Ολοκληρώνεται ανεπιστρεπτί η απώλεια 50 δισ. ευρώ για την ελληνική οικονομία, καθώς η κυβέρνηση βιάζεται να τελειώσει τους επόμενους μήνες οποιοδήποτε έλεγχο είχε στα κεφάλαια των τραπεζών που χρηματοδότησε για την επιβίωσή τους. Ουσιαστικά βιάζεται να απωλέσει οποιαδήποτε μετοχική σχέση διατηρεί τα τελευταία χρόνια με τις τράπεζες και να διευκολύνει την πλήρη ιδιωτικοποίηση των μεγάλων συστημικών τραπεζών.
Τα τελευταία δύο χρόνια οι ελληνικές τράπεζες επέστρεψαν σε σημαντική κερδοφορία, αποτέλεσμα κυρίως τριών εξελίξεων: Η πρώτη αφορά στην πρωτοφανή διαφορά που καταγράφεται μεταξύ του κόστους των καταθέσεων και των επιτοκίων χορηγήσεων. Η δεύτερη είναι οι μεγάλες προμήθειες που εισπράττουν από τη διαχείριση των πακέτων στήριξης που εισρέουν στην ελληνική οικονομία από τα διάφορα ευρωπαϊκά προγράμματα όπως ΕΣΠΑ, Ταμείο Ανάκαμψης. Ο τρίτος λόγος η τεράστια μείωση του κόστους εργασίας αφού κατάφεραν τη ραγδαία συρρίκνωση της απασχόλησης που την τελευταία δεκαετία ξεπέρασε το 50%, φτάνοντας τη μείωση σε επιπλέον των 20.000 εργαζομένων. Ταυτόχρονα, οι εργασιακές σχέσεις που έχουν διαμορφωθεί, με αύξηση χρόνου εργασίας χωρίς αμοιβή, έχει αποτέλεσμα να καταγράφεται άμεση επίπτωση στην μείωση του κόστους εργασίας, υπέρ της αύξησης των κερδών των τραπεζών.
Η εξασφάλιση με προνομιακούς όρους μετοχών από τους ιδιώτες μετόχους των μεγάλων τραπεζών έχει ξεκινήσει με τη μεταβίβαση μεγάλων πακέτων μετοχών από το ΤΧΣ την προηγούμενη τετραετία και πλέον αποκτούν ακόμη μεγαλύτερη σημασία μια σειρά από κρίσιμες υπενθυμίσεις. Η ζημιά του ελληνικού δημοσίου από τη συμμετοχή τους στις συστημικές τράπεζες υπολογίζεται στα 50 δισ. ευρώ, καθώς έχει επενδύσει συνολικά 54 δισ. ευρώ και σύμφωνα με τις τρέχουσες αποτιμήσεις, δεν αναμένεται να εισπράξει περισσότερα από 4 δισ. ευρώ κατά την πώληση των ποσοστών του. Ήδη κατά την πρώτη αποεπένδυση του Δημοσίου από την Eurobank, η τράπεζα επαναγόρασε το 1,4% των μετοχών αντί 80 εκατ. ευρώ περίπου όταν το ΤΧΣ είχε επενδύσει 10 δισ. ευρώ!
Το ελληνικό δημόσιο αποεπενδύει σε μια χρονική συγκυρία που οι τράπεζες έχουν συνολική χρηματιστηριακή αξία 17,3 δισ. ευρώ, με αποτέλεσμα η ζημιά που θα υποστεί να διαμορφώνεται στα 50 δισ. Στο ερώτημα πώς προκύπτουν τα κεφάλαια που επένδυσε το ΤΧΣ στις τράπεζες έχει ενδιαφέρον να θυμίσουμε ότι για παράδειγμα τα 10 δισ. στην Eurobank προκύπτουν ως εξής:
• 5,72 δισ. σε κεφάλαιο
• 3,7 δισ. σε funding gap στο Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο
• 562 εκατ. σε funding gap στην Proton bank
• Η Eurobank αγόρασε τις καλές τράπεζες από την διάσπαση του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου και της Proton bank
Συνολικά το ΤΧΣ επένδυσε 8,46 δισ. ευρώ σε κεφάλαια στην Εθνική Τράπεζα, 5,72 δισ. ευρώ στην Eurobank, 6,84 δισ. ευρώ στην Τράπεζα Πειραιώς ενώ εάν προστεθούν τα 3 δις. ευρώ σε cocos τότε η επένδυση ανέρχεται σε 9,84 δισ. Και 3,96 δισ. στην Alpha Bank.
Επίσης το ΤΧΣ κάλυψε το funding gap (χρηματοδοτικό κενό) των τραπεζών που έσπασαν σε καλές και κακές. Θυμίζουμε 7,47 δισ. στην Αγροτική τράπεζα που κατέληξε στην Τράπεζα Πειραιώς, 3,7 δισ. ευρώ που κατέληξε στην Eurobank, 562 εκατ. ευρώ στην Proton Bank που κατέληξε στην Eurobank και 456 εκατ. ευρώ στην FBBank που κατέληξε στην Εθνική τράπεζα και πλήθος συνεταιριστικών τραπεζών, με το συνολικά άθροισμα των κεφαλαίων να ανέρχεται σε 54 δισ. ευρώ.
Τι θα εισπράξει τώρα το Δημόσιο πουλώντας σε τρέχουσες τιμές την αξία των μετοχών που κατέχει το ΤΧΣ στις ελληνικές τράπεζες; Ουσιαστικά τίποτα. Το ΤΧΣ κατείχε στις ελληνικές τράπεζες το 1,4% της Eurobank που εισέπραξε περί τα 80 εκατ. ευρώ περίπου, ενώ ετοιμάζεται να διαθέσει το 40,34% της Εθνικής Τράπεζας που αξίζει 2 δισ. ευρώ περίπου, το 27% της Τράπεζας Πειραιώς που αξίζει 937 εκατ. ευρώ περίπου και το 9% της Alpha bank που αξίζει περί τα 280 εκατ. ευρώ. Το άθροισμα όλων των παραπάνω συμμετοχών μόλις που ανέρχεται σε 3,3 δισ. ευρώ, όταν είχαν επενδυθεί 54 δισ. ευρώ.
Να υπογραμμίσω ως ιδιαίτερο το γεγονός ότι προχωράει χωρίς καμία αντίδραση η αποχώρηση του ΤΧΣ και από την Εθνική Τράπεζα έτσι την αποξενώνει για πρώτη φορά από την ίδρυσή της από το ελληνικό κράτος.
Ζώης Πεπές
