεν στοχεύσαμε συνοικίες πολιτών ή σκοτώσαμε σκόπιμα πολίτες.». Ποιες είναι οι μαρτυρίες της δικής σας κοινότητας για εκείνη την περίοδο;
Γίνεται να πιστέψουμε τις δηλώσεις της Χαγιάτ Ταχρίρ αλ-Σαμ, που είχε αναγνωριστεί ως τρομοκρατική οργάνωση και μέχρι πρόσφατα ο ηγέτης της, Αμπού Μοχάμαντ Αλ-Τζολάνι, είχε επικηρυχθεί με αμοιβή 10 εκ.$; Οι μαχητές της Αλ Κάιντα θα μας φέρουν την ελευθερία;
Οι συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας που ξεκίνησαν στη Συρία τον Μάρτιο του 2011, μετατράπηκαν σε κινητοποιήσεις, στις οποίες ακούγονταν συνθήματα μισαλλοδοξίας. Το σύνθημα «οι Αλαουίτες στο φέρετρο οι Χριστιανοί στη Βηρυτό» γρήγορα εξαπλώθηκε. Αργότερα μετεξελίχθηκε στο σύνθημα: «ήρθαμε να σας σφάξουμε Αλαουίτες», που ακούγονταν κατά τη διάρκεια κινητοποιήσεων υπέρ της Αλ Κάιντα. Ειδικότερα σε πόλεις που υπήρχε ισχυρή πληθυσμιακή πυκνότητα των Αλαουιτών, όπως στη Χομς και στη Χάμα, έγιναν στόχοι βίαιων επιθέσεων.
Πιο συγκεκριμένα στο προάστιο Ζάχρα(Zahra), στη Χομς, σε οικοδομικά τετράγωνα που διέμεναν Αλαουίτες και ήταν σε πολιορκία από τους τζιχαντιστές 3 μήνες, κάθε δρόμος, σχεδόν, βομβαρδίστηκε. Το 2013, σε διάστημα μόλις λίγων εβδομάδων, στόχευσαν 2 σχολεία σε γειτονιές Αλαουιτών. Κατά τη διάρκεια αυτών των επιθέσεων σκότωσαν, περίπου, 80 παιδιά. Την 1/10/21014 στο προάστιο Ικρίμ(Ikrime), στην πόλη Χομς, 41 μαθητές δημοτικού σχολείου σφαγιάστηκαν και την 4/8/2013 19 οικισμοί Αλαουιτών στα ανατολικά προάστια της Λαττάκκεια δέχτηκαν επιθέσεις. Σε διάστημα μόλις, λίγων ημερών 199 πολίτες εκτελέστηκαν και περίπου 200 απήχθησαν, που ήταν κυρίως γυναίκες και παιδιά. 6 μήνες μετά την αιματοχυσία στη Λαττάκεια, ακολούθησε η σφαγή στη Μαάν(Μaan). Θα μπορούσα να παραθέσω ακόμα περισσότερα περιστατικά, όμως δεν υπάρχει χώρος σε αυτήν τη συνέντευξη για να αναφερθώ.
Από την έναρξη του πολέμου που ξεκίνησε το 2011, μπορεί να ειπωθεί ότι τουλάχιστον 160000 Αλαουίτες έχασαν τη ζωή τους, οι οποίοι ήταν είτε στελέχη των δυνάμεων ασφαλείας, είτε πολίτες.
