Όσο η συζήτηση για το πόσο πολυπολικός είναι ή δεν είναι ο σύγχρονος κόσμος καλά κρατεί, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δημοσίευσε τα πρόσφατα ευρήματα της δημοσκόπησης μεταξύ των πολιτών των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τελευταίο ευρωβαρόμετρο πριν τις εκλογές της 6ης- 9ης Ιουνίου. Εργαλείο χρήσιμο για τις πολιτικοκοινωνικές τάσεις και προτεραιότητες, που λαμβάνεται σοβαρά υπόψη από τα κομματικά επιτελεία και τους προεκλογικούς σχεδιασμούς. Φτώχεια, κοινωνικός αποκλεισμός (33%), ενίσχυση της δημόσιας υγείας (32%) βρίσκονται στην κορυφή της συζήτησης, με τη συνεχιζόμενη όξυνση των ανισοτήτων, την οικονομική καθίζηση και τα παρεπόμενα της πανδημίας. Σε απόσταση αναπνοής από αυτά, τα θέματα Ευρωπαϊκής Άμυνας και ασφάλειας (31%). Ο πόλεμος στην αυλή φοβίζει εκατομμύρια ανθρώπους που ανακάλυψαν την αίσθηση της απειλής, αίσθηση που δεκάδες περιφερειακών ανηλεών συγκρούσεων δεν κατόρθωσαν ποτέ να ξυπνήσουν.
Εν αρχή ην η Ουκρανία. Όμως εκεί η σχετική σαφήνεια στην οριοθέτηση των εμπολέμων δημιουργεί ψευδαίσθηση ελέγχου. Ο πόλεμος στη Γάζα πάλι αλλάζει πλήρως το τοπίο. Είναι πολυπαραγοντικός, πολυεπίπεδος, πολυσυμμετοχικός, απρόβλεπτος και συνεχώς εξελισσόμενος. Επομένως, άκρως εκφοβιστικός.
Η σύγκρουση Ισραήλ – Χαμάς, η παλαιστινιακή τραγωδία και η διευρυνόμενη ανάφλεξη συμβαίνει πολύ κοντά στο ευρωπαϊκό υπογάστριο. Οι υπεύθυνοι χάραξης της ευρωπαϊκής ανταπόκρισης σ αυτές βρίσκονται αλλού, αλλά όχι στο απυρόβλητο.
Από τον Οκτώβριο μέχρι σήμερα, η ΕΕ βιώνει βαθιές ρηγματώσεις. Η ανύπαρκτη αυτονομία της από τις ΗΠΑ έγινε περισσότερο ορατή από ποτέ, ενώ η πλήρης αδυναμία έκφρασης πολιτικού λόγου και ρόλου ειρηνευτικού αντικαθίσταται από την αποφασιστικότητα φίμωσης ατομικών ή συλλογικών μορφών καταδίκης της πολιτικής Νετανιάχου. Η αρχική αλυσίδα απαγορεύσεων των διαδηλώσεων στη Γερμανία, τη Γαλλία, την Αυστρία και όχι μόνο, έδειξε ταχύτητα των ευρωκυβερνητικών αντανακλαστικών, που υπό άλλες συνθήκες βρίσκονται σε κώμα ενώ η πολλαπλή φίμωση φωνών με εκτόπισμα στην κοινή γνώμη συνεχίζεται αμείωτη. Τη ματαίωση της προγραμματισμένης βράβευσης της παλαιστίνιας λογοτέχνιδας Αντάνια Σιμπλί στην έκθεση βιβλίου της Φρανκφούρτης ακολούθησαν κι άλλα περιστατικά υποχρεωτικής σίγασης, με πιο πρόσφατη την ακύρωση συνεδρίου για την Παλαιστίνη που θα γινόταν στο Βερολίνο και την απαγόρευση εισόδου στη χώρα του Γιάνη Βαρουφάκη, του ακαδημαϊκού Σαλμάν Αμπού Σιτά και του χειρουργού και πρ. πρύτανη του Πανεπιστημίου της Γλασκόβης Χασάν Άμπου Σιτά που συνελήφθη από τη γερμανική αστυνομία και ανακρίθηκε. Για τις γερμανικές αρχές, ο εχθρός δεν ήταν κάποιος αραβόφωνος διοργανωτής αλλά η διεθνώς άκρως ενοχλητική οργάνωση «Εβραϊκή Φωνή για την Ειρήνη» (JVFP). Ενοχλητικοί, όπως οι ισραηλινοί ακτιβιστές υπέρ της ανεξαρτησίας της Παλαιστίνης, εβραίοι διανοούμενοι εντός και εκτός Ισραήλ, οι βουλευτές και τα μέλη του αριστερού αραβοϊσραηλινού κόμματος και του ΚΚ Ισραήλ που ανατρέπουν το βολικό αφήγημα μόνιμης αναβίωσης του τραύματος του Ολοκαυτώματος, στο όνομα του οποίου συγχωρούνται τα πάντα. Αφήγημα που αποδομείται όταν επιζήσαντες των στρατοπέδων, ραβίνοι, μεγάλος αριθμός Εβραίων αντιμάχονται τα χαρακτηριστικά εθνοκάθαρσης της ισραηλινής πολιτικής που πασχίζουν να συγκάλυψουν οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις.
