Η ΝΔ έχασε 13 μονάδες από τον προηγούμενο Ιούνιο και η Ακροδεξιά δυνάμωσε και φαίνεται να έχει προοπτική. Τι εκτιμάς σε ό,τι αφορά την κυβέρνηση για τα επόμενα χρόνια, καθώς και για την Ακροδεξιά;
Προφανώς είναι αρνητικό το αποτέλεσμα για τη ΝΔ. Αντικειμενικά η πτώση από το 41% στο 28% κονταίνει την αλαζονεία της. Σοβεί όμως και η μάχη των ερμηνειών. Βλέπουμε στελέχη, όπως ο Άδωνις Γεωργιάδης, να λένε «χάσαμε λόγω του γάμου για όλα τα άτομα». Άλλα στελέχη λένε ότι «χάσαμε λόγω της ακρίβειας, των νοσοκομείων, της καθημερινότητας». Κάθε ερμηνεία δείχνει προς τα πού θέλουν να τραβήξουν το κάρο το επόμενο διάστημα. Υποστηρίζω ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης είναι από τους βασικούς χορηγούς της Ακροδεξιάς, γιατί έχει νομιμοποιήσει την ατζέντα αυτή σε όλα τα ζητήματα. Δείτε, λ.χ., τη στάση του απέναντι στη Συμφωνία των Πρεσπών ή το μεταναστευτικό. Στο κοινωνικό πεδίο, στη δημόσια εκπαίδευση, στη δημόσια υγεία, στα εργασιακά, εμβαθύνουν σε μια πολύ συγκεκριμένη κατεύθυνση. Έρχεται τώρα το εξαήμερο –συν η επιπλέον μία ώρα που δεν θα προσμετράται στον εργάσιμο χρόνο στη βιομηχανία– η κάκιστη κατάσταση στο κράτος δικαίου συνεχίζεται κ.ά. Το κρίσιμο εδώ είναι να υπάρξει αντίπαλος από το αριστερό ημισφαίριο. Οι απώλειες που είχε η ΝΔ από τα δεξιά της είναι πιθανό να μαζευτούν, χωρίς αυτό να είναι βέβαιο – οι μετατοπίσεις μπορεί να πάρουν και πιο δομικά χαρακτηριστικά. Όμως, αν δεν υπάρξει αντίπαλος από τα Αριστερά, τότε τα πράγματα μόνο χειρότερα μπορούν να γίνουν.
Η Νέα Αριστερά δεν απέκτησε ένα ισχυρό πολιτικό στίγμα στις ευρωεκλογές έτσι ώστε να καθιερωθεί ως μια διακριτή πολιτική δύναμη. Πού το αποδίδεις;
Δεν θα προσπαθήσουμε να ωραιοποιήσουμε το αποτέλεσμα, είναι αρνητικό για τη Νέα Αριστερά. Ωστόσο έχουμε μια ακόμα ευκαιρία για μια σειρά από λόγους. Αφενός χιλιάδες προοδευτικοί και αριστεροί πολίτες επέλεξαν μια στάση αναμονής, κι αυτό φάνηκε από το τεράστιο ποσοστό της αποχής. Αφετέρου, παρά τη μεγάλη υποχώρηση της ΝΔ, δεν έχει αναδειχτεί ένα αντίπαλο δέος στο αριστερό ημισφαίριο. Άρα το παιχνίδι παραμένει ανοιχτό. Ένα πλεονέκτημα που έχει η Νέα Αριστερά είναι πως, αυτή τη στιγμή, είναι η μόνη δύναμη που μιλάει προγραμματικά, σχετικά με το «πώς μπορούμε να διώξουμε τον Μητσοτάκη». Λ.χ., στο ζήτημα της ειρήνης, ιδιαίτερα τώρα με το Ευρωπαϊκό Αμυντικό Σύμφωνο που συνιστά μια συνολική στροφή της Ευρώπης σε μια πολεμική οικονομία, διαδικασία ιδιαίτερα επικίνδυνη. Ή στα όσα αφορούν το κοινωνικό ζήτημα (φορολογία, κέρδη, μισθοί και κοινωνικό κράτος) την κλιματική κρίση και τη δημοκρατία. Η συζήτηση αυτή απουσιάζει τελείως και, όταν απουσιάζει το πρόγραμμα, απουσιάζει και η κοινωνία. Το αποτέλεσμα μας δείχνει πως ενώ δεν είπαμε σε κάποιο από τα παραπάνω κάτι λάθος, κάτι έξω από το πεδίο της Αριστεράς, δεν καταφέραμε εντούτοις να ταυτιστούμε στον βαθμό που έπρεπε με κάποια από αυτά, να λειτουργήσουμε περισσότερο με όρους αιχμών και συνολικού αφηγήματος.
