Δεν ήταν εύκολο. Ήταν η μεγαλύτερη δίκη ναζιστών στη μεταπολεμική Ευρώπη, μια από τις μεγαλύτερες δίκες της Μεταπολίτευσης. Μην ξεχνάμε και το κλίμα που καλλιεργούσαν κάποιοι. Διαρκής κουβέντα περί καθυστέρησης, αμφισβήτηση του κατηγορητηρίου. Θυμάστε τι ψιθυρίζανε ακόμα και «έγκυροι» συνάδελφοί σας, η δίκη είναι φιάσκο, δε «βγαίνει» το κατηγορητήριο. Η δίκη άρχισε να παράγει αποτελέσματα από την πρώτη στιγμή. Ανέκοψε τη βίαιη εγκληματική δράση. Έδιωξε από το δρόμο τα τάγματα εφόδου. Ο κοινοβουλευτικός μανδύας όλο και μίκραινε, δε μπορούσε να σκεπάσει το απεχθές πρόσωπο της νεοναζιστικής οργάνωσης. Η δίκη φόβισε την ηγεσία της ΧΑ και παρόξυνε τις αντιθέσεις στο εσωτερικό της. Όμως δεν ήταν εύκολη διαδικασία μέχρι να προκύψουν όλα τα συντριπτικά στοιχεία: στρατιωτικού τύπου δομή, ιεραρχία, modus operandi, μοτίβο της βίας, τάγματα εφόδου, εκπαίδευση στα όπλα, ναζιστικός χαρακτήρας, ανοιχτή επιβουλή κατά του πολιτεύματος, απειλές, εκβιασμοί. Έτσι φτάσαμε να μπορεί η ΧΑ πλέον να διδάσκεται ως εμβληματική περίπτωση εγκληματικής οργάνωσης με βάση τον Ποινικό Κώδικα. Και να σας πω και κάτι τελευταίο; Επιτέλους μπορούμε να μιλάμε καθαρά για την ακροδεξιά τρομοκρατία. Επιτέλους.
Ναι, κάποιοι, ίσως και με καλές προθέσεις, την υποτιμούν. Λένε: παντού υπάρχουν ακροδεξιοί, ακόμα και ακροδεξιοί υπουργοί. Και τι έγινε λοιπόν με την καταδίκη; Διαφωνώ απόλυτα με αυτό. Δεν είναι όλοι οι ακροδεξιοί μαχαιροβγάλτες, οι χρυσαυγίτες που δικάζονταν κατηγορούνταν για βαριά κακουργήματα. Για αυτά είναι στη φυλακή. Εγκληματική οργάνωση, συνδικάτο του εγκλήματος. Μην το ξεχνάμε αυτό. Αλλά θα πω και το άλλο. Μπορούμε να φανταστούμε πού θα ήμασταν αν ήταν άλλη η απόφαση; Πόσο πιο ξεσαλωμένη θα ήταν και η πιο mainstream ακροδεξιά, αυτή με τα κουστούμια, αν οι νεοναζί είχαν πέσει στα μαλακά; Χρειάζεται νομίζω ψυχραιμία και προσοχή στις αποτιμήσεις μας.
Κοιτάξτε, η ακροδεξιά ποτέ δεν έπαψε να είναι εδώ, πριν και μετά. Είχαμε ανοιχτή συνεργασία θυλάκων εντός της ΕΛΑΣ με χρυσαυγίτες. Είχαμε δικαστική αβελτηρία. Μια ύποπτη «ουδετερότητα» των θεσμών. Σας θυμίζω τις υπόγειες συναλλαγές υψηλών στελεχών της κυβέρνησης Σαμαρά με τους υπόδικους νεοναζί. Κορυφαία περίπτωση ο απερίγραπτος κύριος Μπαλτάκος. Και σε άλλους χώρους όμως είχαμε πολιτικό φλερτ με το ποινικό περιθώριο. Ο κ. Λοβέρδος αναγνώριζε γνήσιο ακτιβισμό τύπου Χεζμπολάχ στις δράσεις της ΧΑ. Η Πρόεδρος της Βουλής κ. Κωνσταντοπούλου πρότεινε να ακυρωθούν κοινοβουλευτικές ψηφοφορίες γιατί έλειπαν οι προφυλακισμένοι βουλευτές της ΧΑ. Βουλευτές διακομματικά, του ΣΥΡΙΖΑ περιλαμβανομένου, συνταξίδευαν στα ακριτικά νησιά με τους χρυσαυγίτες. Άρα το έδαφος ήταν εύφορο για τα νεοφασιστικά «λουλούδια». Αυτό δε σταμάτησε με τη δίκη αλλά ανακόπηκε σε μεγάλο βαθμό. Και πάντως, μπήκε φρένο στους μαχαιροβγάλτες ακροδεξιούς.