Το επιχείρημα του Αμπού Μοχάμαντ Αλ-Τζολάνι ότι «ποτέ δεν στοχεύσαμε συνοικίες πολιτών», πρόδηλα αντικρούει τις πραγματικές συνθήκες και τα γεγονότα επί του πεδίου, που ενδεικτικά παρέθεσα προηγουμένως. Εδώ και 14 χρόνια, η κοινότητα των Αλαουιτών όπως και άλλες μειονότητες έχουν στοχοποιηθεί συστηματικά με διευρυμένες, μεγάλης κλίμακας επιθέσεις, από τις λεγόμενες «επαναστατικές δυνάμεις». Η άσκηση βίας συνιστά μια πτυχή της στρατηγικής τους να επιβάλλουν θρησκευτικές διακρίσεις. Σε αναρίθμητα βίντεο έχουν καταγραφεί οι εκτελέσεις χιλιάδων αθώων ανθρώπων επειδή ήταν Αλαουίτες. Αυτές οι επιθέσεις διεξάγονται επειδή μας χαρακτηρίζουν ως «Νουσαϊρίτες» και «άπιστους» και συνεπώς ότι είμαστε εκτός του Ισλάμ, νομιμοποιώντας τη σφαγή μας.
Αν λάβουμε υπόψη τα ιστορικά δεδομένα, ο Ιμπν Ταμίγγιαχ2 (Ibn Taymiyyah) προέβη στην έκδοση φετφά3 στην οποία διακηρύσσεται ότι επιτρέπεται η εκτέλεση των Νουσαϊριτών- Αλαουιτών, σύμφωνα με την ιδεολογία της Δυναστείας των Ομεϋαδών4 (Umayyad), των Σαλαφιστών5 και του Μυαγίχιαχ Ι(Muʿāwiyah)6.
Αυτή η θεώρηση στοχοποιεί όχι μόνο τους Άραβες αλλά και τους Μπεκτάσι Αλαουίτες στην Ανατολία, όπως και άλλα δόγματα της κοινότητας.
Οι δηλώσεις του Τζολάνι συνιστούν μια απόπειρα συγκάλυψης της συνεχούς, θρησκευτικής βίας, που εξακολουθεί να καταστρέφει τις μειονοτικές κοινότητες της Συρίας. Παραμένουμε σε συνεχή επαφή με την κοινότητα μας, όπου υπάρχουν αναφορές για συνεχείς επιθέσεις και για εκτελέσεις 1-2 πολιτών από κάθε οικογένεια, σε χωριά και πόλεις, κυρίως, όμως, σε αστικά κέντρα. Αποφεύγουν μεγάλης κλίμακας σφαγές, για να μη συγκεντρώσουν την προσοχή της κοινής γνώμης και των ΜΜΕ. Αντίθετα, προσδιορίζονται ως «μεμονωμένα περιστατικά», ώστε να μην υπάρξει καμία υποψία ότι μπορεί να σχεδιάστηκαν σκόπιμα, ή ότι συνδέονται με την κυβέρνηση.
Ποιες είναι οι πρώτες αποφάσεις της μεταβατικής κυβέρνησης που συγκροτήθηκε, όσον αφορά το πολιτικό σύστημα της Συρίας; Πιστεύετε ότι θα προστατευθεί ο κοσμικός χαρακτήρας του πολιτεύματος;
Οι υποσχέσεις της μεταβατικής κυβέρνησης, έως τώρα, υλοποιήθηκαν σε ελάχιστο βαθμό, αποδεικνύεται ότι είναι ψευδεπίγραφες. Υπό την ηγεσία του Αχμέντ αλ-Σαράα(Αμπού Μοχάμαντ Αλ-Τζολάνι) επιτείνεται η παρασιτική λειτουργία των κρατικών μηχανισμών, που έχει ως κύρια χαρακτηριστικά την ανικανότητα και τη μισαλλοδοξία στο σχεδιασμό πολιτικών. Η επιλογή του νέου ηγέτη να διορίσει συγγενικά του πρόσωπα στο υπουργικό συμβούλιο, συνιστά ξεκάθαρη ένδειξη διαιώνισης πρακτικών νεποτισμού, αδιαφάνειας και έλλειψης αξιοκρατίας στις βαθμίδες της δημόσιας διοίκησης. Αυτή η προσέγγιση διακυβέρνησης, δεν επαναλαμβάνει μόνο τα λάθη που διέπραξαν προηγούμενα καθεστώτα αλλά καθιστά, σχεδόν, απίθανο το ενδεχόμενο συγκρότησης ενός δημοκρατικού, χωρίς αποκλεισμούς, πολιτικού συστήματος. Λαμβάνοντας υπόψη τις συγκεκριμένες πολιτικές παραμέτρους, δεν δύναται να τηρηθούν οι δημοκρατικές αξίες και να αποκατασταθεί ο κοσμικός χαρακτήρας του κράτους.