Στην πρώτη γραμμή της Νέας Αριστεράς βρίσκονται πρόσωπα που πρωταγωνιστούσαν και επί ΣΥΡΙΖΑ. Το «νέο» της Νέας Αριστεράς μάλλον απουσιάζει. Πώς σκέφτεστε να αντιμετωπίσετε αυτή την πρόκληση;
Χρειάζεται να δώσουμε ένα σήμα ανανέωσης. Γνωρίζοντας λίγο και την προσπάθεια που έγινε στο ψηφοδέλτιο, θα έλεγα ότι παλέψαμε πολύ να υπάρχουν και υποψηφιότητες από τον ευρύτερο χώρο της Αριστεράς με κοινωνικές αναφορές. Σε πολλές περιπτώσεις αυτό έγινε σε επίπεδο δημόσιας στήριξης αλλά όχι και σε επίπεδο ψηφοδελτίου. Αυτή η ανάγκη παραμένει. Προφανώς απαιτείται και μία ισορροπία και σεβασμός σε ανθρώπους με σημαντική προσφορά στον χώρο – δεν μπορείς να δώσεις ένα σήμα ότι κάποιος περισσεύει. Πρέπει όμως να έχουμε ξεκάθαρα στο μυαλό μας πως –όντως– κάποιοι άνθρωποι έχουμε μια συγκεκριμένη διαδρομή, κουβαλάμε ένα πολύ βαρύ φορτίο και, παρόλο που είμαστε περήφανοι για πράγματα που καταφέραμε σε δύσκολες συνθήκες, εντούτοις κουβαλάμε και τη φθορά τόσο από την κυβερνητική περίοδο όσο και από το 2019-2023. Το σημαντικό είναι η Νέα Αριστερά να αναδείξει στελέχη με κοινωνικές εκπροσωπήσεις. Να δουλέψουμε στον εργατικό τομέα, στη νεολαία, στον οικολογικό χώρο. Όχι με όρους στενής κομματικής συγκρότησης, αλλά για την ταυτόχρονη οικοδόμηση ευρύτερων μετώπων και συσπειρώσεων.
Φαίνεται πως πολίτες που απομακρύνθηκαν από το ΣΥΡΙΖΑ μετά το 2015 έμειναν σε απόσταση από την κάλπη της Νέας Αριστεράς. Δεδομένου πως βρισκόμαστε σε φάση ανασύνθεσης του αριστερού ημισφαιρίου, πώς σκέφτεστε να επαναπροσεγγίσετε αυτόν τον κόσμο που αισθάνεται μακριά λόγω της εφαρμογής του μνημονίου;
Είναι ακόμα χειρότερο το πρόβλημα αν σκεφτεί κανείς πως απομακρύνθηκε κι άλλος κόσμος από τον ΣΥΡΙΖΑ μετά το 2019 ή το 2023, χωρίς να επιλέξει κάποιο άλλο αριστερό ψηφοδέλτιο. Αυτό το πρόβλημα όμως είναι και μια δυνατότητα, με την έννοια πως αυτός ο κόσμος είναι σε μια κατάσταση αναμονής. Θεωρώ ότι το πιο κρίσιμο είναι η μεθοδολογία μας. Χρειάζεται να δουλέψουμε προγραμματικά και με μια μετωπική λογική. Να το πω με ένα παράδειγμα: Η Νέα Αριστερά μπορεί να σκεφτεί την πολιτική-κινηματική της ύλη με έναν τρόπο όπως στα τέλη της δεκαετίας του 1990 με τις ευρωπορείες ή όπως με το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Φόρουμ, ιδιαίτερα για τα ζητήματα της ειρήνης. Ένα σχήμα δηλαδή που θα μπορεί να συνομιλεί και με κοινωνικές κινήσεις, συνδικάτα, πρωτοβουλίες, αλλά και με πολιτικούς χώρους από την Αριστερά, τους Πράσινους και τη Σοσιαλδημοκρατία. Αυτή η μεθοδολογία μας λείπει, την έχουμε ξεχάσει. Αν δεν βρεθείς σε κάποια κοινωνικά μέτωπα είναι πρωθύστερο να μιλάς για ευρύτερα πολιτικά σχήματα.
Αποδίδεται στην ΚΟ της ΝΕΑΡ και στα γνωστά στελέχη της πως η σχέση τους με τον κ. Τσίπρα θα παίξει ρόλο στις αποφάσεις της σε σχέση με την ανασύνθεση Αριστεράς και Κεντροαριστεράς. Τι απαντάτε; Πώς αποτιμάτε την κινητοποίηση στον χώρο της Κεντροαριστεράς;
Σε κανενός το μυαλό δεν υπάρχει η σκέψη για ακύρωση της ανάγκης ύπαρξης ενός αριστερού σχήματος και για διάχυσή του σε έναν ευρύτερο κεντροαριστερό χυλό. Αν μας απασχολούσε κάτι τέτοιο, δεν θα κάναμε το βήμα ρήξης που κάναμε. Αυτό δεν ακυρώνει πως ανήκαμε και ανήκουμε σε ένα ρεύμα της Αριστεράς το οποίο κατανοεί ότι χρειάζονται συμμαχίες. Συμμαχίες προφανώς κάνεις και με χώρους που δεν συμφωνείς σε όλα. Το ζητούμενο είναι το πολιτικό περιεχόμενο και το πρόγραμμα. Λίγο παραδοσιακά θα έλεγα: Χρειαζόμαστε μια διπλή οριοθέτηση, κόντρα σε λογικές ρευστοποίησης και σε επιλογές σεκταρισμού. Με αυτήν την έννοια, προϋπόθεση για συμμαχία είναι η αντινεοφιλελεύθερη και ταυτόχρονα αντιπολεμική πολιτική. Έτσι, με δυνάμεις που μπορεί να αυτοπροσδιορίζονται ως προοδευτικές/σοσιαλδημοκρατικές, αλλά δεν κατανοούν ότι σήμερα χρειάζεται φορολόγηση του πλούτου και των κερδών ή δεν σκέφτονται ότι η Ευρώπη δεν πρέπει να στρίψει σε μια πολεμική οικονομία και να υποταχθεί σε πολεμικούς σχεδιασμούς δεν υπάρχει περιθώριο συνεργασίας.
Δημήτρης Παπανικολόπουλος, Βασίλης Ρόγγας