Κοιτάξτε γύρω μας. Έχουμε 3 υπουργούς ανοιχτά αντισημίτες να σπεύδουν ο ένας μετά τον άλλο να ζητήσουν συγγνώμη από το Ισραήλ και την Ισραηλιτική κοινότητα μόλις ορκιστούν. Παγκόσμιο ρεκόρ. Έχουμε βουλευτή που δημοσιοποιεί λίστες «αλλοδαπών νηπίων», έχουμε άλλον βουλευτή που υβρίζει γυναίκα θύμα ομαδικού βιασμού, έχουμε ιερείς και δημοτικούς άρχοντες που κάνουν εκστρατεία να μην περάσει από την πόλη τους μια ξύλινη κούκλα για τα παιδιά πρόσφυγες. Η «μουσουλμάνα κούκλα είναι ανεπιθύμητη» είπαν. Πόσο ρατσιστικό δηλητήριο, πόση ξενοφοβική εγκεφαλική βλάβη! Ακόμα και δικαστικές αποφάσεις να δει κανείς, θα καταλάβει ότι μέρος του δικαστικού σώματος εμφορείται από εθνοφυλετικές αντιλήψεις. Για να μη μιλήσουμε για την σταθερή παρουσία και λειτουργία θυλάκων του νεοφασιστικού περιθωρίου σε ειδικές μονάδες της ΕΛΑΣ. Ποτέ δεν υπήρξε ουσιαστική διερεύνηση και πειθαρχική αντιμετώπιση περιστατικών ανοιχτής συνέργειας. Στη δίκη αποκαλύφθηκαν πολλές τέτοιες διαδρομές. Άλλοι κυκλοφορούν με τα φασιστικά εμβλήματα πάνω στα κράνη και τις στολές και δεν ενοχλείται κανείς. Είναι ντροπή.
Φυσικά, είναι διεθνές φαινόμενο. Η ακροδεξιά ψαρεύει στα θολά νερά των αρνητών, τους ενισχύει, ποντάρει στην αναστάτωση. Έχει κανείς αμφιβολία ότι πολλοί «μακεδονομάχοι» έβγαλαν τις περικεφαλαίες και ντύθηκαν τώρα αντιεμβολιαστές τσολιάδες; Εξάλλου, δεν το κρύβουν έγκλειστοι χρυσαυγίτες ότι επικοινωνούν με τον κόσμο αυτόν, αν και εκτιμώ ότι η δύναμή τους είναι περιορισμένη. Έχουμε καινούρια «αστέρια» του αντιεμβολιασμού. Με μια κουβέντα, το ρεύμα αυτό έχει όλα τα ακροδεξιά χαρακτηριστικά: αμφισβήτηση του ορθού λόγου και της επιστήμης, υπονόμευση κάθε είδους κοινωνικής εμπιστοσύνης και κοινοβουλευτικής αντιπροσώπευσης, ένας πολτός κατασκευασμένων ειδήσεων και αμάθειας. Η παιδική χαρά του ακροδεξιού. Και αν τώρα το πολιτικό σύστημα στοιχειωδώς κρατιέται, τρομάζει κανείς στη σκέψη τι θα γινόταν στη χώρα με πανδημία, με την Νέα Δημοκρατία στην αντιπολίτευση να τρέχει προς τα ακροδεξιά παρέα με συνωμοσιολόγους, μασκομάχους, τμήμα της Εκκλησίας και όλη την εντός της σκληρή δεξιά.
Η έμφυλη βία ήταν πάντα εδώ, σάρκα από την οικογενειακή και κοινωνική μας σάρκα. Η «μάτσο» τοξικότητα έχει στέρεο υπόβαθρο στον σεξισμό της καθημερινότητας, στα «αντρικά αστεία» που κάνουν μάγκες παραγωγοί στο ραδιόφωνο, στα χοντρά πειράγματα, στο «κράξιμο». Πάλι θα θυμίσω πράγματα που απωθούμε, όπως την προσφώνηση «καλτσοδέτα» ή «τσόκαρο» αρρένων βουλευτών προς τις συναδέλφους τους. Η απαξίωση του θηλυκού υπήρχε πάντα. Το ίδιο και ο κώδικας συμμόρφωσης «σεξ και ξύλο», στο σπίτι ή το γήπεδο. Μετά το “me too” αυτό το πρόβλημα ωμής έμφυλης βίας βγήκε στην επιφάνεια. Δεν μπορούμε πια να παίζουμε τους έκπληκτους και τους σοκαρισμένους. Σε κάθε σεξουαλική επίθεση, κάθε γυναικοκτονία, σε κάθε περίπτωση Ζακ ή Γιακουμάκη, διαβάζει κανείς την ίδια συνταγή: σεξισμός, πατριαρχία, εθνοφυλετισμός, νταηλίκι, ομοφοβία. Αλλά ακόμα και η επίμονη λυσσαλέα άρνηση να χρησιμοποιείται ο όρος «γυναικοκτονία» είναι πολύ ενδεικτική μιας κοινωνικής αντίληψης βαθιά αντιδραστικής, τοξικής: «Όχι μόνο θα συνεχίσει να συμβαίνει αλλά δε θα σας αφήνουμε να το ονομάζετε κιόλας».