Η ιδεολογική παρακαταθήκη του Αλ-Σαράα, αποτυπώνει την επιρροή του δόγματος του Σαλαφισμού7 και της Δυναστείας των Ομεϋαδών, που όπως ανέφερα προηγουμένως, στην εξέλιξη της ιστορίας, πυροδότησαν τη βία και τις θρησκευτικές συγκρούσεις στη Μέση Ανατολή. Οι δηλώσεις του Αλ- Σαράα, αναδεικνύουν ότι η κυβέρνηση θα προωθήσει μισαλλόδοξες πολιτικές, σε κοινότητες που υιοθετούν αποκλίνουσες πεποιθήσεις. Αυτή η ιδεολογία στοχοποιεί την κοινότητα των Αλαουιτών και άλλες μειονοτικές ομάδες και θεωρεί ότι συνιστούν απειλή παρεκκλίνουσες απόψεις, που δεν ασπάζονται τα δικά της πρότυπα. Επιπρόσθετα νομιμοποιεί τη δίωξη τους, γιατί με αυτόν τον τρόπο ανοίγει ο δρόμος προς την αρετή.
Εάν λάβουμε υπόψη ότι οι κρατικοί μηχανισμοί έχουν αποδυναμωθεί, οι όροι «δημοκρατία» και «κοσμικό κράτος» χρησιμοποιούνται μόνο σε επίπεδο ρητορικής. Οι υφιστάμενες πολιτικές διεργασίες στη Συρία, η «νέα εποχή» που υποσχέθηκε η Χαγιάτ Ταχρίρ αλ-Σαμ, δεν αποτελούν μόνο μια μεταστροφή στον τρόπο διακυβέρνησης, απειλώντας την πολιτική σταθερότητα στη Συρία. Προαναγγέλλουν την κλιμάκωση της καταπίεσης. Συνεπώς προβλέπεται ένα ζοφερό και άκρως επικίνδυνο μέλλον για τις θρησκευτικές μειονότητες.
Υπάρχουν μαρτυρίες για επιθέσεις που στοχεύουν την κοινότητα των Αλαουιτών, όπως και άλλες μειονότητες. Ποιες είναι οι δικές σας πληροφορίες για το τι συμβαίνει επί του πεδίου;
Το Μέτωπο Αλ Νούσρα που δρα ως παρακλάδι της Αλ-Κάιντα στη Συρία και ως συμμαχική δύναμη στο πεδίο των μαχών με το Ισλαμικό Κράτος στη Συρία και στο Ιράκ, έως τώρα, έχει αλλάξει πολλές φορές την ονομασία και το «πρόσωπο» που προβάλλει. H οργάνωση αν και έχει γίνει πρόσφατα γνωστή στην παγκόσμια κοινή γνώμη, όπως εξίσου και οι ετερόκλητες παραστρατιωτικές δυνάμεις που τη συγκροτούν, δεν έχει μεταβάλλει τις στρατιωτικές της επιχειρήσεις. Οι μαχητές του Αλ Νούσρα που ασπάζονται την ιδεολογία του Σαλαφισμού και έχουν ολοκληρώσει τη στρατιωτική εκπαίδευση των τζιχαντιστών, θεωρούν τους Σουνίτες άπιστους, που δεν είναι όπως αυτοί. Επίσης υποστηρίζουν ότι είναι πολυθεΐα και βλασφημία έννοιες όπως η δημοκρατία, ο κοσμικός χαρακτήρας του κράτους και το Σύνταγμα, σύμφωνα και με δηλώσεις του Τζολάνι του ηγέτη της .Χαγιάτ Ταχρίρ αλ-Σαμ σε προηγούμενες συνεντεύξεις του. Μόνο αυτά τα πολιτειακά «κεκτημένα» μπορούν να επιφέρουν τη θρησκευτική/εθνοτική συνύπαρξη αυτών των κοινοτήτων στη Συρία.
