Συνεντεύξεις

«Είτε αρέσει είτε όχι, τα Παρατηρητήρια είναι που κάνουν δημόσια μια δίκη»

Οι δημοσιογράφοι Μαρινίκη Αλεβιζοπούλου, Τάσος Θεοφίλου και Άννα Νίνη
συζητούν για τα Παρατηρητήρια δικαστηρίων
και τη διάταξη Φλωρίδη που επιχειρεί να τα απαγορεύσει
 
Εδώ και μία δεκαετία, από όταν ξεκίνησε η δίκη της Χρυσής Αυγής το 2015 (Golden Dawn Watch), οργανώνονται Παρατηρητήρια για την αμερόληπτη μετάδοση της εκδίκασης πολύκροτων υποθέσεων, όπως η δολοφονία του Ζακ Κωστόπουλου (ZackieOh Justice Watch) ή η δίκη Λιγνάδη (Lignadis Trial Watch). Αυτή την περίοδο πραγματοποιείται το εφετείο της Χρυσής Αυγής, η δίκη της Κιβωτού του Κόσμου και το εφετείο της υπόθεσης στην Ηλιούπολη, για τα οποία έχουν συγκροτηθεί Παρατηρητήρια, από δημοσιογράφους και δικηγόρους. Διόλου τυχαία η χρονική συγκυρία για την διάταξη Φλωρίδη, η οποία απαγορεύει την καταγραφή των υποθέσεων, δηλαδή το δικαστικό ρεπορτάζ, και αφήνει στη διάθεση της δικαστικής έδρας τους δημοσιογράφους για το αν θα κάνουν τη δουλειά τους. Πρόκειται για την παραβίαση της συνταγματικής αρχής της δημοσιότητας της δίκης. Συζητάμε με τους δημοσιογράφους Μαρινίκη Αλεβιζοπούλου (The Manifold), Τάσο Θεοφίλου (Οmnia tv) και Άννα Νίνη (Οmnia tv) για τα Παρατηρητήρια δικαστικών υποθέσεων και την ελευθερία του Τύπου.
 
Δύο δίκες εξελίσσονται αυτή την περίοδο για τις οποίες λειτουργούν Παρατηρητήρια από το Omnia tv και το Manifold: μία για το εφετείο της υπόθεσης Ηλιούπολης και μία για την Κιβωτό του Κόσμου. Θέλετε να περιγράψετε σε ποιο στάδιο βρίσκονται;
 
Άννα Νίνη: Η εκδίκαση σε δεύτερο βαθμό της υπόθεσης σωματεμπορίας της 19χρονης στην Ηλιούπολη, για την οποία ως Omnia tv θα έχουμε Παρατηρητήριο, βρίσκεται ακόμα στην αρχή και έχει διακοπεί για τις 7 Νοεμβρίου στο Μεικτό Ορκωτό Εφετείο. Παράλληλα, παρακολουθούμε με ρεπορτάζ τη δίκη για το κύκλωμα trafficking «Αμαρυλλίς», με θύματα 50 Κολομβιάνες.
 
Μαρινίκη Αλεβιζοπούλου: Στη δίκη της Κιβωτού βρισκόμαστε στην 31η δικάσιμο και αναμένεται την Δευτέρα 14 Οκτώβρη η εισαγγελική πρόταση. Είναι η πρώτη από τις τρεις υποθέσεις που έχει η Κιβωτός. Αφορά τα πλημμελήματα και συγκεκριμένα κακοποιήσεις παιδιών, απομονώσεις παιδιών, εξαναγκαστική διακοπή φοίτησης από το σχολείο, ακραίες τιμωρίες και καταναγκαστική εργασία. Κατηγορούμενος ως ηθικός αυτουργός είναι ο ιδρυτής της οργάνωσης, ο ιερέας Αντώνης Παπανικολάου και επτά ακόμα στελέχη της Κιβωτού. Ο ίδιος θα βρεθεί ξανά στο εδώλιο το επόμενο διάστημα με κατηγορίες για ασέλγεια σε βάρος ανήλικων παιδιών. Υπάρχει και μία τρίτη δικογραφία η οποία αφορά στην οικονομική διαχείριση. Για την υπόθεση αυτή έχει παραπεμφθεί για τα αδικήματα της απιστίας και της υπεξαίρεσης και βρίσκεται στο στάδιο της κύριας ανάκρισης.
 
