Μεγάλη ημερίδα διοργανώθηκε από τη Γενική Γραμματεία Καταπολέμησης της Διαφθοράς στις 21 Ιουλίου, όπου παρουσιάστηκε η ετήσια έκθεσή της για την περίοδο 2015 και του πρώτου εξαμήνου του 2016, όπως και η στατιστική απεικόνιση συλλογής δεδομένων διαφθοράς. Τα στοιχεία που έδωσαν οι καθ’ ύλην αρμόδιοι είναι πράγματι εντυπωσιακά σε σχέση με τις προηγούμενες περιόδους. Ακόμα και η συντηρητική και αντίπαλη προς την κυβέρνηση εφημερίδα «Καθημερινή» αναγκάστηκε να αποδεχτεί τα στοιχεία, τα οποία αναφέρουν ότι η μάχη ενάντια στη διαφθορά απέδωσε περίπου 1,5 δισεκατομμύριο ευρώ. Καλεσμένοι, πέρα από υπουργούς και κυβερνητικά στελέχη, ήταν το σύνολο των θεσμικών παραγόντων που εμπλέκονται με τον έλεγχο της διαφθοράς στη χώρα, καθώς και διεθνείς παρουσίες από το οικείο πεδίο.
Στην ομιλία του ο αναπληρωτής υπουργός Δικαιοσύνης, κ. Δημήτρης Παπαγγελόπουλος, ανέφερε πως «το παλιό σύστημα αντιστάθηκε και αντιστέκεται και παλεύει απεγνωσμένα να μπλοκάρει σε όλους τους τομείς τον αγώνα για εξυγίανση». Ο κ. Παπαγγελόπουλος εξήρε τη συνεισφορά του κ. Σούρλα, πρώην πολιτευτή της ΝΔ και συντάκτη του σχεδίου κατά της διαφθοράς με τον τίτλο «Διαφάνεια».
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον είχε η παρουσίαση των δράσεων του Σώματος Επιθεωρητών Υπηρεσιών Υγείας και Πρόνοιας. Μια μεγάλη γκάμα ελέγχων σε σχέση με την υγεία ήταν το έργο της προηγούμενης περιόδου. Πρώτος στην ιεράρχηση φυσικά ήταν ο διαχειριστικός έλεγχος του ΚΕΕΛΠΝΟ, όπου αναδείχτηκαν ότι σπαταλήθηκαν εκατομμύρια ευρώ σε σποτάκια για τη δημόσια υγεία, ενώ θα έπρεπε να είναι δωρεάν μετά από γνωμάτευση του ΕΣΡ, (ο έλεγχος έχει επεκταθεί με εντολή του αναπληρωτή υπουργού Υγείας και συνεχίζεται). Έλεγχοι πραγματοποιήθηκαν ακόμα στον Εθνικό Οργανισμό Μεταμοσχεύσεων, που αναδείχθηκε σπατάλη δημοσίου χρήματος (το πόρισμα διαβιβάστηκε στην Εισαγγελία), στα δημόσια νοσοκομεία και τις ιδιωτικές κλινικές, σε συνεργασία με την Οικονομική Αστυνομία, για την εξοικονόμηση ποσοτήτων φαρμάκων υψηλού κόστους, πληρωμένων από τον ΕΟΠΥΥ, και προώθησης τους στο εξωτερικό, καθώς και για τις προμήθειες των ραδιοφαρμάκων – υπερτιμολογήσεις.
Λίστα Λαγκάρντ
Στην ομιλία του ο οικονομικός Εισαγγελέας, Παναγιώτης Αθανασίου, ανέφερε πως βασικό κομμάτι του έργου του αποτελεί η διερεύνηση των διαφόρων λιστών, όπως της γνωστής λίστας Λαγκάρντ, της λίστας των καταθετών των 65 CD, τη λίστα ομολόγων κτλ, ενώ διαθέτει μόνο 55 ελεγκτές. Σε σχέση με την έλλειψη προσωπικού τόνισε πως: «Τα προβλήματα αυτά όμως που σας προανέφερα, μπορούν ν’ αντιμετωπισθούν άμεσα, εφ’ όσον μας διατεθούν από το αρμόδιο υπουργείο Οικονομικών, ειδικοί πληροφορικής, εξειδικευμένοι στην επεξεργασία τραπεζικών δεδομένων για την αποκάλυψη της φοροδιαφυγής. Ειδικοί σε σύνθετα χρηματοοικονομικά – επενδυτικά προϊόντα, εγχώρια και διεθνή. Ειδικοί νομικοί στο φορολογικό Δίκαιο».
Κατά το χρονικό διάστημα 1/1/2015 με 15/7/2016 έχουν σχηματιστεί 191 δικογραφίες, οι οποίες αφορούν βέβαια πρόσωπα αναφερόμενα στη λίστα Λαγκάρντ κι έχουν διαβιβαστεί στις αρμόδιες Ελεγκτικές Υπηρεσίες.
