Ένας άστεγος 60χρονος πέθανε στο κέντρο της Θεσσαλονίκης την περασμένη Τρίτη εξαιτίας της παγωνιάς και των χαμηλών θερμοκρασιών.
Το προηγούμενο Σάββατο και εν αναμονή της χιονόπτωσης, ο Κυριάκος Μητσοτάκης πήγε στο λιμάνι του Πειραιά για να συνομιλήσει με τους άστεγους που βρίσκονται εκεί. «Για να συζητήσω μαζί τους και να ακούσω από κοντά όλα όσα τους απασχολούν», σχολίασε στο facebook ο πρωθυπουργός αναρτώντας και φωτογραφίες από την παρουσία του στο λιμάνι. Σκληρή ήταν η απάντηση του ΣΥΡΙΖΑ, κατηγορώντας τον Κ. Μητσοτάκη πως «ήρθε στον Πειραιά για να εξαγγείλει σε εξαθλιωμένους ανθρώπους ένα πρόγραμμα για την εξάλειψη της αστεγίας, σαν να απευθύνεται σε ψηφοφόρους πριν από εκλογές. Ο κ. Μητσοτάκης απέδειξε για ακόμα μία φορά πως βρίσκεται εκτός πραγματικότητας κι ως παρατηρητής δραματικών καταστάσεων έχει το θράσος να εργαλειοποιεί τους πλέον αδύναμους συμπολίτες μας».
Την Τρίτη, εν μέσω χιονόπτωσης και λίγη ώρα μετά τον εντοπισμό του νεκρού στη Θεσσαλονίκη, η υφυπουργός Κοινωνικής Αλληλεγγύης, Δόμνα Μιχαηλίδου, πήγε στο κέντρο της Αθήνας και πρόσφερε τρόφιμα και κουβέρτες σε αστέγους. Το ανέβασε στον προσωπικό της λογαριασμό στο facebook, προκαλώντας την αντίδραση της βουλεύτριας ΣΥΡΙΖΑ, Θεανώς Φωτίου: «Θα πρέπει η υφυπουργός να καταλάβει ότι υπάρχουν στιγμές και καταστάσεις που δεν προσφέρονται για φτηνή επικοινωνία και προσωπική προβολή».
Συνομιλήσαμε με την Άντα Αλαμάνου, επιστημονικά υπεύθυνη των υπηρεσιών αστέγων της ΜΚΟ Κλίμακα. «Εκείνοι που πηγαίνουν στους αστέγους εθιμοτυπικά ή συγκυριακά είναι με όρους φιλανθρωπίας και συνήθως δεν ξαναεμφανίζονται. Όταν κάποιος πάει συστηματικά, στοχευμένα, είναι με άλλους όρους έμπρακτης κοινωνικής αλληλεγγύης, με όρους κοινωνικής πολιτικής. Όχι με όρους φιλανθρωπίας που συνήθως εξυπηρετεί μια δημόσια εικόνα, μια προβολή, μικροπολιτικές. Τί γίνεται τις υπόλοιπες μέρες;», σχολίασε στην «Εποχή» κρίνοντας θετικά την επίσκεψη του πρωθυπουργού στο λιμάνι του Πειραιά, αρκεί να γίνει με όρους κοινωνικής πολιτικής και όχι επικοινωνιακούς συμβολισμούς.
Δύο χρόνια μετά το ξεκίνημα της πανδημίας και η Α. Αλαμάνου ανέφερε πως «δεν έχουμε πάρει μέχρι τώρα ποτέ απάντηση ούτε από τον ΕΟΔΥ, ούτε από πουθενά τί θα γίνει εάν ένας άστεγος διαγνωστεί θετικός και δεν χρειάζεται να νοσηλευτεί». Σε περιπτώσεις, δηλαδή, που χρειάζεται κάποιο πρόσωπο να περιοριστεί σε καραντίνα.
Παράλληλα, επεσήμανε την κωλυσιεργία στο πρόγραμμα «Ψυχαργώς». «Οι άνθρωποι που είναι στον δρόμο χρόνια, είναι πολύ δύσκολο να ενταχθούν. Γιατί δεν υπάρχει συνέχεια στη φροντίδα. Το θέμα ψυχική υγεία–άστεγοι είναι τόσο συνδεδεμένο, που θα μπορούσαμε να πούμε ότι η έλλειψη στέγης είναι ζήτημα ψυχικής υγείας. Πλέον δίνεται η δυνατότητα σε αυτούς τους ανθρώπους να φιλοξενηθούν σε μονάδες του υπουργείου[…]. Δεν γίνονται όμως οι διαδικασίες», σημειώνει.
