Πέρυσι τέτοια εποχή οι κορυφαίοι τραπεζίτες του κόσμου ανέβαιναν στo Τζάκσον Χόουλ του Ουαϊόμινγκ των ΗΠΑ με την κοινή αλλά και λανθασμένη πεποίθηση ότι ο πληθωρισμός που είχε ξεκινήσει να τσιμπάει μετά την πανδημία θα ήταν παροδικό φαινόμενο. Στο φετινό Οικονομικό Συμπόσιο, που διοργανώνει εκεί από το 1978 η Fed του Κάνσας, με αντικείμενο την «Επαναξιολόγηση των περιορισμών στην οικονομία και την πολιτική» και καλεσμένους εκτός από κεντρικούς τραπεζίτες μερικές ακόμη δεκάδες εξέχοντες πολιτικούς, ακαδημαϊκούς, οικονομολόγους και ανθρώπους των αγορών από όλο τον κόσμο, η κατάσταση είναι εντελώς διαφορετική.
Το μεγαλύτερο μέρος του πλανήτη ταλανίζεται από τον υψηλότερο πληθωρισμό των τελευταίων 40 ετών και τον φόβο των παρατεταμένων υψηλών τιμών εκείνης της εποχής που αντιμετωπίστηκε με αύξηση των επιτοκίων σε διψήφια νούμερα οδηγώντας σε οδυνηρές υφέσεις. Αρκετοί από τους κεντρικούς τραπεζίτες που συμμετέχουν στο Συμπόσιο βρίσκονται ήδη παγιδευμένοι στη διπλή απειλή της επερχόμενης ύφεσης και του υπερηχητικού πληθωρισμού. Το πρώτο τους μέλημα είναι αναμφίβολα ο πληθωρισμός, όμως όταν η ύφεση πλακώσει την οικονομία τους η ανησυχία τους θα μετατοπιστεί. Η μετατόπιση αυτή της εστίασης των κεντρικών τραπεζών θα μπορούσε ωστόσο να είναι ασύμμετρη. Κάποιες πρώτες ενδείξεις μιας παγκόσμιας αλλαγής στη νομισματική πολιτική έρχονται από τις κεντρικές τράπεζες της Βραζιλίας και της Τσεχίας -από τις πρώτες που ξεκίνησαν τον κύκλο αύξησης των επιτοκίων πέρυσι- οι οποίες υποδηλώνουν ότι τα επιτόκιά τους ενδέχεται να έχουν πιάσει το ταβάνι.
Η αμερικανική Fed, που προχώρησε με τον ταχύτερο ρυθμό νομισματικής σύσφιγξης εδώ και 4 δεκαετίες, δείχνει για την ώρα απρόθυμη να μειώσει αισθητά την ταχύτητα. Ενώ υπάρχουν κάποιες ενδείξεις ότι ενδεχομένως θα μειώσει τον ρυθμό αύξησης των επιτοκίων της σε σχέση με τις αυξήσεις των 75 μονάδων βάσης στις δύο τελευταίες συνεδριάσεις της, ο πρόεδρος Ζερόμ Πάουελ ίσως να χρησιμοποιήσει την κεντρική ομιλία του αύριο το απόγεμα για να κάμψει τις προσδοκίες των επενδυτών για μείωση των επιτοκίων το 2023. Η αγορά αναμένει ότι ο κύκλος ανόδου των επιτοκίων θα κορυφωθεί τον επόμενο Μάρτιο, οδηγώντας τα στο 3,9%, και ότι στο επόμενο διάστημα ώς τα τέλη του 2023 θα υπάρξει μείωση. Κάποιοι αναλυτές επισημαίνουν ότι, παρά τη μικρή υποχώρησή του στο 8,5% τον Ιούλιο, ο πληθωρισμός παραμένει σε υψηλά 40ετίας και ότι ο Πάουελ θα προσπαθήσει πιθανότατα να υποδείξει στροφή σε έναν κύκλο πιο χαμηλών αυξήσεων στα επιτόκια αλλά για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Επισημαίνουν μάλιστα ότι σε μια πιο αργή πορεία σύσφιγξης η Fed έχει σύμμαχό της το ισχυρό δολάριο, το οποίο βρίσκεται στη μεγαλύτερη ετήσια ανατίμησή του εδώ και περίπου 40 χρόνια, την τρίτη μεγαλύτερη από τότε που ο πρόεδρος Ρίτσαρντ Νίξον το έβγαλε από τον Κανόνα του Χρυσού. Η άνοδος του δολαρίου θα βοηθήσει στην άμβλυνση των πιέσεων στις τιμές καθώς θα μειώσει το κόστος των εισαγόμενων.
Οι προοπτικές είναι σαφώς χειρότερες για την Ευρώπη που βρίσκεται στη δίνη του πολέμου και της ενεργειακής κρίσης. Η Bundesbank προειδοποίησε την προηγούμενη εβδομάδα για εκτόξευση του πληθωρισμού σε διψήφια ποσοστά. Η ΕΚΤ αναθεωρεί διαρκώς τις εκτιμήσεις της προς τα πάνω ενώ το μέλος του διοικητικού συμβουλίου της, Ιζαμπέλ Σνάμπελ, που θα μιλήσει στο Συμπόσιο παραδέχτηκε ότι «οι πληθωριστικές πιέσεις δεν θα εξαφανιστούν γρήγορα, ακόμη και μετά την εξομάλυνση της νομισματικής πολιτικής θα χρειαστεί χρόνος για να επανέλθει ο πληθωρισμός στο 2%».
Μπάμπης Μιχάλης
