Συνέντευξη με τα μέλη της συλλογικής εκπροσώπησης της Πόλης Ανάποδα, Μαρία Κέκη και Νίκο Νικήσιανη
Τι προσπαθεί να εκφράσει η Πόλη Ανάποδα σε αυτές τις εκλογές;
M.K.: Πρώτα από όλα, η Πόλη Ανάποδα εκφράζει έναν διαφορετικό τρόπο να κάνουμε πολιτική. Έναν τρόπο συλλογικό, δημοκρατικό, συμπεριληπτικό. Σε αντίθεση με τις υπόλοιπες παρατάξεις, η Πόλη Ανάποδα στηρίζεται πραγματικά στις συνελεύσεις και τα μέλη της, τα οποία είναι πια κοντά στα τετρακόσια. Η λειτουργία αυτή δεν είναι μόνο θέμα φυσιογνωμίας, αλλά καθορίζει και την αποτελεσματικότητα της δράσης μας. Μόνο με την κοινή, συλλογική προσπάθεια, μια τέτοια κίνηση που έρχεται από τη βάση της κοινωνίας μπόρεσε να σπάσει το μονοπώλιο των συστημικών παρατάξεων. Επίσης, νομίζω ότι τα τοπικά κινήματα αναγνωρίζουν αυτή τη διαφορά, για αυτό και μας εμπιστεύονται. Έτσι, αυτά τα τέσσερα χρόνια έχουμε καταφέρει να αποκτήσουμε οργανικούς δεσμούς με διάφορα κινήματα, να προσφέρουμε και να φανούμε χρήσιμοι και χρήσιμες σε αυτά. Από αυτή τη σκοπιά, η παρέμβασή μας στις εκλογές, πιστεύουμε, δεν εκφράζει πια μόνο μια παράταξη, αλλά εκφράζει ένα μεγάλο μέρος της αγωνιζόμενης κοινωνίας της πόλης μας.
Πώς μπορούμε να κωδικοποιήσουμε τα κύρια σημεία του προγράμματός σας;
Ν.Ν.: Ένα χρόνο πριν, αποφασίσαμε να δώσουμε σε αυτές τις εκλογές μεγάλο βάρος στο πρόγραμμα. Απευθύναμε μία ανοιχτή πρόσκληση στην κοινωνία της πόλης, να συντάξουμε με ανοιχτή διαβούλευση ένα νέο πρόγραμμα για την πόλη. Πάνω από εκατό άνθρωποι συμμετείχαν. Το αποτέλεσμα δημοσιεύεται ήδη από τις αρχές Ιούνη, χωρισμένο σε επτά θεματικές. Οι διαστάσεις της κοινωνικής, της έμφυλης και της περιβαλλοντικής δικαιοσύνης διαπερνούν οριζόντια όλες τις θεματικές. Μέσα σε αυτό θα βρείτε πολύ συγκεκριμένες και τεκμηριωμένες προτάσεις για τις αλλαγές που έχει ανάγκη η πόλη, όπως η αύξηση των ελεύθερων χώρων και του πράσινου, ο περιορισμός του ΙΧ και η στήριξη της δημόσιας μετακίνησης. Το πιο σημαντικό όμως είναι νομίζω το εξής: ένα ριζοσπαστικό πρόγραμμα δεν είναι μόνο θέμα καλών ιδεών. Το κύριο είναι αν τολμά να πάρει θέση στις μεγάλες αντιθέσεις, να συγκρουστεί με τα συμφέροντα. Δεν μπορείς να τα έχεις καλά με όλους. Δεν μπορείς να ζητάς πράσινο, αλλά να υποστηρίζεις την παραμονή της ΔΕΘ και την κατασκευή δεκαόροφων ξενοδοχείων. Δεν γίνεται να βελτιώσεις την κίνηση των λεωφορείων και να αφήνεις τις λεωφορειολωρίδες ανοιχτές για τα ταξί. Αυτό πιστεύουμε μας διαφοροποιεί από όλες τις άλλες παρατάξεις, που παραμένουν δέσμιες μεγάλων και μικρών συμφερόντων της πόλης.
