Στα χρόνια της κατοχής ξεκινάει το νέο βιβλίο του Θόδωρου Φέστα (με την ΟΠΛΑ να χτυπάει έναν συνεργάτη των Γερμανών), αλλά ο Παύλος, ο πρωταγωνιστής του, είναι γεννημένος το 1960. Μεγαλώνοντας τη ζωηρή δεκαετία του 1970, όπου βέβαια ο μέγιστος προσωπικός, οικογενειακός και κοινωνικός στόχος ήταν η εισαγωγή στο πανεπιστήμιο, ο Παύλος γίνεται ένας ανήσυχος νέος που ψάχνει («εξωσχολικά») βιβλία, ανακαλύπτει τι είναι ο ασφαλίτης της γειτονιάς, πηγαίνει φροντιστήριο στην Κάνιγγος, δίνει για το Lower, συναντιέται με την Αριστερά, μαθαίνει τις διαδηλώσεις, γνωρίζει τα Εξάρχεια. Ωστόσο, το 1978, δεν περνάει στο πανεπιστήμιο. Εκείνη την εποχή δύο ήταν οι κυρίαρχοι προορισμοί για όσους και όσες δεν περνούσαν στην Ελλάδα: Ιταλία και Ρουμανία. Ο Παύλος θα καταλήξει στη βαλκανική χώρα.
Στο Βουκουρέστι γνωρίζει ένα καινούργιο σύμπαν: η φοιτητική εστία, οι νέες γνωριμίες, οι πολιτικοί πρόσφυγες, οι πρώτες προειδοποιήσεις («πρόσεχε τι λες και με ποιους μιλάς»), η γκρίζα πραγματικότητα και η επιβεβλημένη προσωπολατρία του Τσαουσέσκου, η διαφθορά των αξιωματούχων και η δύσκολη ζωή των ντόπιων. Και, τέλος, η πολιτική δραστηριότητα, η άτυπη εκδίωξη του Παύλου και η μεταγραφή στην Ελλάδα. Μετά τα μεταπτυχιακά στην Αγγλία, όμως, ο Παύλος γυρίζει άλλος άνθρωπος. Τεχνοκράτης οικονομολόγος, όχι πάντα με ιδιαίτερα αυστηρές ηθικές αρχές, σε αντιπαράθεση με τον ίδιο του τον παλιό εαυτό, απολαμβάνει την εποχή της «σομόν Ελλάδας», κερδίζει όσα μπορεί από το παραλήρημα του Χρηματιστηρίου, ρουφάει τα κέρδη απ’ όπου μπορεί και χαίρεται τη ζωή και την επιτυχία του.
Η κρίση του 2008, όμως, θα σαρώσει τα πάντα. Και εδώ, καθώς αρχίζουν τα δύσκολα διλήμματα, συμπυκνώνονται όλα τα βαθύτερα ερωτήματα σε δεύτερο επίπεδο που θέτει ο συγγραφέας. Η πτώση, προφανώς, θα κλείσει έναν μεγάλο κύκλο στη ζωή του Παύλου, συνάμα όμως θα τον φέρει αντιμέτωπο με μια πιθανή νέα αρχή αλλά και με τις παλιές του αλήθειες. Το ζήτημα είναι αν σ’ αυτές τις παλιές αλήθειες θα βρει τη δύναμη να μαζέψει τα κομμάτια, τη δύναμη να πει τα δύσκολα «όχι», τη δύναμη να διαχειριστεί την προσωπική και συλλογική ήττα και απογοήτευση και, πάνω απ’ όλα, πριν απ’ όλα, τη δύναμη να κατανοήσει τις αντιφάσεις των ανθρώπων.
Έτσι κι αλλιώς μένει πάντα η υπόλοιπη ζωή – η ιστορία που δεν έχει γραφτεί ακόμα.
Κώστας Αθανασίου