Συνεπώς οι Αλαουίτες που πιστεύουν ότι αποτελούν τη δεύτερη μεγαλύτερη κοινότητα στη Συρία και συνεπώς ότι δεν είναι μειονότητα και αποτελούν πολιτισμικό πλούτο για τη Συρία και οι Χριστιανοί, μια από τις παλαιότερες κοινότητες της χώρας, υφίστανται τρομακτική πίεση από αυτές τις αντιδραστικές, επικίνδυνες δυνάμεις, που κατέλαβαν την εξουσία.
Οι ενέργειες της νέας διοίκησης, η οποία φημίζεται για τη σκληρότητα που επέδειξε με την εφαρμογή του ιερού μουσουλμανικού νόμου στην περιφέρεια της Ιντλίμπ, προλειαίνουν το έδαφος για βίαιες ενέργειες, που δυνητικά θα μπορούσαν να απειλήσουν την ύπαρξη αυτών των κοινοτήτων. Ήδη είναι υπεύθυνη για τις θηριωδίες που διαπράττονται.
Στις πρόσφατες συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας που πραγματοποιήθηκαν, συνέλαβαν διαδηλωτές χρησιμοποιώντας απάνθρωπες μεθόδους. Το μόνο που ήθελαν ήταν να μεταφέρουν στη νέα διοίκηση τα αιτήματα τους, διαμαρτυρόμενοι για τις επιθέσεις που έγιναν σε θρησκευτικά μνημεία. Πηγές της κυβέρνησης ισχυρίζονται ότι ήταν «απομεινάρια του παλιού καθεστώτος». Άλλωστε ο υπουργός Δικαιοσύνης επίσημα δήλωσε ότι διέπραξαν εξωδικαστικές εκτελέσεις. Έπρεπε ο ίδιος, προσωπικά, να καταδικάσει τη δολοφονία 3 αλαουιτών δικαστών στην Χάμα.
Υπάρχουν οργανώσεις, όπως το Συριακό Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, που καταγράφουν τις θηριωδίες που διαπράττονται στη Συρία, κυρίως μέσω βίντεο. Πλέον υπάρχουν αδιάψευστες αποδείξεις: αθώοι πολίτες, που στοχοποιούνται εξαιτίας της ταυτότητας ή των πιστεύω τους, λυντσάρονται, εξαφανίζονται ή δολοφονούνται από τους τζιχαντιστές, που διψούν για εκδίκηση.
Πιστεύετε ότι με τη νέα μεταβατική κυβέρνηση της Χαγιάτ Ταχρίρ Αλ Σαμ οι γυναίκες μπορούν να υποστούν διακρίσεις και στέρηση θεμελιωδών δικαιωμάτων στους πολλαπλούς ρόλους που καλούνται να επιτελέσουν;
Στην ιδεολογία της Χαγιάτ Ταχρίρ αλ-Σαμ οι γυναίκες δεν έχουν θέση. Γιατί πριν καταλάβει τη Δαμασκό, ήδη είχε εφαρμόσει τον ιερό μουσουλμανικό νόμο (Σαρία) στο Ισλαμικό Εμιράτο που δημιούργησε στην περιφέρεια της Ιντλίμπ, εδώ και 9 χρόνια. Οι γυναίκες είναι ανύπαρκτες στους ισλαμικούς κανόνες, που είναι σε ισχύ στο καθεστώς της Σαρία. Απαγορεύεται να έχουν ενεργό ρόλο στην πολιτική, στην κοινωνική τους ζωή, είναι σε κατ’ οίκον περιορισμό και δεν μπορούν να εργαστούν γιατί δεν επιτρέπεται να είναι μαζί με άνδρες. Οι γυναίκες, ακόμα και μικρά κορίτσια, απαγορεύεται να είναι σε εξωτερικούς χώρους και να είναι ακάλυπτες ενδυματολογικά.