Οι δίκες αυτές δεν εξελίσσονται με τα φώτα της δημοσίοτητας πάνω τους, παρότι (ίσως γιατί) υπάρχουν εμπλεκόμενα πολιτικά πρόσωπα, αστυνομικοί, ιερέας και γενικά άνθρωποι «κύρους».
 
Α.Ν.: Ακόμα και εμείς που περιμέναμε τη δίκη «Αμαρυλλίς» μάθαμε από σπόντα ότι ξεκίνησε τώρα. Θέλω να κάνω μια παρατήρηση σε σχέση με την υπόθεση της Ηλιούπολης, καθώς η πρόεδρος της έδρας άφησε να εννοηθεί ότι δεν θα επιτρέψει να είναι ανοιχτή στο κοινό, με το επιχείρημα ότι σημειώθηκαν επεισόδια στο πρωτόδικο. Στην επόμενη δικάσιμο τον Νοέμβρη θα έχουμε την κατάθεση της «Ε», η οποία και στο πρωτόδικο έγινε κεκλεισμένων των θυρών, όμως αν όλη η δίκη εξελιχθεί έτσι τότε ουσιαστικά θα γίνει στο σκοτάδι.
 
Μ.Α.: Σε μεγάλο βαθμό αυτό οφείλεται στο πώς λειτουργούν τα μίντια στη χώρα. Δεν δίνουν τον χώρο, τον χρόνο και τους πόρους στις/στους δημοσιογράφους να ερευνήσουν σε βάθος τα θέματά τους. Με την ερευνητική ομάδα στην οποία ανήκω, το The Manifold, ερευνούμε το καθεστώς παιδικής προστασίας στη χώρα από το 2018. Το ότι δεν υπάρχουν «καλά ιδρύματα», το ότι όλα τα ιδρύματα είναι κακοποιητικά για τα παιδιά μας είναι σαφές. Γνωρίζουμε ότι είναι μια σκοτεινή μαύρη τρύπα. Σκεφτείτε ότι μετά το 2018 αρχίσαμε να αποκτούμε μια εικόνα ως κράτος για τον αριθμό των ιδρυμάτων (δημόσιων, ιδιωτικών, εκκλησιαστικών) και τον αριθμό των παιδιών που φιλοξενούνται σε αυτά. Ειδικά τα ιδρύματα με αυστηρά θρησκευτικό προσανατολισμό, έχουν τεράστια εσωστρέφεια. Τα όσα όμως αποκαλύφθηκαν για την Κιβωτό, ξεπερνούν κατά πολύ ακόμα και τη φαντασία. Όλον αυτόν τον καιρό, ακούμε από την υπεράσπιση των κατηγορούμενων να αντικρούουν την κατηγορία για τις βαριές αγροτικές εργασίες τις οποίες επέβαλλαν στα παιδιά, με το επιχείρημα ότι αυτές γίνονταν στο πλαίσιο μαθητείας. Μαθητείας στην «Γεωργική Σχολή» της Κιβωτού η οποία είχε μάλιστα βραβευτεί με το ευρωπαϊκό βραβείο GENE (Global Education Network Europe). Σε ρεπορτάζ που δημοσιεύσαμε αποκαλύψαμε ότι η «σχολή», που δεν είχε καμία πιστοποίηση από το υπουργείο, ουδέποτε έλαβε και το περιβόητο βραβείο. Δηλαδή δεν ήταν ούτε «σχολή», ούτε «βραβευμένη». Ήταν ένα σκέτο κάτεργο.
 
Τάσος Θεοφίλου: Το δικαστικό ρεπορτάζ δεν φαίνεται να ασχολείται με την εκδίκαση της Κιβωτού. Έχει ενδιαφέρον ότι την ημέρα που το Manifold αποκάλυψε ότι δεν υπάρχει Γεωργική Σχολή, έτυχε να καταθέσει ως μάρτυρας υπεράσπισης ο Πάνος Μουζουράκης. Αντί να γίνει θέμα αυτή η αποκάλυψη, το ενδιαφέρον περιορίστηκε στον ανερμάτιστο μάρτυρα, ο οποίος έκανε standup comedy αντί κατάθεσης.
 