Ποια είναι τα σημαντικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζει σήμερα η Θεσσαλονίκη;
Μ.Κ.: Δεν θα σου πω ποια θεωρώ εγώ, αλλά ποια μας λένε οι κάτοικοι. Το πρώτο, το πιο άμεσο, είναι το κυκλοφοριακό και δη οι συγκοινωνίες. Κάθε μετακίνηση με τον ΟΑΣΘ είναι πραγματικά ένα πλήγμα στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Και ξέρουμε ότι το μετρό δεν αρκεί, χρειάζονται μεγάλες τομές. Αν η πόλη δεν ξεκολλήσει από το μονόδρομο του ΙΧ, η ταλαιπωρία θα συνεχίσει για πάντα. Το δεύτερο είναι η διαχείριση των απορριμμάτων, όπου η αποτυχία της διοίκησης βγάζει μάτι. Εμείς ωστόσο δεν στεκόμαστε μόνο σε αυτήν, αλλά προτείνουμε ένα τελείως διαφορετικό μοντέλο, με βασική στόχευση τον περιορισμό των απορριμμάτων και τη διαλογή στην πηγή. Ένα τρίτο ζήτημα, το οποίο δεν ακούγεται τόσο στις δημοσκοπήσεις, αλλά είναι αυτό που κινητοποίησε πολλές γειτονιές, είναι η ασφυκτική έλλειψη ελεύθερων χώρων και σχολικής στέγης. Ωστόσο, κατά τη γνώμη μου, το σημαντικότερο από όλα είναι η έλλειψη προοπτικής. Οι νέοι κι οι νέες της πόλης ασφυκτιούν. Χρειάζονται μεγάλες αλλαγές, για να νιώσουμε ξανά ότι μπορούμε να αναπνεύσουμε, ότι αξίζει να ζούμε στην πόλη μας.
Πώς αποτιμάτε την παρουσία της Πόλης Ανάποδα αυτά τα τέσσερα χρόνια;
Ν.Ν.: Θέλω και αυτό να το πάρουμε ανάποδα. Δεν θέλω δηλαδή να μείνω στα θετικά. Αυτά δεν έχει νόημα να τα επαναλαμβάνουμε εμείς, αν κάναμε κάτι σωστό ας το πουν οι άλλοι για εμάς. Θέλω αντίθετα να σταθώ στις αδυναμίες μας. Για παράδειγμα, δεν καταφέραμε να αναπτύξουμε όσο θα έπρεπε σε μια εποχή κρίσης δίκτυα έμπρακτης αλληλεγγύης. Επίσης, δεν έφτασε ο λόγος και η δράση μας, όσο θα θέλαμε τουλάχιστον, στις πιο χαμηλές τάξεις, στους πιο περιθωριοποιημένους, στις πιο φτωχές γειτονιές. Κατανοούμε τις δυσκολίες, τους πολλαπλούς αποκλεισμούς, παλεύουμε ακόμα και τώρα, στο ψηφοδέλτιο, να δώσουμε φωνή για παράδειγμα στις μετανάστριες, αλλά χρειάζεται περισσότερη προσπάθεια για να γίνει το σχήμα μας η φωνή αυτών που δεν έχουν φωνή. Έχουμε τέλος έλλειμμα στα θέματα της έμφυλης ισότητας. Ακόμα και αν σήμερα η Μαρία είναι η μόνη γυναίκα υποψήφια δήμαρχος ανάμεσα σε τόσους άντρες, νομίζω οριακά σε όλους τους μεγάλους Δήμους της χώρας, έχουμε πολλά να κάνουμε. Θα μπορούσα να πω πολλά ακόμα, και τα λέμε καθημερινά μεταξύ μας, στις συνελεύσεις μας. Αυτό, πιστεύω, η ζωντανή αυτοκριτική, είναι και ο μόνος τρόπος να γίνουμε καλύτεροι και καλύτερες.