Τώρα όσον αφορά τη μεταβατική κυβέρνηση της Δαμασκού, έχουν διορισθεί υπουργοί από το Ισλαμικό Εμιράτο στην Ιντλίμπ. Ο υπουργός Δικαιοσύνης της Χαγιάτ Ταχρίρ αλ-Σαμ ανακοίνωσε ότι θα εφαρμόσουν τον ιερό μουσουλμανικό νόμο σε όλη την εδαφική επικράτεια της Συρίας. Ήταν επικεφαλής των δικαστών στο Δικαστήριο της Σαρία στην Ιντλίμπ. Περαιτέρω δήλωσε ότι δεν θα διορίσουν γυναίκες δικαστές, ενώ όσες δικαστικές λειτουργοί ασκούσαν τα καθήκοντα τους την περίοδο διακυβέρνησης του Μπασάρ αλ Άσαντ, δεν θα ανανεωθεί η θητεία τους, συνεπώς θα απολυθούν.
Μετά τη δήλωση του υπουργού Δικαιοσύνης οι γυναίκες άρχισαν να νοιώθουν πίεση να φορέσουν την μπούρκα. Ακόμα και γυναίκες που τη φορούσαν, άρχισαν να διανέμουν το συγκεκριμένο ένδυμα σε άλλες γυναίκες, στο Κάστρο του Χαλεπίου. Ως ρούχο είναι ένα μαύρο πέπλο που σκεπάζει ολόκληρο το σώμα και το πρόσωπο, μόνο τα μάτια δεν καλύπτονται. Αυτό είναι το ένδυμα, που επιβλήθηκε στις γυναίκες του Αφγανιστάν από την κυβέρνηση των Ταλιμπάν.
Στο υπουργικό συμβούλιο της νέας κυβέρνησης της Χαγιάτ Ταχρίρ αλ-Σαμ υπάρχει μόνο μια γυναίκα υπουργός, που ανέλαβε το χαρτοφυλάκιο για τα ζητήματα των γυναικών, η Αϋσέ ελ Ντίμπς (Ayşe el Dibs). Στη συνέντευξη που παραχώρησε, μετά την ανάληψη των καθηκόντων της, προέβη στην εξής δήλωση: «Είναι ευπρόσδεκτος o οποιοσδήποτε, που σκέφτεται όπως εγώ. Όμως δεν θα δώσω καμία ευκαιρία σε όσους σκέφτονται διαφορετικά από εμένα. Δεν μας ενδιαφέρει τι θα πει η διεθνής κοινότητα, δηλώνω ότι οι γυναίκες δεν μπορούν να εργαστούν στο δικαστικό σώμα.».
Αμέσως μετά τη συνέντευξη οι γυναίκες οργάνωσαν συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας στην πλατεία Υμαγγιάντ (Umayyad Square) της Δαμασκού. Ανακοίνωσαν ότι δεν ήθελαν τους νόμους της Σαρία και ότι θα δεν θα παραιτηθούν από τα κεκτημένα του κοσμικού χαρακτήρα του κράτους, την ισότητα και τη δημοκρατία. Η υπουργός αμέσως μετά από αυτές τις αντιδράσεις δήλωσε ότι: «οι σύριες γυναίκες θα πρέπει να είναι παρούσες σε κάθε πτυχή της κοινωνίας.».