Έχει πλέον γίνει σαφές ότι δε χρειάζεται να πάρει μόνη της την εξουσία για να διαβρώσει τους θεσμούς η νέα ακροδεξιά. Δεν χρειάζεται. Το κάνει ασκώντας πίεση, βάζοντας την δημοκρατία στον τοίχο. Τι σημαίνει αυτό στην περίπτωσή μας; Εγώ δεν πιστεύω ότι ο Μητσοτάκης είναι ακροδεξιός. Αυτό όμως δεν αρκεί. Η στάση του στο Μακεδονικό έδειξε πολύ μικρό ανάστημα. Πολιτικά αγκάλιασε όλο το πολιτικό εθνικιστικό περιθώριο. Θα το πω προβοκατόρικα: πολιτικά νομιμοποίησε αυτούς που λίντσαραν τον Μπουτάρη. Μαζί ήταν οι υπουργοί του με τους ξεβράκωτους με τις περικεφαλαίες. Το αντιεμβολιαστικό περιθώριο, όπως και το αντιπροσφυγικό στα νησιά με τις πολιτοφυλακές, έχει μεγαλώσει με την ανοχή μέρους της ΝΔ. Αλλά και σε άλλες περιπτώσεις, έδειξε ο κ. Μητσοτάκης ευεπίφορος στην ακροδεξιά ρητορική. Με ποιον ήταν στις ψηφοφορίες για το σύμφωνο συμβίωσης; Με τον πολιτικό φιλελευθερισμό ή με την ομοφοβική ακροδεξιά; Τι έλεγε στη βουλή για εξωγήινους που λένε στα παιδιά να αλλάξουν φύλο; Άρα, έγινε ο ίδιος (μπορεί χωρίς να το θέλει αλλά αυτό για έναν ηγέτη λίγη σημασία έχει) το αντηχείο της ακροδεξιάς πίεσης μέσα στη ΝΔ. Η σταθερή ενίσχυση της παρουσίας ακροδεξιών υπουργών στην κυβέρνηση το αποδεικνύει. Η τάση Σαμαρά εξακολουθεί να είναι κύριο όχημα κανονικοποίησης της ακροδεξιάς στη χώρα.
Μέρος τους σταθερά λειτουργεί ως πλυντήριο ιδεών. Θυμάστε τη lifestyle παρουσίαση των νεοναζί; Τους γάμους και τους έρωτές τους, τα τατουάζ «σβάστικα στο μπράτσο» στις κάμερες; Ακόμα χειρότερα, τα στημένα ρεπορτάζ του Πρώτου Θέματος με την δήθεν φιλανθρωπία των φουσκωτών χρυσαυγιτών; Μετά είχαμε μια γραμμή «ίσων αποστάσεων», να μην κάνουμε φασαρία γύρω από τη δίκη για να μην επηρεαστεί τάχα η δικαιοσύνη. Και από την άλλη σιωπή. Αδιαφορία για τη δουλειά ανθρώπων που συστηματικά ερευνούσαν τα εγκλήματα της Χρυσής Αυγής. Καμιά προβολή σε εκείνους που συνέχισαν να στέκονται στις γειτονιές απέναντι στις αρβύλες και τα ξυρισμένα κεφάλια των νεοναζί. Και μετά το 2013, μια υποκριτική έκπληξη. Τότε ανακάλυψαν ότι υπήρχαν ρατσιστικές επιθέσεις. Πού πατάει αυτό; Γενικότερα, πολλά ΜΜΕ και διαμορφωτές κοινής γνώμης συνεχίζουν να αναπαράγουν μια αντίληψη: η Χρυσή Αυγή «το παράκανε» με τη βία και τα εγκλήματα, χωρίς αυτά θα ήταν χρήσιμη. Πολλοί δημοσιογράφοι μετά τον δήθεν αποτροπιασμό για την εγκληματική συμμορία συνέχισαν να κανονικοποιούν τον εθνικισμό, τον ρατσισμό, την ισλαμοφοβία, τη μισαλλοδοξία, τον σεξισμό.
Οργανώνουμε την καμπάνια #1χρόνομετά για να ανοίξει ακριβώς αυτή η συζήτηση. Να σκεφτούμε ξανά πόση σημασία είχε η καταδίκη και να τη γιορτάσουμε. Θυμηθείτε πόση ανάταση δημιούργησε πέρσι αυτή η απόφαση. Ήταν μια νίκη, μια λύτρωση. Αλλά και να μην εφησυχάσουμε. Να δούμε καθαρά τι έχουμε μπροστά μας. Αυτό που ζητάμε από τον καθένα είναι να μπει στη συζήτηση, να γράψει τις σκέψεις του με το #1χρόνομετά.
