«Η αποξένωση του Ελληνικού Δημοσίου από την πλειοψηφία του μετοχικού κεφαλαίου της ΕΥΔΑΠ Α.Ε., του οποίου η διατήρηση είναι αναγκαία για να μη μετατραπεί η δημόσια επιχείρηση σε ιδιωτική, συνιστά παράβαση των άρθρων 5 παρ. 5 και 21 παρ. 3 του Συντάγματος». ΣτΕ Ολ 1906/2014
Ε… Όχι και το Νερό
Σειρά διαδοχικών αποφάσεων, αποτέλεσμα των μακροχρόνιων αγώνων του κινήματος του νερού, οδήγησαν στην επιστροφή των μετοχών του Δημόσιων επιχειρήσεων ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ από το ΤΑΙΠΕΔ στο Ελληνικό Δημόσιο.
Η αρχή έγινε με την ιστορική απόφαση της ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας, την οποία προκάλεσαν πριν δέκα χρόνια 17 προσφεύγοντες φορείς με συνήγορο τον Αλέξανδρο Σαρηβαλάση, που εμπόδισε τη μεταβίβαση του 1/3 των μετοχών της ΕΥΔΑΠ στο ΤΑΙΠΕΔ και τη μετατροπή σε κερδοσκοπική επιχείρηση, καθώς έκρινε ότι αυτό παραβιάζει τα άρθρα του Συντάγματος που επιβάλλουν την προστασία της υγείας των πολιτών.
Με την παραπάνω απόφαση, το ανώτατο συνταγματικό δικαστήριο της Ελλάδας έκρινε ότι η ιδιωτικοποίηση του πιο ζωτικού αγαθού για την ύπαρξή μας, σημαίνει: «ανασφάλεια στην παροχή νερού στο κοινωνικό σύνολο». Αυτό δεν είναι κάτι δεδομένο, ούτε συνηθισμένο, μιας και το ΣτΕ έχει αποφύγει να εισέλθει στην ουσία αναρίθμητων υποθέσεων ιδιωτικοποίησης, απορρίπτοντας τις αιτήσεις ως απαράδεκτες για λόγους έννομου συμφέροντος. Η υπόθεση του νερού αποτελεί μοναδικότητα.
Νέα απειλή
Η στάση της κυβέρνησης, αμφισβητεί βαθιά ότι το ανώτατο συνταγματικό δικαστήριο της χώρας μας έχει δικαίωμα να έχει διαφορετική γνώμη από την κυβέρνηση. Αυτό θέτει το δημόσιο χαρακτήρα του νερού ξανά σε κίνδυνο.
Παρόλο που ο υπουργός περιβάλλοντος Θ. Σκυλακάκης δήλωσε πριν δύο μήνες ότι «πρόθεση για την ιδιωτικοποίηση των νερών δεν υπάρχει», οι έντονες αντιδράσεις των δημοτικών αρχών της χώρας, μαρτυρούν ότι η κυβέρνηση έχει χάσει την αξιοπιστία της ακόμη και στις γαλάζιες δημοτικές αρχές. Όχι τυχαία, η συμπερίληψη του νερού στη Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ) προκάλεσε σοβαρές ανησυχίες. Ήδη δημοσιεύτηκε η νέα ΚΥΑ τιμολόγησης του νερού που φέρνει αυξήσεις στα τιμολόγια νερού και είναι υπό επεξεργασία ένα σχέδιο νόμου με σκοπό τη συγχώνευση των Δημοτικών Επιχειρήσεων Ύδρευσης και Αποχέτευσης. Η διεθνής εμπειρία έχει δείξει ότι τη συγχώνευση ακολουθεί η μετοχοποίηση και κατόπιν η ιδιωτικοποίηση.