Όμως, στην πράξη, ήδη οι νόμοι της Σαρία άρχισαν να εφαρμόζονται. Για να θέσω ένα παράδειγμα, οι γυναίκες απαγορεύεται να χρησιμοποιήσουν το ίδιο ασανσέρ με τους άνδρες. Όταν άνοιξαν ξανά τα σχολεία και τα πανεπιστήμια, που είχαν κλείσει για δύο εβδομάδες, εξαιτίας της σύγκρουσης, είδαμε την εξής σκηνή: στην πρωτοβάθμια και στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση τα μαθήματα ξεκίνησαν μόνο με άρρενες μαθητές, ενώ στα μεγάφωνα ακούγονταν θρησκευτικοί ύμνοι και τακμπίρς(takbirs)8, που σημαίνει «ο Θεός είναι μεγάλος», σημαίνει να υμνείς τον Αλλάχ.
Η τελετή έναρξης των μαθημάτων στην Ιατρική Σχολή της Δαμασκού πραγματοποιήθηκε με τους νεαρούς φοιτητές να συμμετέχουν σε ομαδική προσευχή, λες και ήταν όλοι Μουσουλμάνοι. Ωστόσο στη Συρία υπάρχουν και άλλες κοινότητες όπως Χριστιανοί, Αρμένιοι, Δρούζοι. Τα παιδιά τους επίσης εκπαιδεύονται. Αυτό σημαίνει ότι «ο καθένας πρέπει να είναι Μουσουλμάνος ή να ενεργεί όπως εκείνος».
Αυτό ακριβώς επιβάλλει τώρα η Χαγιάτ Ταχρίρ αλ-Σαμ. Oι μαθήτριες έχουν ήδη γίνει «αόρατες», σιγά-σιγά θα αποκλειστούν από το εκπαιδευτικό σύστημα. Ας μην ξεχνάμε ότι σύμφωνα με τους νόμους της Σαρία, τα κορίτσια απαγορεύεται να πάνε στο σχολείο όταν ξεκινήσει η έμμηνος ρύση, τότε θα πρέπει υποχρεωτικά να παντρευτούν. Επιπρόσθετα μπορούν να γίνουν δεύτερη ή τρίτη φορά σύζυγοι σε νεαρή ηλικία. Εάν συνεχιστεί αυτή η κατάσταση, θα έχουμε πολλά «παιδιά-νύφες» στη Συρία. Και όπως ανέφερα προηγουμένως, απαγορεύεται να εργάζονται ή να συμμετέχουν στην πολιτική.
Προηγουμένως, ήταν ο κοσμικός χαρακτήρας του κράτους που μπορούσε να διατηρήσει την εθνοτική και θρησκευτική ποικιλομορφία στη Συρία. Η Χαγιάτ Ταχρίρ αλ-Σαμ βαθμιαία καταργεί την αρχή της κοσμικής εξουσίας, εφαρμόζοντας τον ιερό μουσουλμανικό νόμο. Εντός αυτού του καθεστώτος η κοινωνική υπόσταση των γυναικών ήδη έχει αρχίζει να αλλάζει δραματικά. Η Συρία, ήδη, άρχισε να μεταμορφώνεται σε ένα νέο Αφγανιστάν. Η Χαγιάτ Ταχρίρ αλ-Σαμ ανοίγει τις πύλες της κόλασης για τις γυναίκες.
Σημειώσεις
1)Παρουσίαση των εμπειρογνωμόνων που η «Εποχή» πήρε συνέντευξη
1) Η Χαμίντε Ρέντζους είναι εμπειρογνώμονας στο Μεσανατολικό – και ειδικότερα στο Συριακό- ερευνήτρια, blogger και συγγραφέας 4 βιβλίων. Παραθέτουμε τους τίτλους: « Akp’nin Suriye Savaşı (AKP’s Syria War)», « Libya’da Kanlı Bahar (Bloody Spring in Libya)», « Tekmili Birden IŞİD: El Kaide’den IŞİD’e Amerika İçin Cihat (ISIS All at Once) » και «Cihat Kıskacında Kadınlar (Women in the Grip of Jihad)».
