Bρίσκεσαι σε μια μεγάλη περιοδεία ανά την Ελλάδα όπου επισκέπτεσαι δημόσιες δομές Υγείας. Ποια είναι η εικόνα που αποκομίζεις;
Η γενική εικόνα από το ΕΣΥ αυτήν την περίοδο είναι αποδιοργάνωσης, συρρίκνωσης κρίσιμων λειτουργιών –και ιδιαίτερα των τακτικών εξωτερικών ιατρείων και των τακτικών χειρουργείων–, ταλαιπωρίας και επιβάρυνσης των ασθενών, εργασιακής εξουθένωσης του προσωπικού, ανησυχίας και ανασφάλειας για το μέλλον. Πολύ σημαντικό στοιχείο αποτελεί το ορατό αίσθημα απογοήτευσης και η υποχώρηση του ηθικού των «ανθρώπων της πρώτης γραμμής», οι οποίοι αισθάνονται ότι παρατείνεται η πίεση στο σύστημα Υγείας χωρίς να υπάρχει σχέδιο άμεσης στήριξης αλλά ούτε και προοπτική βελτίωσης των εργασιακών συνθηκών και των μισθολογικών τους αποδοχών. Οι εργαζόμενοι δεν διαβλέπουν βιώσιμο μέλλον για το δημόσιο σύστημα υγείας και αυτό εξαντλεί όχι μόνο τις σωματικές αλλά και τις ψυχικές τους αντοχές.
Δεν διαβλέπουν, διότι δεν υπάρχει, με τους συντονισμένους σχεδιασμούς αυτής της κυβέρνησης. Έχει αρχίσει να γίνεται κατανοητό στους ανθρώπους που συναντάς ότι η εγκατάλειψη του ΕΣΥ δεν είναι αστοχία αλλά μεθόδευση; Αυτή ίσως θα ήταν μια σημαντική ποιοτική διαφοροποίηση.
Ναι, είναι πλέον απολύτως κατανοητό και εκεί βρίσκεται το σημείο επαφής μας, του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, με την αγωνία των ανθρώπων. Βλέπω πια ότι η δική μας πρόταση για τη ανασυγκρότηση του ΕΣΥ σε όλα τα επίπεδα, για τις αναγκαίες παρεμβάσεις που θα αντιστρέψουν το σημερινό κλίμα και θα δώσουν αξιοπρέπεια σε εργαζόμενους και ασθενείς, είναι πλέον ευρύτατα αποδεκτή. Έχοντας την εικόνα του φθινοπώρου του 2019, που τον τόνο έδινε η κριτική, την εικόνα του 2020, που δεν είχε διαφανεί το μέγεθος της υγειονομικής τραγωδίας, και την τωρινή, μέσα από αντίστοιχες περιοδείες στις δομές του ΕΣΥ, τώρα οι πολίτες φαίνεται ότι δεν περιμένουν τίποτα από αυτήν την κυβέρνηση και αποδέχονται ότι το δικό μας σχέδιο είναι αυτό που χρειάζεται για την «επούλωση των πληγών» της πανδημίας και την μετά-covid εποχή. Ιδιαίτερα οι θέσεις μας σε κρίσιμα προβλήματα αυτής της περιόδου, όπως η μόνιμη εργασιακή προοπτική του επικουρικού προσωπικού και των συμβασιούχων ΟΑΕΔ, η υπεράσπιση του καθεστώτος των συμβασιούχων ορισμένου χρόνου (ΣΟΧ) από την επιστροφή των εργολάβων στα νοσοκομεία, η άμεση λήξη της αναστολής εργασίας του ανεμβολίαστου προσωπικού, η αντιμετώπιση της κρίσης στελέχωσης στο σύστημα με νέο πλέγμα κινήτρων για άγονες περιοχές, τμήματα και ειδικότητες, αξιολογούνται πολύ θετικά. Αρχίζει να ηγεμονεύει πολιτικά η δική μας πρόταση διεξόδου από την υγειονομική κρίση και γενναίας επένδυσης στο Δημόσιο Σύστημα Υγείας.
Απαντώντας στην πρώτη ερώτηση που σου έκανα προηγουμένως, χρησιμοποίησες την έκφραση ότι «παρατείνεται η πίεση στο σύστημα Υγείας». Πώς στοιχειοθετείται αυτή η διαπίστωση;
Η αποκλιμάκωση της πανδημίας είναι πολύ αργή, πολύ επισφαλής και εύθραυστη. Όταν υπάρχει τέτοια υψηλή διασπορά στην κοινότητα, δεν μπορεί η πίεση στο ΕΣΥ να εκλείψει σε σύντομο χρονικό διάστημα. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας λέει πολύ καθαρά ότι αποτελεί ανεύθυνη επιπολαιότητα να συζητάμε σήμερα για το τέλος της πανδημίας. Το πρόβλημα είναι ότι δεν τέθηκε εξ αρχής από την κυβέρνηση ο σωστός υγειονομικός στόχος, ο συνδυασμός δηλαδή της covid και της non-covid φροντίδας. Η συνήθης νοσηρότητα και τα άλλα σοβαρά και απειλητικά για τη ζωή νοσήματα, αγνοήθηκαν τελείως, υποτιμήθηκαν, συμπιέστηκαν οι ανάγκες των χρόνιων ασθενών, με αποτέλεσμα να καταγράφεται αυξανόμενη πίεση στο σύστημα και υπερβάλλουσα θνησιμότητα στη χώρα από μη covid παθήσεις.