«Δεν βλέπουμε να αυξάνονται οι άστεγοι του δρόμου. Αυξάνονται αυτοί που είναι σε κίνδυνο, αυτοί που βρίσκονται σε επισφαλή στέγαση. Μπορεί να έχουν ένα σπίτι να μένουν, αλλά είναι πάμφτωχοι. Υπάρχει η επισφάλεια στέγης, σπίτια που δεν μπορούν να έχουν θέρμανση, ηλεκτρικό, κι αυτό θεωρείται αποκλεισμός από την κατοικία. Το να είναι κάποιος άστεγος είναι η κορυφή του παγόβουνου, είναι η πιο ακραία μορφή αποκλεισμού».
Επικοινωνήσαμε και με την Μαυρή Βαβαγιάννη, μέλος του Δ.Σ. του Κέντρου Υποδοχής και Αλληλεγγύης Δήμου Αθηναίων (ΚΥΑΔΑ) και δημοτική σύμβουλος με την Ανοιχτή Πόλη. «Από την Κυριακή το βράδυ μέχρι και την Τετάρτη εντάχθηκαν γύρω στα 80 άτομα, πολλοί μπήκαν στο κέντρο του ΚΥΑΔΑ, στην Αχαρνών και γύρω στα 30 άτομα μπήκαν στην Γκράβα. Υπάρχει και ένας χώρος στο Νέο Κόσμο. Είναι δύσκολη η καταγραφή της μερίδας των αστέγων που είναι εξαρτημένοι. Εξυπηρετούνται από έναν ξενώνα στην Χαλκοκονδύλη, το “Ιονίς” που μπορεί να φιλοξενήσει γύρω στα 120 άτομα και αυτή τη στιγμή είναι μέσα γύρω στα 90–100. Ετοιμάζεται και δεύτερος ξενώνας», σχολίασε η Μ. Βαβαγιάννη στην «Εποχή».
«Ο δήμος έχει την υπηρεσία των street workers που κυκλοφορούν με βανάκια σε 2 βάρδιες (μεσημέρι–βράδυ) και μοιράζουν γεύματα και τους ενημέρωνε ότι υπάρχει η δυνατότητα να μπουν στο κέντρο. Είχαν αρχίσει οι εντάξεις και πριν το μεγάλο ψύχος, από το Σάββατο και την Κυριακή. Οι υπηρεσίες του ΚΥΑΔΑ που παρακολούθησα από κοντά νομίζω ότι ανταποκρίθηκαν καλά», συμπλήρωσε αναφορικά με την πρόσφατη κακοκαιρία. Σημειώνεται, όμως, ότι η 24ωρη τηλεφωνική γραμμή του δήμου 1595 για αναφορά σημείων που βρίσκονται άστεγοι, δεν απαντούσε καθόλου τη Δευτέρα, όταν και πολίτης προσπαθούσε να ειδοποιήσει τον δήμο για άστεγο που βρισκόταν σε πάρκο των Αμπελοκήπων, όπως μας πληροφόρησαν.
Η τελευταία έρευνα (2018) του υπουργείου Εργασίας, σε συνεργασία με το Τμήμα Κοινωνικής Πολιτικής του Παντείου Πανεπιστημίου, κατέγραψε 793 συνολικά άστεγους στην Αθήνα, εκ των οποίων οι 353 βρίσκονταν στον δρόμο και οι υπόλοιποι σε δομές.
Η αστεγία είναι αποτέλεσμα των πολιτικών λιτότητας. Των πολιτικών που αυξάνουν την ανεργία, τους κοινωνικούς αποκλεισμούς. Η κυβέρνηση Μητσοτάκη ψήφισε τον πτωχευτικό κώδικα, απελευθέρωσε τους πλειστηριασμούς πρώτης κατοικίας, περιόρισε σημαντικά τη χρηματοδότηση του ΕΣΥ. Ο νεοφιλελευθερισμός εναντιώνεται στο κράτος πρόνοιας. Λιγότερο κράτος σημαίνει λιγότερες κοινωνικές υπηρεσίες, λιγότερη περίθαλψη, περισσότεροι κοινωνικοί αποκλεισμοί.
Η αστεγία δεν λύνεται με επισκέψεις και φωτογραφίσεις. Θα λυθεί με κρατικές δομές. Με οργανωμένες, διαρκείς πολιτικές στέγασης, δωρεάν ιατρικής περίθαλψης, εργασιακής ασφάλειας, οικονομικής ενίσχυσης. Ο νεοφιλελεύθερος καπιταλισμός εναντιώνεται σε όλα αυτά. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα αναγκαστεί να έρθει σε σύγκρουση με την ιδεολογία του, εάν θέλει πραγματικά να αντιμετωπίσει το πρόβλημα της αστεγίας.
Στρατής Ηλιάκης
Πηγή: Η Εποχή