Το δικαστικό ρεπορτάζ, όπως και το αστυνομικό, γίνεται με πηγές από τους δικαστές και τους αστυνομικούς στα mainstream Μέσα και επομένως ο μέσος αναγνώστης ή τηλεθεατής έχει συνηθίσει να διαβάζει και να ακούει αυτή την πλευρά. Τι το διαφορετικό αναδεικνύουν τα Παρατηρητήρια;
 
Τ.Θ.: Τα Παρατηρητήρια κάνουν μια ακριβή καταγραφή της εκδίκασης σε άμεσο χρόνο. Έχει ενδιαφέρον ότι καταγγελθήκαμε από την πλευρά της Κιβωτού επειδή κάνουμε κατά λέξη καταγραφή. Και μόνο από αυτό αποδεικνύεται η αξία του ρεπορτάζ του Παρατηρητηρίου.
 
Α.Ν.: Από τα Παρατηρητήρια βγαίνουν ειδήσεις που μπορεί ο κόσμος να διαβάσει ανεπηρέαστος. Είτε αρέσει είτε όχι, τα Παρατηρητήρια είναι που κάνουν δημόσια μια δίκη, καθώς από μόνα τους τα δικαστήρια ως χώροι δεν είναι προσβάσιμοι για όλο τον κόσμο, είτε γιατί δεν είναι προσβάσιμοι για τα ανάπηρα άτομα, είτε γιατί δεν μπορούν από όλη τη χώρα να βρεθούν στην αίθουσα του δικαστηρίου, είτε γιατί δεν μπορούν να προβλέψουν χιλιάδες θέσεις ακροατών. Θέλω να πω ότι τα Παρατηρητήρια έχουν φέρει πιο πολύ κόσμο μέσα στα δικαστήρια, και δίνουν τη δυνατότητα να έχει ο καθένας και η καθεμία ανά πάσα στιγμή εικόνα της εξέλιξης της δίκης και όχι να ενημερωθεί αποσπασματικά, όποτε κρίνει κάποιο Μέσο και από τη ματιά που εκείνο θέλει να το παρουσιάσει. Μπορούν να τα διαβάσουν όλα και αυτό είναι πάρα πολύ σημαντικό. Από την άλλη, τα Παρατηρητήρια εκθέτουν και τις κακοποιητικές συμπεριφορές των δικηγόρων ή και των δικαστών. Είναι εξαιρετικά τραυματικές δίκες για τα θύματα αυτές, όπως είδαμε στην Ηλιούπολη ή στη δολοφονία του Ζακ και αυτό πια αναδεικνύεται.
 
Μ.Α.: Να προσθέσω εδώ ότι το Παρατηρητήριο ως αποτύπωση της δικαστικής εξέλιξης ενδέχεται να ενοχλεί και τους δικαστές. Πολύ συχνά έχουμε δει δικαστές να γίνονται κακοποιητικοί κατά τη διάρκεια της δίκης και αυτό πια δεν μένει εντός αιθούσης. Αυτό που επιτρέπει ένα Παρατηρητήριο στον αναγνώστη ή την αναγνώστρια είναι να ακολουθεί κάθε φορά το πώς οδηγηθήκαμε σε μια δικαστική απόφαση. Και καταλαβαίνω ότι κάποιες φορές μπορεί η απόφαση να μην δικαιολογείται από τη διαδικασία και αυτό μπορεί να ενοχλεί κάποιους δικαστές. Όμως, πλέον τίθεται ζήτημα ελευθερίας του Τύπου και αυτή δεν μπορεί να την περιορίσει μια διάταξη ενός υπουργού.
 
Αναφέρεσαι στην διάταξη του υπουργού Δικαιοσύνης κ. Φλωρίδη, η οποία απαγορεύει την «ολική ή μερική μετάδοση με οποιονδήποτε τρόπο, ιδίως μέσω της τηλεόρασης, ραδιοφώνου, διαδικτύου και γενικά οποιουδήποτε τεχνολογικού μέσου, καθώς και την κινηματογράφηση, μαγνητοσκόπηση, ηχογράφηση και αποτύπωση της δίκης σε γραπτό κείμενο μέσω ειδικού λογισμικού που μετατρέπει τον προφορικό λόγο σε γραπτό, ενώπιον ποινικού, αστικού ή διοικητικού δικαστηρίου». Αυτή η διάταξη έχει επιχειρηθεί τρεις φορές να εφαρμοστεί στις δικαστικές αίθουσες, παρότι παραβιάζει τη συνταγματική αρχή για τη δημοσιότητα της δίκης. Υπάρχει μια διαφορετική αντιμετώπιση στα δικαστήρια;
 