Ο δρ.Χακάν Μέρτσαν ως ακαδημαϊκός έχει διδάξει στο δημόσιο Πανεπιστήμιο της Μερσίνας, στο δημόσιο Πανεπιστήμιο της Άγκυρας, στο Πανεπιστήμιο Çukurova στα Άδανα και στο ιδιωτικό Πανεπιστήμιο Bucerius Law School στο Αμβούργο της Γερμανίας. Η τελευταία του ακαδημαϊκή θέση είναι στο Πανεπιστήμιο της Βαυαρίας. Ειδικεύεται στη μελέτη των Αλαουιτών/Αλεβιτών στη Συρία και Τουρκία. Έως τώρα έχει γράψει 5 βιβλία, κάποια από αυτά έχουν γραφτεί από κοινού με άλλους συγγραφείς. Παραθέτουμε τους τίτλους: Barış Akademisyenlerinden Hudut Dışı Öyküler, Türk Modernleşmesinde Arap Aleviler, Asi Gülüşlüm: Ah Güzel Antakya, Bitmeyen Kavga Laiklik. Το τελευταίο του βιβλίο, το οποίο αναμένεται να εκδοθεί το 2026, έχει τίτλο: The Alawis of Modern Turkey: History, Identity and Politics.
O Χασάν Σίβρι είναι freelancer δημοσιογράφος, αρθρογράφος σε ΜΜΕ και σχολιαστής σε τηλεοπτικά ΜΜΕ της Τουρκίας, όπως στο στο TELE1και στο Halk TV .
O δρ.Ιμπράχιμ Μοχάμαντ είναι γερμανός- σύριος οικονομολόγος, ακαδημαϊκός και δημοσιογράφος. Ολοκλήρωσε το Διδακτορικό του στην οικονομική πολιτική στο Βερολίνο και στη συνέχεια δίδαξε στο Πανεπιστήμιο Tishreen στη Λαττάκεια στη Συρία για 6 χρόνια. Ως συντάκτης δούλεψε σε διεθνή και αραβικά ΜΜΕ, όπως στην εφημερίδα «Al-Hayat» και στο περιοδικό για επιχειρήσεις «A-Iktissad wal Aamal» και εργάστηκε ως αρχισυντάκτης στην οικονομική στήλη της Deutsche Welle και στο αραβόφωνο site της. Επίσης διατέλεσε αρχισυντάκτης του περιοδικού «Al Souq» του Γερμανο-Αραβικού Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου στο Βερολίνο. Επιπρόσθετα συχνά προσκαλείται από αραβικά, τηλεοπτικά ΜΜΕ ως σχολιαστής, κυρίως, της οικονομικής επικαιρότητας.
Ο Σουλεϊμάν Σ. Ναρλί είναι πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Αράβων Αλεβιτών(Avrupa Arap Alevileri Federasyonu) η οποία εκπροσωπεί 11 οργανισμούς που έχουν ως έδρα τους τη Γερμανία. Η Ομοσπονδία είναι αταλάντευτα προσηλωμένη στην προάσπιση της δικαιοσύνης, της ισότητας και της πολιτισμικής και θρησκευτικής παρακαταθήκης της κοινότητας των Αράβων Αλεβιτών σε όλη την Ευρώπη.
Ερμηνεία όρων
2) Ο Ιμπν Ταμίγγιαχ (Ibn Taymiyyah) είναι ισλαμιστής θεολόγος, λόγιος. Εκπαιδεύτηκε στη Δαμασκό. Θεωρούσε ότι το Ισλάμ θα πρέπει να ερμηνεύεται σύμφωνα με το Κοράνι και τη Σούννα, που αποτελεί μία γραπτή συλλογή, που περιλαμβάνει αναφορές σχετικά με τη ζωή και το έργο του προφήτη Μωάμεθ, του ιδρυτή της θρησκείας του Ισλάμ. Πίστευε ότι οι Μουσουλμάνοι είχαν χάσει το δρόμο τους με τα θρησκευτικά δόγματα και τους θεολογικούς παραλογισμούς.