Ενόσω αμερικανοεβραίοι διαδηλωτές συλλαμβάνονται στη Νέα Υόρκη ή τον κήπο του Καπιτωλίου, διακεκριμένα μέλη της ευρωπαϊκής ακαδημαϊκής κοινότητας κινητοποιούνται κατά της απόλυσης της καθηγήτριας ανθρωπιστικών και κοινωνικών επιστημών Τζόντι Ντιν από το Κολέγιο Σμιθ, λόγω άρθρου της που κρίθηκε επικίνδυνο. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επανέρχεται στο γνώριμο μέτρο εφαρμογής κυρώσεων κατά εταιριών με πιθανή οπλική ενίσχυση στο Ιράν, αναμασώντας τα περί άμεσης κατάπαυσης του πυρός, εφαρμογής των αποφάσεων του ΟΗΕ, απελευθέρωσης όλων των ομήρων και διευκόλυνσης της ανθρωπιστικής βοήθειας στους Παλαιστίνιους. Ποιος πείθεται;
Οι τεράστιες διαδηλώσεις κατά του πολέμου και υπέρ της παλαιστινιακής ανεξαρτησίας έγιναν ερήμην των πολιτικών ελίτ που περισσότερο ενδιαφέρονται να ενδυναμώσουν τα απαγορευτικά πλέγματα του Νέου Συμφώνου για τη Μετανάστευση και το Άσυλο, αποτρέποντας κάθε πιθανότητα άφιξης των θυμάτων στην ΕΕ. Τυφλές στη σύγκρουση τους με προοδευτικές κοινωνικές δυνάμεις, κουφές στις κραυγές άμεσης ανάγκης ενός νέου ισχυρού κινήματος ειρήνης, οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις τροφοδοτούν το αίσθημα ανασφάλειας των πολιτών τους που καρπούται η ακροδεξιά κάθε απόχρωσης. Ο φόβος για πιθανά αραβικά αντίποινα σε ευρωπαϊκά εδάφη ενδυναμώνει την υπάρχουσα ισλαμοφοβία, την ίδια στιγμή που μεγαλώνει και ο αντισημιτισμός, αφού συλλήβδην οι Εβραίοι συμπληρώνουν το δίπολο του κακού που απειλεί την Ευρωπαϊκή πεπατημένη.
Οι πολίτες δηλώνουν σημαντικές τις ευρωκάλπες σε ποσοστό 83%, ενώ προκρίνεται η αύξηση των εξοπλιστικών κονδυλίων, σε βάρος των κοινωνικών επενδύσεων. Το παράδειγμα των ακυρώσεων πρόσφατων αντιπολεμικών εκδηλώσεων της «Ανυπότακτης Γαλλίας» σε μεγάλες πόλεις και πανεπιστήμια «για λόγους ασφαλείας» είναι ανησυχητικό. Η επένδυση στον τρόμο από τις ευρωπαϊκές ελίτ τρέφει τις πλέον φυγόκεντρες εθνικιστικές της τάσεις. Αν άμεσα δε συντονιστούν οι αριστερές και δημοκρατικές δυνάμεις σε έναν ανυποχώρητο αγώνα υπέρ πρωτοβουλιών ειρηνικής και ισότιμης συμβίωσης ελεύθερης Παλαιστίνης και Ισραήλ, στα χαλάσματα της Γάζας ίσως θαφτεί και η ευρωπαϊκή δημοκρατία.
Όλγα Αθανίτη