Ετοιμάζεται από την κυβέρνηση ένα νομοσχέδιο αποδόμησης της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας (ΠΦΥ). Τι αφορά αυτό σύμφωνα με τις πληροφορίες που έχετε;
Το νομοσχέδιο θα αφορά αλλαγές στην ΠΦΥ και στον ΕΟΠΥΥ και η λογική που το διέπει, χωρίς να έχουμε ακόμα τη συγκεκριμένη του μορφή, είναι η εξής: αντί για ανάπτυξη και αναβάθμιση των δημόσιων δομών ΠΦΥ, ακόμα μεγαλύτερο άνοιγμα στον ιδιωτικό τομέα υγείας. Μόνο που αποδείχτηκε στην πανδημία ότι η ΠΦΥ ήταν ο αδύναμος κρίκος της υγειονομικής διαχείρισης και του ΕΣΥ συνολικά, ότι ήταν ελλειμματική η προνοσοκομειακή φροντίδα και ότι στην κοινότητα πρωτίστως χάθηκε η μάχη του ελέγχου της διασποράς και της έγκαιρης αντιμετώπισης των περιστατικών covid, ενώ στα νοσοκομεία και στις ΜΕΘ εξελίχθηκε στη συνέχεια η τελευταία «πράξη του δράματος». Ακόμα και ο θεσμός του «προσωπικού-θεράποντος» γιατρού θα είναι, με βάση το σχέδιο της κυβέρνησης, αποκλειστική υπόθεση του ιδιωτικού τομέα και όχι κατά προτεραιότητα των δημόσιων δομών. Η βασική ιδέα λοιπόν είναι η αγορά υπηρεσιών ΠΦΥ από ιδιώτες παρόχους και από επιχειρηματίες υγείας. Αυτό είναι το σχέδιο, γι’ αυτό και η κυβέρνηση εγκατέλειψε τις ΤΟΜΥ, τις νέες δημόσιες δομές που ανέπτυξε ο ΣΥΡΙΖΑ, μη εμπλέκοντας τις ενεργά στην πανδημία. Τη στιγμή που είναι η μόνη μεταρρύθμιση στο ΕΣΥ που έχει αξιολογηθεί θετικά από εξωτερικούς αξιολογητές και εμπειρογνώμονες, στηρίζεται από τον ΠΟΥ και έχει κερδίσει την εκτίμηση των πολιτών που εξυπηρετούνται καθημερινά. Η έκθεση αξιολόγησης των ΤΟΜΥ λέει ότι πρόκειται για ένα μοντέλο που κινείται στη σωστή κατεύθυνση, έχοντας ενσωματώσει τη φιλοσοφία του ΠΟΥ για καθολική κάλυψη και έμφαση στην πρόληψη και στην προαγωγή της υγείας. Αυτό το μοντέλο η κυβέρνηση το απαξιώνει συστηματικά επί δύο χρόνια χωρίς κανένα πρόσχημα. Και επιμένει στο πιο ιδιωτικοποιημένο κομμάτι του συστήματος υγείας (στην ΠΦΥ το 75% των υπηρεσιών είναι από ιδιώτες), να δώσει επιπλέον «ζωτικό χώρο» στον ιδιωτικό τομέα.
Όσον αφορά τον ΕΟΠΥΥ, σχεδιάζουν την κατάργηση της κοινωνικής εκπροσώπησης στη Διοίκηση του για να υλοποιήσουν χωρίς διαφάνεια και κοινωνικό έλεγχο την ιδιωτικοποίηση του Οργανισμού. Και να προωθήσουν προνομιακές συνεργασίες, όχι γενικά με τον ιδιωτικό τομέα, αλλά με οργανωμένα επιχειρηματικά συμφέροντα. Με το πρόσχημα ότι θέλουν να βελτιώσουν την ποιότητα των υπηρεσιών προς τους πολίτες, θα ευνοήσουν τις μεγάλες διαγνωστικές «αλυσίδες», οι οποίες θα κυριαρχήσουν στην αγορά και θα οδηγήσουν στο κλείσιμο τα μικρά εργαστήρια. Τώρα διαφαίνεται ότι το δίλημμα δεν είναι γενικά κράτος ή ιδιωτικός τομέας, αλλά δημόσιος τομέας που αναπτύσσεται και επικουρικά καλύπτει ανάγκες από ιδιώτες παρόχους ή ολιγοπωλιακή αναδιάρθρωση της αγοράς υγείας; Πέρα δηλαδή από τη συρρίκνωση της δημόσιας “πίτας”, επιχειρείται και μια βίαιη αναδιανομή της ιδιωτικής «πίτας» στην Υγεία, προς όφελος επιχειρηματικών συμφερόντων με τα οποία η κυβέρνηση διατηρεί προνομιακή σχέση πολιτικής εκπροσώπησης. Αυτό, από την άποψη του δημόσιου συμφέροντος αλλά και των κοινωνικών συμμαχιών, μας αφορά.
Η ΕΠΟΧΗ