Από αυτές τις δικογραφίες έχουν περαιωθεί 94 και έχει καταλογισθεί το ποσό των 810 εκατομμυρίων περίπου ευρώ. Όσον αφορά τις δικογραφίες των 65 CD, έχουν σχηματιστεί 284. Από αυτές έχουν περαιωθεί 36 και έχει καταλογισθεί το ποσό των 99 εκατομμυρίων. Όσον αφορά τις δικογραφίες της λίστας Μπόριανς και της λίστας των ομολόγων, που διερευνώνται παράλληλα, έχουν σχηματιστεί πάνω από 1.000 δικογραφίες και αυτές έχουν διαβιβαστεί στις αρμόδιες ΔΥΟ.
Σκάνδαλα και δημόσιο χρήμα
Ο κ. Γιώργος Βασιλειάδης, γενικός γραμματέας κατά της διαφθοράς, αναφέρθηκε στην εντολή που «λειτουργεί και αποδεικνύεται από τα σκάνδαλα που έρχονται στο φως και τις υποθέσεις που είχαν μπει στο συρτάρι επί σειρά ετών και παίρνουν το δρόμο τους. Ενδεικτικά αναφέρουμε εξοπλιστικά, ΑΤΕ, ΠΑΝΓΑΙΑ, ΤΑΙΠΕΔ, δάνεια κομμάτων, το όργιο των κατευθυνόμενων κρατικών διαφημίσεων από τη ΔΕΗ και το ΚΕΕΛΠΝΟ, τα σκάνδαλα του ΙΚΑ, τα δάνεια ΜΜΕ και σειρά άλλων για τα οποία οι έρευνες έχουν ήδη ξεκινήσει και προχωρούν με γοργούς ρυθμούς, χάρη στην αυταπάρνηση των ελλήνων εισαγγελέων. Για πρώτη φορά προσπαθούμε να φτιάξουμε ένα ενιαίο κέντρο υποδοχής καταγγελιών για τον έλεγχο του ΕΣΠΑ, κατ’ αρχήν και των συγχρηματοδοτούμενων προγραμμάτων». Παρουσίασε τη νέα προσπάθεια κατά της διαφθοράς, το Συντονιστικό και Υπηρεσιακό Κέντρο κατά της λαθρεμπορίας, που υπολόγισε ότι κοστίζει περίπου όσο ΕΝΦΙΑ.
Η Ελλάδα είναι μία από τις λίγες χώρες που έχει εκπονήσει και υποβάλει στις αρμόδιες υπηρεσίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής εθνική στρατηγική κατά της απάτης στις διαρθρωτικές δράσεις, τόνισε ο υφυπουργός Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού, κ. Αλέξης Χαρίτσης.
Ο αναπληρωτής πρόεδρος της Ενιαίας Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων, κ. Χρήστος Δετσαρίδης, είπε χαρακτηριστικά: «για όσους είναι λάτρεις των αριθμών, θα ήθελα απλώς να αναφέρω ότι το 2014 ελέγξαμε 35,5 εκατομμύρια ευρώ συμβάσεις και αποφασίσαμε τη διακοπή σε συμβάσεις αξίας 29,9 -δηλαδή το 85% των συμβάσεων που ελέγξαμε- ενώ για το 2015 το αντίστοιχο ποσοστό ήταν 73%, έχοντας ελέγξει 44 περίπου εκατομμύρια ευρώ συμβάσεις. […] Η αρχή μας έχει 80 άτομα, ωστόσο μόνο 6 ασχολούνται με τους ελέγχους, διότι αυτή είναι η καλύτερη δυνατή κατανομή προσωπικού. Την τελευταία τριετία η αρχή δέχθηκε 350 καταγγελίες, έβγαλε 9 κλιμάκια και έλεγξε τις περισσότερες από αυτές».
Ευρωπαϊκό φαινόμενο
Η διαφθορά κοστίζει στην οικονομία της ΕΕ 120 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως, ποσό ελάχιστα μικρότερο από τον ετήσιο προϋπολογισμό της, ενώ σε σχέση με το παγκόσμιο ΑΕΠ αφορά ποσοστό περίπου 5%, σύμφωνα με την κ. Ξένη Δημητρίου – Βασιλοπούλου, προϊστάμενη Εισαγγελίας Αρείου Πάγου.
Παράλληλα, τόνισε ότι στο πλαίσιο της προδικαστικής και ανακριτικής διερεύνησης σειράς υποθέσεων εξοπλιστικών προγραμμάτων, κατέστη δυνατή η επιστροφή ποσού άνω των 40 εκατομμυρίων εκ μέρους των κατηγορουμένων στις υποθέσεις αυτές, για τα αδικήματα μεταξύ άλλων της δωροδοκίας και της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες, σε τραπεζικό λογαριασμό που ανοίχτηκε από τον υπουργό Οικονομικών, κατόπιν εισήγησης της Εισαγγελίας Εγκλημάτων Διαφθοράς υπέρ του δημοσίου. Δεσμεύτηκε, επίσης, κινητή και ακίνητη περιουσία των υπόλογων, αξίας άνω των 400 εκατομμυρίων ευρώ.
