Από κύμα σε κύμα, και ενόψει του έβδομου, που θα επιβραβεύσει την αμοραλιστική άρση κάθε μέτρου χάριν του τουρισμού, η ναυαγισμένη κυβέρνηση αρπάζεται από αριθμητικά και λεκτικά τεχνάσματα. Εβδομαδιαία πια η ανακοίνωση του ΕΟΔΥ, μια ανθυποπαράγραφος-σιωπητήριο για τους 32.000 νεκρούς. Και τραγικά πολιτικάντικο το δίλημμα «με» ή «από κόβιντ». Γράφει σχετικά σε επιστολή του ο φίλος Σπύρος Α. Μοσχονάς, καθηγητής Γλωσσολογίας και Φιλοσοφίας της Γλώσσας στο Τμήμα Επικοινωνίας και ΜΜΕ του ΕΚΠΑ:
«Την 8/8/2022 ο υπουργός Υγείας ανακοίνωνε αλλαγή στον τρόπο υπολογισμού των θανάτων, οι οποίοι εφεξής θα χωρίζονται σε δύο κατηγορίες: “θανάτους από κόβιντ” και “θανάτους με κόβιντ”. Προτού καν ανακοινωθούν επίσημα στοιχεία, ο υπουργός συμπέραινε: “Συνεπώς, δεν έχουμε αύξηση των θανάτων”. Ας παραγνωρίσουμε το φιλοσοφικό ερώτημα καθορισμού της αιτιακής αλληλουχίας, που άθελά του έθεσε ο υπουργός. Ας αντιπαρέλθουμε και το ότι η νεωτερική αυτή πρακτική δεν συμβαδίζει με τις οδηγίες του ΠΟΥ. Ας παραγνωρίσουμε και το γεγονός ότι η αλλαγή θα λειτουργήσει εμμέσως ως προτροπή για καταγραφή λιγότερων θανάτων “από” και περισσότερων “με” κόβιντ.
»Θα σταθώ μόνο στο εξής: η επιχειρούμενη διάκριση φαίνεται να μετατρέπει ένα ζήτημα καθαρά ιατρικό σε ζήτημα εντέλει γλωσσικό. Πράγματι, τα σημασιολογικά όρια μεταξύ “από” και “με” κόβιντ είναι ρευστά και, όπως σε όλα τα γλωσσικά ζητήματα, μόνο αυθαίρετα μπορεί να τεθεί ένα σύνορο. Αν, λ.χ., κάποιος νοσήσει “με” κόβιντ, παρουσιάσει επιπλοκές σε υποκείμενο νόσημα και πεθάνει “από” αυτές, θα έχει πεθάνει “με” ή “από” κόβιντ; Και θα πέθαινε “από’ το άλλο νόσημα αν δεν είχε νοσήσει “με” κόβιντ; Οι όροι, άλλωστε, μπορούν σε πολλές περιπτώσεις ν’ αντιστραφούν· αντί δηλ. να λέμε ότι κάποιος πέθανε “με” κόβιντ “από” άλλο νόσημα, θα μπορούσαμε να πούμε ότι πέθανε “με” άλλο νόσημα, αλλά “από” κόβιντ. Πόσο ρευστά είναι τα όρια της επιχειρούμενης διάκρισης φαίνεται επίσης από το γεγονός ότι κάθε προσπάθεια γενίκευσής της προκαλεί παρόμοια προβλήματα, ιδιαίτερα αν η γενίκευση επιχειρηθεί προς τη σφαίρα της ηθικής και της ευθύνης των πολιτικών προσώπων. Θα μπορούσαμε, λ.χ., ν’ αναρωτηθούμε για καθέναν που πεθαίνει “από” ή “με” κόβιντ αν πέθανε “από” ή “με” αυτόν τον υπουργό Υγείας (αν δηλ. πέθανε εξαιτίας του ή επί θητείας του), “από” ή “με” αυτήν την κυβέρνηση, “από” ή “με” αυτούς τους συμβούλους κ.ο.κ.». Προσυπογράφω.
Παντελής Μπουκάλας