Η διεθνής Εμπειρία
Οπουδήποτε στον κόσμο επιχειρήθηκε να ιδιωτικοποιηθεί το νερό, τα αποτελέσματα ήταν καταστροφικά για την κοινωνία: Αυξήσεις τιμών, μείωση ποιότητας υπηρεσίας, κέρδη για τους μετόχους. Σημαντικοί αγώνες ανά την υφήλιο διεκδίκησαν και κατάφεραν να επανέλθει η διαχείριση του νερού κάτω από δημόσιο έλεγχο σε εκατοντάδες περιπτώσεις παγκοσμίως. Στη Γαλλία, τη χώρα με το μεγαλύτερο ιστορικό ιδιωτικοποίησης υδάτων παγκοσμίως και έδρα της πολυεθνικής του νερού Suez, έχουν σημειωθεί πάνω από 100 περιπτώσεις επαναφοράς του νερού σε δημόσιο έλεγχο με εμβληματικότερη την περίπτωση του Δήμου Παρισιού: Όταν το 2010 πραγματοποιήθηκε δημοτικοποίηση του νερού, το συνολικό κόστος λειτουργίας μειώθηκε άμεσα κατά 40.000.000 ευρώ!
Μία παράνοια στα Ελληνικά νησιά
Στις Κυκλάδες, το νερό είτε αντλείται από υφάλμυρες γεωτρήσεις, είτε αποτελεί βιομηχανικό προϊόν αφαλάτωσης που εξαρτά την τιμή του από το ηλεκτρικό ρεύμα: Η ΔΕΥΑ Σύρου μετά τα νέα target model στην ενέργεια, συσσώρευσε για πρώτη φορά στην ιστορία της χρέος άνω των 4 εκ. € στη ΔΕΗ!
Την ίδια στιγμή, υπολογίζεται ότι στις Κυκλάδες υπάρχουν πάνω από 15 χιλιάδες (!) πισίνες, που αυξάνουν κατακόρυφα την άσκοπη χρήση νερού, χωρίς κανένα σχέδιο μείωσης αυτής της σπατάλης.
Κι εμείς, τί κάνουμε;
Απαραίτητο βήμα για να συμβάλλουμε στις αναγκαίες πρωτοβουλίες του επόμενου διαστήματος με ορίζοντα τη ματαίωση των σχεδίων ιδιωτικοποίησης του νερού είναι να γνωρίζουμε. Να αντιληφθούμε πώς το δημόσιο νερό κατοχυρώνεται συνταγματικά, πώς η ΚΥΑ τιμολόγησης νερού οδηγεί σε αυξήσεις τιμολογίων, γιατί οι συγχωνεύσεις ΔΕΥΑ είναι σε βάρος των τοπικών κοινωνιών και όλες αυτές τις δύσκολες ερωτήσεις.
Στις απορίες αυτές θα επιδιώξουν να απαντήσουν την Παρασκευή 13/12 στην αίθουσα Γιάννης Ρίτσος του Πνευματικού Κέντρου Δήμου Σύρου – Ερμούπολης, οι ομιλητές του πολυσυλλεκτικού πάνελ της εκδήλωσης της «Αναμέτρησης» με τίτλο «Ε Όχι και το Νερό»:
η Μαρία Καραμανώφ, Πρόεδρος του Επιμελητηρίου Περιβάλλοντος και Βιωσιμότητος, Αντιπρόεδρος του Συμβουλίου της Επικρατείας επί τιμή,
ο Αλέξανδρος Σαρηβαλάσης, Δικηγόρος του κινήματος του νερού,
ο Νίκος Αλμπανόπουλος, Δημοτικός Σύμβουλος, Επικεφαλής της Δημοτικής Παράταξης Σύρος Εξ Αρχής
και ο Άκης Ζαρκαδούλας, Υδραυλικός Μηχανικός, μέλος της αντιπροσωπείας ΤΕΕ.
Θα ακολουθήσει διάλογος με τους συμμετέχοντες.
Το νερό είναι ζωή. Και η ζωή μας δεν είναι προς πώληση!
Πέτρος Φρέρης