Στην εισήγησή του ο Ε.Γ. του ΣΔΟΕ, κ. Κωνσταντίνου Χρήστου, μίλησε για τα αποτελέσματα του οργανισμού: «Κατά το έτος 2015 η Ε.Γ ΣΔΟΕ, στα πλαίσια των αρμοδιοτήτων της, διενήργησε συνολικά 24.273 ελέγχους. Από τους ελέγχους αυτούς βρέθηκαν συνολικά 10.496 παραβάτες και διαπιστώθηκαν 421.029 παραβάσεις. Το μέσο ποσοστό παραβατικότητας διαμορφώθηκε στο 43,24%. Το έτος 2014 ολοκληρώθηκε ο έλεγχος σε 49 πρόσωπα της λίστας Lagarde και σε 4 συσχετιζόμενα. Το 2015 ολοκληρώθηκε ο έλεγχος σε 116 πρόσωπα της λίστας και σε 3 πρόσωπα συσχετιζόμενα. Αντίστοιχα και ως απόρροια των ελέγχων αυτών, το έτος 2014 βεβαιώθηκαν από τη ΓΓΔΕ 26.620.923,80€ και το έτος 2015 178.313.978,08€».
Ενδιαφέρον παρουσίασε και η ομιλία του νέου Γενικού Γραμματέα Δημοσίων Εσόδων, κ. Γιώργου Πιτσιλή, που έβγαλε και είδηση. Την επόμενη εβδομάδα ταξιδεύει μαζί με το Γενικό Γραμματέα Καταπολέμησης της Διαφθοράς, καλεσμένοι της Βρετανικής Φορολογικής Διοίκησης, για να δουν πως έχει στηθεί το αντίστοιχο κέντρο εκεί. «Μας περιμένουν με μεγάλη προσμονή κι έχουν οργανώσει ένα πολύ λεπτομερειακό κομμάτι για να συζητήσουμε ακριβώς αυτή την τεχνογνωσία», ανέφερε.
Σημαντική βελτίωση
Η εισαγγελέας για την καταπολέμηση της διαφθοράς, κ. Ελένη Ράικου, είπε πως οι ελληνικές δικαστικές και εισαγγελικές αρχές έχουν δεσμεύσει κινητή και ακίνητη περιουσία τουλάχιστον 450.000.000 ευρώ, και αυτό το ποσό έχει αυξηθεί. Επίσης, έχει δεσμευτεί πλήθος περιουσιακών στοιχείων, η αξία των οποίων μέχρι σήμερα δεν έχει αποτιμηθεί. Έχουν δεσμευτεί ακίνητα, έργα τέχνης, κοσμήματα, πολυτελή αυτοκίνητα κλπ.
Στον τόμο απεικόνισης συλλογής δεδομένων διαφθοράς από τη Γενική Γραμματεία διαβάζουμε πως η Ελλάδα κατατάσσεται ανάμεσα στις χώρες που βελτίωσαν σημαντικά τη βαθμολογία και τη θέση τους στην κατάταξη. Ειδικότερα, από το έτος 2012 η χώρα μας έχει πέσει στην κατάταξη συνολικά 36 θέσεις, ενώ ξεδιπλώνεται και ο στρατηγικός σχεδιασμός της επόμενης περιόδου.
Συμπερασματικά, στην ημερίδα δεν εκφωνήθηκαν απλώς καλές προθέσεις ή σχεδιασμοί επί χάρτου, αλλά πραγματικά αποτελέσματα. Οι πλέον αρμόδιοι, όμως, των ελεγκτικών οργανισμών δεν έχασαν την ευκαιρία να τονίσουν ότι η προσπάθεια τους θα ήταν καλύτερη αν είχαν στη διάθεση του περισσότερους χρηματικούς, διοικητικούς και ανθρώπινους πόρους. Αυτή η λογική αιτίαση των ιθυνόντων, μαζί με την απλοποίηση και ενοποίηση νόμων και διοίκησης, ήταν τα κύρια χαρακτηριστικά προβλήματα στα οποία στάθηκαν. Το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα η παροχή εμπειρογνωμοσύνης από όμορους διεθνείς και ευρωπαϊκούς εθνικούς οργανισμούς θα είναι κλειδί στην ολοένα και αποτελεσματικότερη λειτουργία των θεσμών κατά της διαφθοράς. Αλλά ακόμη και αυτό δεν αρκεί. Η επινόηση νέων τρόπων αποφυγής ελέγχου, ή/και η συνεχιζόμενη και γρήγορη εκποίηση δημοσίων αγαθών, δεν είναι βέβαιο ότι μπορεί να καλυφθεί ελεγκτικά με τις παρούσες δομές. Η επόμενη τριετία θα είναι ενδιαφέρουσα στον τομέα αυτό.
Ο Βασίλης Ρόγγας είναι Υποψήφιος Διδάκτορας Κοινωνιολογίας στο Πανεπιστήμιο Κρήτης
Πηγή: Εποχή