3) Φετφά: Δεσμευτική απόφαση ή ερμηνεία από θρησκευτικούς ηγέτες, καταρχήν, του ισλαμικού δικαίου.
4) Χαλιφάτο των Ομεϋαδών που δημιουργήθηκε την περίοδο 661-750 μ.Χ ήταν το δεύτερο από τα τέσσερα μεγάλα ισλαμικά χαλιφάτα που ιδρύθηκαν μετά το θάνατο του Μωάμεθ. Η Συρία παρέμεινε το κύριο φρούριο των Ομεϋαδών και η Δαμασκός έγινε η πρωτεύουσά τους. Στη μεγαλύτερη εδαφική του υπόσταση κάλυπτε 15 εκατομμύρια τ. χλμ.
5) Το να είσαι σαλαφιστής δεν σχετίζεται μόνο με τη δογματική και τη θεολογική πεποίθηση αλλά επίσης (κυρίως) έχει να κάνει με την μεθοδολογία (Μάνχατζ), που επιστρατεύει ο Μουσουλμάνος στην καθημερινότητα. Έννοιες όπως Τζιχάντ, Χαλιφάτο, σχέσεις με μη Μουσουλμάνους, επαναστάσεις, αφορισμοί και πως κατανοούνται πολλές φορές διαφοροποιούν έναν αυθεντικό Σαλαφιστή από έναν που απλά επικαλείται τον Σαλαφισμό στην θεωρία και όχι στην πράξη.
6) Ο Μυαγίχιαχ Ι(Muʿāwiyah) ήταν ο ιδρυτής του Χαλιφάτου της δυναστείας των Ομεϋαδών. Αποδέχθηκε τα διδάγματα του Προφήτη Μουχάμμαντ, αφού κατέκτησε τη Μέκκα. Ως κυβερνήτης της Δαμασκού δημιούργησε έναν πανίσχυρο στρατό που μπορούσε να υπερασπίζεται το Χαλιφάτο και να αποκρούει επιθέσεις από τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία.
7) Σύμφωνα με ιστότοπο της Ε.Ε, ο σαλαφισμός και ο σαλαφιστικός τζιχαντισμός αποτελούν την κατά γράμμα ερμηνεία των al-salaf al-salih (των τριών πρώτων γενεών μουσουλμάνων). Επικεντρώνονται στην tawheed (τη μονοθεϊστική λατρεία και την απόλυτη εξουσία του Θεού), στην αρχή της ιερότητας με σαφή διττή διάκριση ανάμεσα στο «εμείς» και «οι άλλοι» η οποία απορρίπτει τους μη μουσουλμάνους (σε πολλές περιπτώσεις και όσους δεν είναι σαλαφιστές). Η ιδεολογία αυτή απορρίπτει, επίσης, την κοσμική δημοκρατία ως απόλυτη τυραννία ενώ θέτει ένα σαφές ηθικό πλαίσιο που διέπει τις σχέσεις μεταξύ μουσουλμάνων και μη μουσουλμάνων. Υπό αυτό το πνεύμα, ενσαρκώνει το ιδανικό της δημιουργίας ενός ρεύματος πρωτοστατούντων σαλαφιστών. Μιας ομάδας πρωτοπόρων που προωθεί, προστατεύει και προασπίζει το ορθό μονοπάτι του Προφήτη. Ενός αμυντικού μετώπου ενάντια στα δυτικά κοσμικά πρότυπα και αξίες. Ο σαλαφιστικός τζιχαντισμός ακολουθεί την ίδια ιδεολογία με τους σαλαφιστές αλλά θεωρεί τη βία ένα αναγκαίο μέσο για να επέλθει η αλλαγή στην υπάρχουσα παγκόσμια τάξη πραγμάτων.
8) τακμπίρς: Είναι το αραβικό όνομα της έκφρασης «Αλλάχου Άκμπαρ»
Ναταλί Γλέζου