Τ.Θ.: Η διάταξη έγινε φωτογραφικά για τα Παρατηρητήρια, αλλά πάτησε πάνω σε μια ψευδαίσθηση που υπήρχε από ορισμένους κύκλους δικαστών και ανθρώπους του Φλωρίδη, ότι τα Παρατηρητήρια χρησιμοποιούν λογισμικό τεχνητής νοημοσύνης. Με τη βεβαιότητα αυτή βρήκαν τον τρόπο να μας αποκλείσουν. Βέβαια, επειδή ακριβώς ποτέ δεν χρησιμοποιήθηκε τεχνητή νοημοσύνη, ο νόμος είναι πάρα πολύ κακοδιατυπωμένος και επομένως δημιουργεί ένα παράθυρο ερμηνείας για το αν αφορά την άμεση καταγραφή της δίκης ή αν αφορά τη χρήση λογισμικού. Μέχρι τώρα έχω την αίσθηση ότι τα περισσότερα δικαστήρια διαβάζουν το νόμο ως προς το σκέλος της τεχνητής νοημοσύνης και δεν μας δημιουργούν πρόβλημα. Αυτό όμως δεν συμβαίνει πάντα. Στη Μυτιλήνη εκδιώχθηκε το Παρατηρητήριο.
 
Μ.Α.: Μέχρι τώρα έχουμε τρεις διαφορετικές ερμηνείες της διάταξης αυτής. Η πρώτη δόθηκε στη Μυτιλήνη, στην εκδίκαση του ρατσιστικού πογκρόμ στην πλατεία Σαπφούς τον Απρίλιο του 2018. Η διάταξη δημοσιεύτηκε ημέρα Παρασκευή και την Δευτέρα εκδιώχθηκε το Παρατηρητήριο, το οποίο είχε ήδη καταγράψει τρεις δικασίμους. Η δεύτερη ήταν στο εφετείο της Χρυσής Αυγής, όπου η έδρα παρέπεμψε το θέμα στην αρμόδια εισαγγελία και ουσιαστικά δεν πήρε απόφαση. Η τρίτη προσπάθεια ήταν στη δίκη της Κιβωτού, με τον συνήγορο υπεράσπισης να ζητά τη σύλληψή μας με την αυτόφωρη διαδικασία, βάσει της διάταξης Φλωρίδη. Δεν το δέχτηκε η έδρα ερμηνεύοντας τη διάταξη όπως περιέγραψε ο Τάσος. Το ότι έχουμε τρεις εντελώς διαφορετικές ερμηνείες καταδεικνύει το πόσο βαθιά προβληματική είναι αυτή η διάταξη, αφήνοντάς μας έκθετες και έκθετους στις ορέξεις κάθε δικαστή ή διάδικου.
 
Τ.Θ.: Το δικαστικό ρεπορτάζ, σε αντίθεση με το αστυνομικό, δεν απαιτεί να έχεις προνομιακή μεταχείριση από την εξουσία για να έχεις πηγές. Όποιος θέλει παρακολουθεί τη δίκη και κάνει το ρεπορτάζ. Βέβαια, γνωρίζουμε για το λόμπι των δικαστών που φιλτράρει με το δικό του τρόπο την πληροφορία προς τα έξω. Την τελευταία δεκαετία, ωστόσο, το ρεπορτάζ έχει ξαναμπεί στη δημόσια σφαίρα και μάλλον για αυτό θέλουν να το περιορίσουν. Είναι η μόνη δημοκρατική δικλείδα, το μόνο ελεύθερο ρεπορτάζ.
 
