Η Ιταλία πρόκειται να έχει μια κυβέρνηση με επικεφαλής μια γυναίκα, την Τζόρτζια Μελόνι, πρόεδρο των Αδελφών της Ιταλίας, δεξιού και συντηρητικού κόμματος. Τι γνώμη έχετε;
Σχεδόν χαίρομαι. Επιτέλους παύει να υπάρχει μια παρεξήγηση. Υπάρχει η άποψη ότι οι γυναίκες αγωνίζονται για να καταλάβουν τις θέσεις των ανδρών. Δεν είναι έτσι, δεν θέλουμε τις θέσεις των ανδρών και δεν μας καίγεται καρφί να γίνουμε σαν κι αυτούς. Θέλουμε να αλλάξουμε την κοινωνία και να ζήσουμε σε έναν κόσμο που αναγνωρίζει τις έμφυλες διαφορές.
Η παρουσία μιας γυναίκας επικεφαλής μιας κυβέρνησης δεν θα μπορούσε να βοηθήσει στην οικοδόμηση μιας κοινωνίας που θα υπολογίζει τις γυναίκες;
Δεν αλλάζει τίποτα, ίσως να είναι και χειρότερα. Δεν αρκεί να είσαι γυναίκα, εξαρτάται από τον τρόπο με τον οποίο ασκείς την ταυτότητά σου. Δεν χρειάζεται να έχουμε μια γυναίκα πρωθυπουργό αν λέει ότι οι γυναίκες πρέπει να ασχολούνται με την αναπαραγωγή.
Μια γυναίκα θα μπορούσε να γίνει πρωθυπουργός με τις συντηρητικές της πολιτικές και να βρίσκει όλο και λιγότερες γυναίκες στο Κοινοβούλιο. Εδώ και είκοσι χρόνια δεν καταγραφόταν τόσο μικρό ποσοστό.
Δεν με ενδιαφέρει να έχουμε τρεις γυναίκες παραπάνω στο Κοινοβούλιο, δεν είναι ένα καθοριστικό ζήτημα. Το πρόβλημα είναι ότι η ενασχόληση με την αναπαραγωγή δεν είναι μια δουλειά πληρωμένη ή αναγνωρισμένη κι αυτό συμβαίνει επειδή στόχος είναι η ισότητα και επειδή οικοδομήθηκε μια κοινωνία πάνω σε αυτή την απάτη. Μας λένε ότι οι γυναίκες μάνατζερ αυξήθηκαν. Μετά διαβάζουμε τα στοιχεία και αντιλαμβανόμαστε ότι οι άνδρες μάνατζερ έχουν όλοι σχεδόν παιδιά, ενώ οι γυναίκες σταματάνε στο 30%. Για να καλύψω τη θέση «μάνατζερ» πρέπει να απαρνηθώ τη διαφορετικότητά μου. Δεν είναι για τον ρόλο ο αγώνας μου, αλλά για την αναγνώριση της διαφορετικότητάς μου.
Ένα έλλειμμα που δεν είναι μόνο της δεξιάς. Το Δημοκρατικό Κόμμα, και όλη η κεντροαριστερά, έχουν πολύ μικρά ποσοστά εκλεγμένων γυναικών.
Πρέπει πρώτα απ’ όλα να ξεκαθαρίσουμε ότι το Δημοκρατικό Κόμμα δεν είναι αριστερό. Πρέπει να αλλάξει όνομα, εδώ και πολύ καιρό είναι ένα κεντρώο κόμμα. Ας θυμηθούμε τι θέση πήρε αυτά τα χρόνια σε ζητήματα όπως η εργασία και οι μετανάστες, από το άρθρο 18 (ΣτΜ: του νόμου 20 Μαΐου 1970, που προστάτευε τους εργαζομένους από άδικη απόλυση, ο οποίος καταργήθηκε με τον νόμο Jobs Act το 2015, επί κυβέρνησης Ρέντσι) έως τον Μινίτι (ΣτΜ: πρώην υπουργό Εσωτερικών, ο οποίος, το 2017, επί κυβέρνησης Τζεντιλόνι υπέγραψε συμφωνία με την Λιβύη για να παραμένουν οι μετανάστες και οι πρόσφυγες στη Λιβύη και διπλασίασε τις απελάσεις) . Το ΔΚ γεννήθηκε στη βάση μιας παρεξήγησης, είναι ο καρπός διάφορων μετασχηματισμών του κομμουνιστικού κόμματος, χάνοντας κάθε φορά από ένα κομμάτι. Στο εσωτερικό του υπάρχουν ακόμη αριστερά άτομα και αριστερές μνήμες, αλλά η πολιτική του δεν είναι αριστερή.
