Οι γερμανικές εκλογές τέλειωσαν, αλλά τα ερωτήματα για την επόμενη μέρα, τόσο στη Γερμανία όσο και στην Ε.Ε., στην οποία η χώρα παίζει κεντρικό ρόλο, παραμένουν. Ήδη από την Κυριακή των εκλογών οι υποψήφιοι καγκελάριοι άρχισαν να συζητούν μεταξύ τους, δημοσίως, στην τηλεόραση, για την επόμενη μέρα. Κάτι που αποτελεί στοιχείο δημοκρατίας – και μάθημα για τα καθ’ ημάς, όπου ο Κ. Μητσοτάκης είχε αρνηθεί να συμμετάσχει, τον Ιούλιο του 2019, ακόμα και σε προεκλογικό ντιμπέιτ με τον Αλέξη Τσίπρα και τους επικεφαλής των υπόλοιπων κομμάτων.
Την περασμένη Κυριακή, το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα (SPD), υπό τον Όλαφ Σολτς, κέρδισε τις εκλογές, με τη διαφορά από τους δεύτερους, Χριστιανοδημοκράτες (CDU / CSU), που υπέστησαν ιστορική ήττα, να κυμαίνεται στο 1,6%. Οι Πράσινοι, υπό την Μπέρμποκ, έλαβαν το καλύτερο ποσοστό της ιστορίας τους και μαζί με το κόμμα των Ελεύθερων Δημοκρατών (FDP) γίνονται πλέον ρυθμιστές των μετεκλογικών εξελίξεων.
Η Ακροδεξιά και ξενοφοβική Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD) έχασε 2,3%, γεγονός θετικό για τη δημοκρατία, πλην ανησυχητικό, εφόσον το κόμμα φαίνεται να παγιώνει ένα σημαντικό ποσοστό, ιδίως στα κρατίδια της πρώην Ανατολικής Γερμανίας. Αντίθετα, η γερμανική Αριστερά (Die Linke) έχασε σχεδόν τη μισή της εκλογική δύναμη. Η ήττα των Χριστιανοδημοκρατών και η προοπτική συγκυβέρνησης Σοσιαλδημοκρατών και Πρασίνων, κόμματα στα οποία κατευθύνθηκε το μεγαλύτερο μέρος των ψηφοφόρων της, φαίνεται ότι βάρυνε στις προτιμήσεις των αριστερών.
Βέβαια, η πτώση της Linke είναι και αποτέλεσμα δικών της λαθών, αφού δεν μπόρεσε να εμπνεύσει και να απαντήσει στα μεγάλα ερωτήματα της εποχής, ιδιαίτερα των νέων.
Παρά την πτώση της Linke, είναι πολύ σημαντική η συνολική άνοδος των γερμανικών προοδευτικών κομμάτων. Εδώ θα πρέπει να σημειωθεί ότι ο Αλέξης Τσίπρας και ο ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία, πέρα από τους ιστορικούς δεσμούς με τη γερμανική Αριστερά, έχει τόσο με τον Σολτς όσο και με την Μπέρμποκ σταθερές επαφές και ανοιχτούς διαύλους, διότι η κοινή μάχη κατά της ευρωπαϊκής Δεξιάς του ΕΛΚ αλλά και τα μεγάλα προβλήματα της εποχής, όπως οι ανισότητες, η κλιματική κρίση, η ξενοφοβία και το προσφυγικό – μεταναστευτικό, απαιτούν ευρύτερες συγκλίσεις των αριστερών, προοδευτικών, οικολογικών δυνάμεων σε εθνικό και διεθνές επίπεδο.
Μολονότι οι διεργασίες για τον σχηματισμό κυβέρνησης προβλέπονται μακρόχρονες, δύο είναι τα επικρατέστερα ενδεχόμενα. Το πρώτο είναι η συγκρότηση μιας κυβέρνησης συνεργασίας μεταξύ CDU / CSU, Πράσινων και FDP ενώ το δεύτερο, και ίσως πιο πιθανό, είναι μια συγκυβέρνηση των δύο τελευταίων με τους Σοσιαλδημοκράτες.
Εμπόδια στον σχηματισμό μιας τέτοιας κυβέρνησης αποτελούν οι, εν πολλοίς, αλληλοσυγκρουόμενες προγραμματικές θέσεις μεταξύ Πρασίνων και FDP σε ζητήματα όπως η «πράσινη στροφή» με την απεξάρτηση από τον άνθρακα, η φορολογία του μεγάλου κεφαλαίου και η άσκηση μιας δυναμικής κοινωνικής πολιτικής κατά των ανισοτήτων, καθώς και η χαλάρωση των δημοσιονομικών κανόνων στη Γερμανία και την Ευρώπη.
Το μεγάλο ερώτημα είναι κατά πόσο θα μπορούσαν να συνδυαστούν η «κοινωνική στροφή» των Σοσιαλδημοκρατών, η οποία ξεκίνησε από το 2019 και συνέβαλε στη σημερινή άνοδο του κόμματος, οι ριζοσπαστικές προτάσεις των Πρασίνων για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης και οι νεοφιλελεύθερες θέσεις του FDP, ο επικεφαλής του οποίου Κρίστιαν Λίντνερ ζητάει να έχει πρώτο ρόλο στην οικονομική πολιτική της επόμενης κυβέρνησης.
Όπως είναι προφανές από την κεντρική θέση της Γερμανίας στο ευρωπαϊκό οικοδόμημα, ο χαρακτήρας και η σύνθεση της κυβέρνησης που θα προκύψει θα επηρεάσουν και τη μελλοντική κατεύθυνση της Ε.Ε. Ιδίως αυτήν την εποχή, όπου, την επόμενη άνοιξη, θα διενεργηθούν προεδρικές εκλογές στη Γαλλία και, ταυτόχρονα, οι εθνικές κυβερνήσεις θα πρέπει να υποβάλουν τα σχέδια προϋπολογισμού τους στις Βρυξέλλες.
Η πορεία και το αποτέλεσμα της συζήτησης για την επόμενη μέρα του Συμφώνου Σταθερότητας, το οποίο έχει ανασταλεί μέχρι το 2023, για την περαιτέρω αναστολή ή αλλαγή των κανόνων του, θα συναρτηθεί και από τον χαρακτήρα της επόμενης κυβέρνησης στο Βερολίνο. Αλλά και το σχέδιο για μια νέα αμυντική πολιτική της Ε.Ε., όπως και οι σχέσεις της Ευρώπης με τη Ρωσία και την Κίνα τίθενται, προσωρινά, εν αναμονή.
H Ράνια Σβίγκου είναι υπεύθυνη για τον Τομέα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Υποθέσεων στην Π.Γ. του ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία
