Το διάστημα που προηγήθηκε της ολοκλήρωσης του πορίσματος για τις εργασιακές σχέσεις διαβάζαμε συνεχώς για τη νέα επίθεση σε μισθούς και εργασιακά που αυτό θα σηματοδοτούσε.
Θα περίμενε κανείς μετά τη δημοσίευσή του η συζήτηση να διεξαχθεί στο έδαφος της πραγματικότητας και όχι των διαφόρων εκτιμήσεων. Αντιθέτως η πλειονότητα των απόψεων που σχολιάζουν το πόρισμα καταφέρνουν, με εντυπωσιακό τρόπο, να μην έχουν καμία σχέση με όσα αυτό περιλαμβάνει.
Οι αναλύσεις αυτές περιγράφουν κυρίαρχα τις πολιτικές επιδιώξεις όσων επιθυμούν και εύχονται η διαπραγμάτευση στα εργασιακά να καταλήξει σε ακόμα μεγαλύτερη απορρύθμιση.
Ας δούμε όμως τι λέει πραγματικά το κείμενο. Η επιτροπή έχει καταλήξει σε δώδεκα προτάσεις είτε ομόφωνα είτε πλειοψηφικά.
Η πρώτη λαθροχειρία που γίνεται είναι, όπου δεν υπάρχει ομοφωνία να εμφανίζονται οι δύο απόψεις ως ισότιμες. Γνωρίζαμε ότι οι νεοφιλελεύθεροι δεν τα πήγαιναν ποτέ καλά με τη δημοκρατία, αλλά από ό,τι φαίνεται, έχουν σταματήσει να τα πηγαίνουν καλά και με την απλή αριθμητική.
Σε αυτές τις δώδεκα προτάσεις λοιπόν περιγράφεται η αντίθεση της επιτροπής σε παρεμβάσεις που σχετίζονται με τον περιορισμό του δικαιώματος της απεργίας ή άλλες αλλαγές στον συνδικαλιστικό νόμο, τη θέσπιση του λοκ αουτ και την αλλαγή ή κατάργηση των σημερινών ορίων για τις ομαδικές απολύσεις.
Επίσης ζητάει την ουσιαστική επαναφορά του συνόλου των στοιχείων που ορίζουν τις συλλογικές συμβάσεις. Δηλαδή:
● Ο κατώτατος μισθός να καθορίζεται μέσα από τη διαπραγμάτευση εργοδοτών και εργαζομένων.
● Επαναφορά της επεκτασιμότητας των κλαδικών και ομοιοεπαγγελματικών συμβάσεων όταν αυτές καλύπτουν το 50% των εργαζομένων ενός κλάδου, κάτι που στερεί από τους εργοδότες το δικαίωμα να αποχωρούν από την εργοδοτική οργάνωση και να σπάνε τη σύμβαση.
● Επαναφορά της αρχής της εύνοιας, δηλαδή όταν υπάρχουν συμβάσεις σε διαφορετικά επίπεδα (κλαδικό, επιχειρησιακό κ.λπ.) να ισχύει η καλύτερη για τον εργαζόμενο σύμβαση.
● Επαναφορά της χρονικής επέκτασης στους 6 μήνες και της μετενέργειας για το σύνολο των όρων της συλλογικής σύμβασης.
● Διατήρηση του δικαιώματος της εργατικής πλευράς για μονομερή προσφυγή στη διαιτησία.
Από ό,τι φαίνεται όμως για τους διάφορους αναλυτές, όταν η πραγματικότητα δεν συμφωνεί μαζί μας τόσο το χειρότερο γι’ αυτήν. Επιλέγουν να μην ασχοληθούν με τα παραπάνω και να προσπαθήσουν να δημιουργήσουν εντυπώσεις σε άλλα επίπεδα.
Σχετικά με το ζήτημα των ομαδικών απολύσεων, που έχουν γραφτεί πολλά, αυτή τη στιγμή εκκρεμεί μια δικαστική απόφαση σε ευρωπαϊκό επίπεδο, σχετικά με το σημερινό καθεστώς διοικητικής προέγκρισης από τη μεριά του υπουργείου Εργασίας.
Το πόρισμα αναφέρει ρητά ότι σε περίπτωση κατάργησης της σημερινής διαδικασίας, μπορεί να αντικατασταθεί με ένα άλλο σύστημα προληπτικού ελέγχου. Αρα από πουθενά δεν προκύπτει απελευθέρωση των ομαδικών απολύσεων.
Ακόμα και στο ζήτημα του μισθού μαθητείας αναφέρεται ότι δεν είναι σύμφωνη με το ευρωπαϊκό δίκαιο η διάκριση στον μισθό με βάση την ηλικία και οποιαδήποτε μορφή μισθού μαθητείας δεν μπορεί να υπερβαίνει τα δύο έτη (85% και 95% του κατώτατου) και να εδράζεται αποκλειστικά με τη διάκριση ειδικευόμενου-ανειδίκευτου. Χωρίς να συμφωνούμε με αυτή τη θέση, η αλήθεια είναι ότι απέχει πολύ από αυτά που έχουν γραφτεί.
Ο χώρος είναι μικρός για να ανασκευάσουμε το σύνολο των ψεμάτων που έχουν ακουστεί. Αξίζει όμως να κρατήσουμε μερικά πολιτικά συμπεράσματα. Μια ανεξάρτητη επιτροπή αποδεικνύει ξεκάθαρα ότι η πολιτική που ασκήθηκε μέσα στην κρίση από Ν.Δ.-ΠΑΣΟΚ-θεσμούς έχει διαλύσει κυριολεκτικά τα βασικά εργατικά δικαιώματα.
Το πραγματικό success story των μνημονίων ήταν η βίαιη υποτίμηση της εργασίας και η μετάβαση από τη «γενιά των 700 ευρώ» στην «εργατική τάξη των 300 ευρώ». Γνωρίζουμε πολύ καλά ότι αν το πόρισμα ήταν σε διαφορετική κατεύθυνση αυτή τη στιγμή θα αποτελούσε ευαγγέλιο για τους θεσμούς.
Η κυβέρνηση πρέπει να δώσει μάχη για να αποτελέσει το πόρισμα τη βάση της διαπραγμάτευσης. Ενδιαφέρον θα είχε να δούμε και την τοποθέτηση πάνω στο πόρισμα δυνάμεων που τώρα τελευταία προσπαθούν να εμφανιστούν ως υπερασπιστές των εργαζομένων.
Είναι κρίσιμο όμως ότι για πρώτη φορά μετά την έναρξη της κρίσης φαίνεται πως στον χώρο της εργασίας μπορούν να ανατραπούν οι νεοφιλελεύθερες κατευθύνσεις και να υπάρξει ανάκτηση βασικών δικαιωμάτων.
Δεν μπορούμε να ξεχνάμε ότι η βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συστήματος κρίνεται και από τη μάχη γύρω από τις εργασιακές σχέσεις.
Είναι σίγουρο ότι αυτή η μάχη δεν θα είναι εύκολη και δεν θα κριθεί απλά σε αυτή τη διαπραγμάτευση. Υπάρχουν πολλά ακόμα να γίνουν και σε κάθε περίπτωση η δυναμική παρέμβαση του κόσμου της εργασίας και της νεολαίας είναι παραπάνω από απαραίτητη.
Ο Νάσος Ηλιόπουλος είναι μέλος Πολιτικής Γραμματείας ΣΥΡΙΖΑ
Πηγή: Εφημερίδα των Συντακτών