Μ.Α.: Δεν πέσαμε και ακριβώς από τα σύννεφα με αυτή τη διάταξη. Όταν ξεκίνησε η δίκη Λιγνάδη είχαμε ακόμα μέτρα κόβιντ στα δικαστήρια, παρότι πηγαίναμε σε αυτά παστωμένοι στα λεωφορεία, αφού είχαν αρθεί οπουδήποτε αλλού. Ξαφνικά εμφανίστηκε μια γραμματέας με ένα τυπωμένο μέιλ, το οποίο έλεγε συγκεκριμένα ονόματα διαπιστευμένων συντακτριών στο υπουργείο Δικαιοσύνης και μας ανακοίνωσαν ότι δεν μπορεί να μπει κανένας άλλος εκτός από τις διαπιστευμένες, οι οποίες θα έμπαιναν εναλλάξ ανά πέντε. Το Παρατηρητήριο τότε είχε φτιαχτεί σε συνεργασία των Reporters United με το Manifold. Απευθυνθήκαμε στην πρόεδρο Πρωτοδικών όπου και πάλι με μια μεσοβέζικη απόφαση της έδρας προστέθηκαν τρεις θέσεις ακόμα. Συνάδελφοί μας από το δικαστικό ρεπορτάζ σηκώθηκαν σαν διάδικοι στη δίκη και έκαναν ένσταση σε αυτή την απόφαση, ζητώντας τις τρεις θέσεις. Χρειάστηκε να κάνουμε πολλά για να κρατήσουμε αυτές τις τρεις θέσεις, πηγαίνοντας πάρα πολύ νωρίς στην αίθουσα. Ξέραμε, λοιπόν, ότι ενοχλούν τα Παρατηρητήρια.
 
Α.Ν.: Και στη δίκη για τη δολοφονία του Ζακ, η οποία εξελίχθηκε επίσης με μέτρα κόβιντ, η έδρα παραχώρησε πέντε δημοσιογραφικές θέσεις και μία θέση για να κάνουμε την παρατήρηση και μπαίναμε εναλλάξ με την Δάφνη Καραγιάννη. Όσο κράτησαν τα μέτρα, μας είχε παραχωρηθεί ως Παρατηρητήριο μία θέση από την οικογένεια. Θέλω να θυμίσω ότι αυτό παραλίγο να γίνει και στο Golden Dawn Watch, το οποίο αποτελείτο αμιγώς από δικηγόρους, οι οποίοι έχουν τυπικά δικαίωμα πάντα να μπαίνουν στις δικαστικές αίθουσες. Παρόλα αυτά, είχε γίνει τότε μια λίστα από το υπουργείο για να βάζουν δημοσιογράφους, που δεν είχαν πατήσει ποτέ το πόδι τους στη δίκη. Αντίθετα με την Μαρινίκη, έπεσα από τα σύννεφα. Το δικαστικό σώμα λειτουργεί με μία αίσθηση ότι βρίσκεται στο απυρόβλητο. Δεν περίμενα να φτάσουν σε μία διάταξη ξεκάθαρα φωτογραφική, για να αποκλείσουν τα Παρατηρητήρια. Ουσιαστικά πάμε στη δουλειά μας με την ανασφάλεια για το αν θα βρεθούμε στο αυτόφωρο.
 
 
Οι δημοσιογραφικές Ενώσεις δεν έχουν αντιδράσει ανάλογα με τη σοβαρότητα του ζητήματος. Το αντίθετο θα έλεγα.
 
Μ.Α.: Όλες οι ανεξάρτητες δημοσιογραφικές ομάδες συνασπιστήκαμε και συντάξαμε μια επιστολή, η οποία ενημέρωνε όλες τις Ενώσεις. Η ΠΟΕΣΥ έβγαλε μία ανακοίνωση και η ΕΣΗΕΑ με θλίψη είδαμε να καλύπτεται απλώς πίσω από αυτή την ανακοίνωση και να μην εκδίδει μια δική της.
 
 
Τι πρέπει να γίνει για να καταργηθεί αυτή η διάταξη;
 
Α.Ν.: Όσο μένει αυτή η διάταξη, θα είναι μόνιμα στην κρίση των δικαστών το αν θα υπάρξει δημοσιότητα στη δίκη ή όχι. Οι δημοσιογραφικές ενώσεις θα πρέπει να πάρουν άμεσα και ξεκάθαρη θέση, όπως και οι δικηγορικοί σύλλογοι, ώστε να αποσυρθεί. Αν γίνει οποιαδήποτε τροποποίηση, μόνο για κακό θα γίνει.
 
 
Από τα επιχειρήματα των συνηγόρων που ζητούν την εφαρμογή της διάταξης είναι ότι οι μάρτυρες έχουν πρόσβαση στην δικαστική αίθουσα, κάτι που απαγορεύεται. Την πρόσβαση στην πληροφορία ούτως ή άλλως δεν την έχουν από τον δικηγόρο που τους προετοιμάζει ή από τα ΜΜΕ όποτε καλύπτεται η δίκη;
 
Τ.Θ.: Μα υπάρχουν δίκες που κρατάνε μέρες και επομένως ούτως ή άλλως οι μάρτυρες έχουν πληροφορηθεί την εξέλιξη της δίκης. Ωστόσο, δεν είναι κάτι καινούργιο η κάλυψη της δίκης, διεθνώς αλλά και στην Ελλάδα. Μπορεί μια δίκη, ήδη από τον Μεσοπόλεμο και τα τέλη του 19ου αιώνα, να διαρκούσε όλη την ημέρα και να έβγαιναν ενδιάμεσα έκτακτα παραρτήματα εφημερίδων για το τι έχει συμβεί. Συμβαίνει από αρχές δημοσιογραφίας η κάλυψη των δικών.
 
