Ανέκαθεν οι γερμανικές εκλογές είχαν βαρύνουσα σημασία για την πορεία της Ευρώπης, από τη στιγμή που η Γερμανία ήταν και παραμένει η κυρίαρχη οικονομικά δύναμη στην ΕΕ. Πόσο μάλλον αυτές του Σεπτεμβρίου, οι οποίες σηματοδοτούνται από την αποχώρηση της Άνγκελα Μέρκελ μετά από δεκαπέντε χρόνια στη θέση της καγκελαρίου. Θα μπορούσε κανείς να μιλήσει για μια πραγματική αλλαγή εποχής, συνυπολογίζοντας και τις μεγάλες αλλαγές που έχουν επέλθει τον τελευταίο καιρό ως αποτέλεσμα της πανδημίας, αλλά και των πολύπλευρων οικονομικών και κοινωνικών συνεπειών της.
Σήμερα η Ευρώπη βρίσκεται σε ένα σταυροδρόμι. Από τη μια μεριά, υπάρχει ο δρόμος της λιτότητας και των δημοσιονομικών περικοπών, οι οποίες οδήγησαν και στην αποσάθρωση του δημόσιου συστήματος υγείας πολλών ευρωπαϊκών κρατών, με ολέθριες συνέπειες ως προς την αντιμετώπιση της πανδημίας. Από την άλλη, υπάρχει ο δρόμος που άνοιξε με τη δημιουργία του Ταμείου Ανάκαμψης και την αναστολή του Συμφώνου Σταθερότητας.
Θα επιστρέψει η Ευρώπη στην «κανονικότητα» της λιτότητας και των αυστηρών δημοσιονομικών κανόνων, όπως προτείνει ο υποψήφιος των Γερμανών Χριστιανοδημοκρατών Λάσετ, προσθέτοντας ότι το ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης θα πρέπει να είναι μια «one-off» επιλογή; Ή θα μετατρέψει το Σύμφωνο Σταθερότητας σε Σύμφωνο Σύγκλισης και Βιώσιμης Ανάπτυξης, θα θεσμοθετήσει το Ταμείο Ανάκαμψης ως μόνιμο αναπτυξιακό μηχανισμό, θα πορευθεί στον δρόμο της αύξησης των δημοσίων επενδύσεων και της φορολόγησης του μεγάλου πλούτου, που έχει διανοίξει, στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν; Το αποτέλεσμα των εκλογών στη Γερμανία θα καθορίσει, σε μεγάλο βαθμό, και την κατεύθυνση στην οποία θα κινηθεί η ΕΕ τα επόμενα χρόνια.
Εάν, τελικά, κυριαρχήσουν οι δυνάμεις που θεωρούν την πανδημία ως ένα «διάλειμμα», τότε θα πρόκειται για μια ιστορικών διαστάσεων χαμένη ευκαιρία, όχι μόνο για τη Γερμανία, αλλά και για ολόκληρη την Ευρώπη.
Διότι η επικράτηση του νεοφιλελεύθερου δόγματος το οποίο πρέσβευαν οι γερμανικές κυβερνήσεις των τελευταίων ετών οδήγησε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, ιδίως αυτές του Νότου, σε ύφεση, διάλυση του κοινωνικού κράτους, συρρίκνωση των εργασιακών δικαιωμάτων και κατακτήσεων δεκαετιών, διεύρυνε τις ανισότητες, αύξησε το ποσοστό του πληθυσμού που βρίσκεται κάτω από τα όρια της φτώχειας, αλλά και αποδυνάμωσε τη δημοκρατία και συνέτεινε στην απαξίωση της ΕΕ. Η επιστροφή σε μια τέτοια πραγματικότητα θα ήταν καταστροφική, ενώ θα ενίσχυε περαιτέρω τον εθνικισμό και την ακροδεξιά.
Φυσικά, δεν μπορούμε να ξεχνάμε το μεγάλο ζήτημα της εποχής μας, την κλιματική κρίση. Πρόκειται για ένα ζήτημα η αντιμετώπιση του οποίου θα κρίνει, εντέλει, την επιβίωση του ίδιου του πλανήτη. Και γι’ αυτό θα αποφασίσουν οι Γερμανοί ψηφοφόροι, δίνοντάς του ακόμα μεγαλύτερη σημασία μάλιστα μετά και τις καταστροφικές πλημμύρες που έπληξαν προ ολίγων εβδομάδων τη χώρα. Θα πρωτοπορήσει η ΕΕ σε δυναμικές κινήσεις ή θα υπαναχωρήσει σε μετριοπαθή μέτρα, συνυπολογίζοντας τα κέρδη και τις ζημιές για τις γερμανικές βιομηχανίες; Θα υλοποιηθεί η Πράσινη Συμφωνία με όρους δίκαιης μετάβασης;
Μια ενδεχόμενη επικράτηση του Άρμιν Λάσετ, ο οποίος, ως πρωθυπουργός της Βόρειας Ρηνανίας-Βεστφαλίας, είχε συχνά γίνει αντικείμενο κριτικής για τη στάση του υπέρ των βιομηχανιών, θα σηματοδοτήσει πολλά και σε αυτό το ζήτημα.
Τέλος, αναφορικά με την εξωτερική πολιτική της ΕΕ, τη θέση της μέσα σε έναν ραγδαία μεταβαλλόμενο κόσμο, αλλά και την πορεία της Ευρωπαϊκής Ενοποίησης, οι θέσεις των γερμανικών κομμάτων έχουν μικρές ή μεγάλες διαφοροποιήσεις μεταξύ τους. Όμως, το κρίσιμο είναι η άρνηση της Γερμανίας, συνολικά, να αναλάβει τον πολιτικό ρόλο που της αναλογεί, εξαιτίας της θέσης της και του ειδικού της βάρους.
O ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ συνδέεται με μακρόχρονους δεσμούς φιλίας και συνεργασίας με το γερμανικό Κόμμα της Αριστεράς (Die linke), ενώ ταυτόχρονα συνομιλεί και συνεργάζεται με τους Γερμανούς Σοσιαλδημοκράτες και τους Γερμανούς Πράσινους. Το συμπέρασμα και από την επίσκεψη τον Ιούνιο του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία Α. Τσίπρα στο Βερολίνο είναι ότι η ενίσχυση των αριστερών, προοδευτικών, οικολογικών δυνάμεων στη Γερμανία, είτε αυτές βρεθούν τελικά στην κυβέρνηση είτε στην αντιπολίτευση, είναι ιδιαίτερα σημαντική. Όπως και το ότι η συνεργασία των προοδευτικών δυνάμεων στην Ευρώπη αποτελεί σήμερα αναγκαιότητα. Οι ομοσπονδιακές εκλογές του Σεπτεμβρίου θα κρίνουν, σε μεγάλο βαθμό, αν η Ευρώπη θα κινηθεί προς μια προοδευτική κατεύθυνση ή θα επιστρέψουμε σε μια νεοφιλελεύθερη «κανονικότητα», η οποία μας οδηγεί τις τελευταίες δεκαετίες από κρίση σε κρίση.
Ράνια Σβίγκου
Πηγή: Οικονομική Επιθεώρηση
