Από πέντε διηγήματα (το ένα διπλό) και δύο σύντομα δοκίμια αποτελείται αυτός ο τόμος του Ρομπέρτο Μπολάνιο. Μια συλλογή με ποικιλία τεχνικών, θεμάτων και έκτασης (τα διηγήματα είναι από τέσσερις έως σαράντα δύο σελίδες).
Στο πρώτο διήγημα θα συναντήσουμε τον Τζιμ (τον «πιο θλιμμένο Βορειοαμερικανό», που κάποια στιγμή θα βυθιστεί στη «σαγήνη του Μεξικού» για να βρεθεί αντιμέτωπος «καταπρόσωπο με τα φαντάσματά του»). Η δεύτερη ιστορία, ένα διήγημα ιδιαίτερα πλούσιο σε διακειμενικές αναφορές σύμφωνα με τους μελετητές του Μπολάνιο, έχει για πρωταγωνιστή τον εύπορο δικηγόρο Περέδα, ο οποίος αποφασίζει να εγκαταλείψει την πόλη και να ταξιδέψει στην πάμπα, αναζητώντας μια ζωή διαφορετική, πιο απλή, δίπλα στους γκάουτσο που ζουν εκεί. Μια ζωή με πρωτόγνωρες ομορφιές αλλά και δυσκολίες για τον άνθρωπο της πόλης. Όταν μετά από καιρό αποφασίσει να επιστρέψει στο Μπουένος Άιρες, θα συναντήσει πια μια άλλη πόλη (έχει μεσολαβήσει και η κρίση, όπου «οι αξιοπρεπείς άνθρωποι έστηναν συλλογικές κουζίνες στις γειτονιές για να βρουν κάτι να βάλουν στο στομάχι»). Και ο ίδιος όμως είναι ένας άλλος άνθρωπος, διαφορετικός από εκείνον που έφυγε, ο οποίος θα βρεθεί μπροστά στο κρίσιμο δίλημμα να μείνει ή να γυρίσει στους γκάουτσο: μια απόφαση που πρέπει να την πάρει μόνος του, αφού «οι σκιές της πόλης δεν του έδιναν καμία απάντηση».
Μια αστυνομική ιστορία είναι η τρίτη, με πρωταγωνιστή τον «Πέπε τον Μπάτσο», αστυνομικό σε μια κοινωνία αρουραίων (το βιβλίο ξεκινάει με ένα μότο από το διήγημα του Κάφκα «Γιοζεφίνε η αοιδός ή Ο λαός των ποντικιών»), ενώ στο τέταρτο διήγημα θα συναντήσουμε την ιστορία ενός συγγραφέα που ίσως πέφτει θύμα μιας περίεργης λογοκλοπής – μια παράξενη ιστορία που θα τον οδηγήσει σε μυστήριες ατραπούς που θα τον γεμίσουν αμφιβολίες «όχι μόνο σε ό,τι αφορούσε τον ίδιο αλλά επίσης και σχετικά με την πιθανή αργεντίνικη λογοτεχνία».
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν τα σύντομα δοκίμια (αρχικά διαλέξεις) που περιέχονται στον τόμο: το ένα πραγματεύεται τη σχέση λογοτεχνίας και ασθένειας, ενώ το δεύτερο είναι ένας θυελλώδης σχολιασμός για την ισπανόφωνη λογοτεχνία (αλλά και για την «επιτυχία» και για το φολκλόρ και για άλλα πολλά) που καταλήγει στη φράση «όλα μας οδηγούν στη σκέψη ότι δεν υπάρχει διέξοδος».
Κείμενα ιδιαίτερα, που έχουν αναλυθεί πολύ από τους μελετητές του συγγραφέα, αλλά και σπουδαίες στιγμές του Μπολάνιο, με χαρακτήρες πολύ ξεχωριστούς που δύσκολα ξεχνιούνται. Το βιβλίο κυκλοφόρησε το 2003, λίγο μετά τον θάνατο του συγγραφέα, καθώς το είχε παραδώσει στον εκδότη του ο ίδιος ο Μπολάνιο λίγο πριν μπει για τελευταία φορά στο νοσοκομείο, όπου πέθανε τον Ιούλιο 2003.
Κώστας Αθανασίου