 
Ένα ακόμα επιχείρημα είναι η προστασία των θυμάτων ή των κατηγορουμένων από την έκθεση που μπορεί να έχουν από τη δημοσιότητα. Την ίδια στιγμή βλέπουμε δημοσιεύματα με εξαιρετικά κακοποιητικό λόγο απέναντι στα θύματα, ιδιαίτερα όταν πρόκειται για γυναίκες ή παιδιά, χωρίς να υπάρχει κάποια παρέμβαση. Πώς σχολιάζετε αυτή την αντίφαση;
 
Μ.Α.: Ας κοιτάξουν πρώτα να προστατεύσουν τα θύματα από τους θεσμικούς παράγοντες της δίκης και ας αφήσουν απέξω τα Παρατηρητήρια. Εδώ ο συνήγορος του πρωτόδικα καταδικασμένου για δύο βιασμούς ανηλίκων Δημήτρη Λιγνάδη είχε περικυκλώσει μπροστά στα μάτια της προέδρου τον δεύτερο μηνυτή και προσπαθούσε να κάνει αναπαράσταση του βιασμού του μέσα στο δικαστήριο, με εκείνη να μένει άπραγη. Όπου έχουν λειτουργήσει, τα Παρατηρητήρια είναι τα μόνα που έχουν εγγυηθεί την προστασία των θυμάτων και των κατηγορουμένων. Μέχρι σήμερα ελάχιστα ονόματα κατηγορουμένων έχουν δημοσιοποιηθεί και αυτά αφού έχουν δημοσιευτεί από την εισαγγελία.
 
Τ.Θ.: Όσα ονόματα έχουν αποκαλυφθεί είναι από το αστυνομικό ρεπορτάζ, όχι από το δικαστικό. Στο στάδιο της σύλληψης γίνεται το δημοσιογραφικό όργιο κιτρινισμού.
 
Μ.Α.: Να θυμίσουμε πώς έγινε φει βολάν η κατάθεση της 12χρονης στον Κολωνό και από ποιους;
 
Α.Ν.: Στις μοναδικές περιπτώσεις που έχουμε δημοσιεύσει ονόματα είναι όταν πρόκειται για πρόσωπα που έχουν μια πολιτική θέση ή θέση ευθύνης. Σε καμία άλλη περίπτωση και έχω και παραδείγματα αστυνομικών κατηγορουμένων να αναφέρω, που τα ονόματά τους δεν βγήκαν στη δημοσιότητα παρότι ήταν στη διάθεσή μας. Έχουμε διαφυλάξει πάρα πολύ για να μην μπορεί κάποιος να ισχυριστεί ότι εκθέτουμε ανθρώπους. Ακόμα και στην υπόθεση της Ηλιούπολης δεν δημοσιεύσαμε το όνομα του γιου της Μαρίνας, ο οποίος ήταν κατηγορούμενος.
 
Μ.Α.: Επίσης είμαστε πολλά άτομα στο Παρατηρητήριο. Στην υπόθεση της Κιβωτού είμαστε δύο άτομα στην αίθουσα, αλλά υπάρχουν άλλα τρία άτομα στο γραφείο που παίρνουν τα κείμενά μας και τα βλέπουν σε δεύτερο χρόνο, με πιο καθαρό μυαλό, και επομένως φιλτράρουν αν κάτι μας έχει ξεφύγει.
 
 
 
Ενημερωθείτε για το Παρατηρητήριο της Δίκης της Κιβωτού του Κόσμου (Kivotos Trial Watch) από το οmniatv.com ή/και το themanifoldfiles.org. Στηρίξτε οικονομικά το Παρατηρητήριο, για να συνεχίσει απρόσκοπτα τη καταγραφή και μετάδοση του δικαστηρίου στο support-kivotostrialwatch.omniatv.com
 
Ιωάννα Διαλεισμά