Πως αποτιμάτε τη θητεία του Ζέρβα;
Μ.Κ.: Ακόμα και στα πιο στοιχειώδη καθήκοντα, στην αποκομιδή των σκουπιδιών για παράδειγμα, η διοίκηση Ζέρβα έχει αποτύχει οικτρά. Είναι κοινός τόπος στην πόλη, ακόμα και οι λογικοί δεξιοί άνθρωποι το παραδέχονται. Το σημαντικό ερώτημα όμως, αυτό που διαφοροποιεί τη δική μας κριτική από των άλλων, είναι οι αιτίες αυτής της αποτυχίας. Η μία, προφανώς, είναι η ανικανότητα. Ο Ζέρβας δεν μπορεί να παρακολουθήσει τις σύγχρονες τάσεις και κάνει αποσπασματικές κινήσεις. Πάει για παράδειγμα και ασφαλτοστρώνει χώρους στάθμευσης, τη στιγμή που άλλες πόλεις αποκαλύπτουν το φυσικό έδαφος για λόγους αντιπλημμυρικής προστασίας. Η δεύτερη και σημαντικότερη όμως είναι η δέσμευσή του απέναντι στα συμφέροντα: είδατε το παράλογο σχέδιο με τις χιλιάδες κοπές δέντρων. Η μόνη εξήγηση για την επιμονή του Ζέρβα, παρά το εμφανές πολιτικό κόστος, είναι ότι αυτό ήθελαν οι έμποροι, αν όχι κάποιοι εργολάβοι. Το ίδιο συμβαίνει με την Πλατεία Ελευθερίας και την «προσωρινή» λειτουργία του πάρκινγκ, με τα τραπεζοκαθίσματα, τα κολωνάκια, κοκ. Ο Ζέρβας δεν μπορεί να διοικήσει σωστά την πόλη γιατί είναι τουλάχιστον επιρρεπής στις πιέσεις του «εμπορικού και επιχειρηματικού κόσμου».
Πώς απαντάτε σε όσους λένε ότι το βασικό επίδικο αυτών των εκλογών είναι η αλλαγή στη διοίκηση του Δήμου; Κατά πόσο φτάνει αυτό για να αλλάξουν τα πράγματα στην πόλη;
Ν.Ν.: Το ίδιο επιρρεπείς με τον Ζέρβα είναι και οι άλλοι συστημικοί υποψήφιοι, οι οποίοι προέρχονται, χρηματοδοτούνται και δίνουν αναφορά στον επιχειρηματικό κόσμο της πόλης. Έτσι, αν τυχόν εκλεγούν, δεν πρόκειται να προχωρήσουν στις ρήξεις που χρειάζεται η πόλη για να πάει μπροστά. Παρόλα αυτά, ακούμε την ανάγκη της κοινωνικής πλειοψηφίας που λέει «να φύγει ο Ζέρβας». Και εμείς θέλουμε να φύγει, εννοείται. Η αλλαγή όμως που χρειαζόμαστε δεν αφορά μόνο το όνομα του δημάρχου. Η εναλλαγή του ίδιου, αποτυχημένου πολιτικού προσωπικού που χρεοκόπησε την πόλη, δεν θα εμπνεύσει κανέναν και θα αναπαράγει τον ίδιο φαύλο κύκλο απογοήτευσης. Χρειαζόμαστε μια ριζικά διαφορετική προοπτική, και αυτή την προοπτική υπηρετεί η Πόλη Ανάποδα. Ξέρουμε προφανώς ότι το πιο πιθανό είναι να μην κερδίσουμε αυτές τις εκλογές. Μπορούμε όμως πιστεύουμε να φτάσουμε σε ένα τέτοιο αποτέλεσμα που να αποτελεί την πραγματική έκπληξη των εκλογών. Να κάνει τον κόσμο να γυρίσει το κεφάλι, να δει ότι αναδύεται ξανά μια νέα δυνατότητα. Το πού θα φτάσει αυτό φυσικά, εξαρτάται από την κοινωνική κατάσταση, τα κινήματα, τις αντιστάσεις. Μόνο μέσα από αυτά μπορεί να αναδειχθεί το ενδεχόμενο μιας πραγματικής αλλαγής, η οποία θα φτάσει και στο επίπεδο της διοίκησης. Η Πόλη Ανάποδα είναι αυτή τη στιγμή η μόνη παράταξη που είναι διαθέσιμη σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο.
Σημ: Η Μαρία Κέκη είναι η τυπικά επικεφαλής της Πόλης Ανάποδα.
Δημήτρης Γκιβίσης