Η πολιτική του ΔΚ τα τελευταία εννέα χρόνια ευνοούσε την επιθυμία του να κυβερνήσει. Αυτό ήταν λάθος;
Το να είναι κανείς στην κυβέρνηση δεν είναι αναγκαστικά κάτι καλό. Οι μεγάλες μεταρρυθμίσεις, από το διαζύγιο μέχρι την έκτρωση, ψηφίστηκαν όταν η αριστερά δεν ήταν στην κυβέρνηση. Αυτή η μανία ήρθε αργότερα και είναι προβληματική.
Το ΔΚ θα πρέπει να αλλάξει όνομα; Θα πρέπει να διαγράψει τα ηγετικά στελέχη; Να διαλυθεί;
Δεν πιστεύω ότι το ΔΚ είναι δυνατό να μεταρρυθμιστεί ως κόμμα της αριστεράς. Δεν έχει πια την ανάλογη κουλτούρα ούτε τα ανάλογα άτομα. Υπάρχουν άλλα τμήματα της αριστεράς που πρέπει να μεγαλώσουν, να γεννηθούν, να οργανωθούν. Το κόμμα μου είναι η Ιταλική Αριστερά. Είναι μειοψηφικό. Θα μου άρεσε να ήταν πλειοψηφικό, αλλά θα ήθελα πάνω απ’ όλα να κάνει αριστερά πράγματα.
Για να αυξήσει κανείς τη συναίνεση και για να δει να ψηφίζονται τα μέτρα στα οποία πιστεύει υπάρχει ένας μόνο τρόπος. Αντί να αλλοιώσει το κόμμα και να ακολουθεί τους κεντρώους ψηφοφόρους, πρέπει να ελπίζει να αλλάξει την κοινωνία, μια διαδικασία που διαρκεί πολύ περισσότερο.
Το πρόβλημα είναι ότι υπάρχει μια μεγάλη απόσταση ανάμεσα σε κάποιες κοινωνικές ωθήσεις, σαν αυτές που προέρχονται από τους νέους και από τις γυναίκες, και τη θεσμική πολιτική. Σε όλη την Ευρώπη η αριστερά είναι σε κρίση, όπως συμβαίνει πάντα στις στιγμές μεγάλων αλλαγών της ιστορίας. Το δημοκρατικό και αριστερό μοντέλο είχε βασιστεί πάνω σε μια μεγάλη αύξηση της βιομηχανικής παραγωγής και σε μια αναδιανομή των πόρων που θα έπρεπε να δημιουργήσει μια δικαιότερη κοινωνία. Αν αυτό δεν επαληθευτεί, υπάρχουν οι προϋποθέσεις για να δημιουργηθεί μια κατάσταση δυσχέρειας που παράγει δυνάμεις αυταρχικού και λαϊκίστικου τύπου.
Όμως, κάποτε η αριστερά κατόρθωνε να δίνει απαντήσεις στη δυσχέρεια των πιο αδύναμων στρωμάτων. Τώρα –λένε αυτοί που της ασκούν κριτική– ασχολείται υπερβολικά με τα πολιτικά δικαιώματα και λίγο με τα κοινωνικά.
Τα πολιτικά και τα κοινωνικά δικαιώματα πρέπει να συμβαδίζουν. Τα κοινωνικά προβλήματα είναι δραματικά, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι τα πολιτικά δικαιώματα δεν πρέπει να προοδεύσουν.
Με ποιον τρόπο η αριστερά μπορεί να βγει από την κρίση;
Βρισκόμαστε μπροστά σε μια βαθιά αλλαγή της κοινωνίας και της οικονομίας της. Οι συντηρητικοί θέλουν να διατηρήσουν έναν κόσμο που δεν είναι δυνατό να διατηρηθεί. Η αριστερά πρέπει να αμφισβητήσει αυτό το σύστημα που παράγει περιττά πράγματα και πρέπει να στοχεύει σε ένα μικρότερο ωράριο εργασίας, σε μια χρήση των τεχνολογιών που δεν θα φέρει μόνο αύξηση του κέρδους, αλλά και θα δώσει ευτυχία. Η αριστερά πρέπει να δημιουργήσει μια άλλη κουλτούρα και μορφές συμμετοχής στις χώρες και στις κοινότητες, διαφορετικά θα επιστρέψουμε σε μια κοινωνία βαρβαρότητας που θα κυριαρχείται από τη βία και τη δυσχέρεια. Είναι μια δουλειά μεγάλης διάρκειας, αλλά ωραία και συναρπαστική. Αντί να γκρινιάζουμε, ας σηκώσουμε τα μανίκια. Έχουμε πολλά να κάνουμε.
Φλάβια Αμάμπιλε
Μετάφραση: Τόνια Τσίτσοβιτς
